Thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay – Điều bạn nên biết

Đặt lịch hẹn

×

Lương Y Lương Y Phùng Hải Đăng

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay là một trong những biến chứng đáng phải lưu ý của tình trạng thoái hóa đốt sống. Nó là dấu hiệu cảnh báo bệnh tình đã phát triển lên một giai đoạn mới, cần phải nhanh chóng thực hiện các điều chỉnh cần thiết để ngăn chặn xảy ra những hậu quả nghiêm trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các bạn những kiến thức cơ bản về tình trạng này cũng như giải pháp xử lý phù hợp.

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay

Cột sống cổ được chia làm hai vùng chính là: đoạn cột sống cổ trên (C1– C2: từ đốt sống cổ 1 đến đốt sống cổ 2) và cột sống cổ dưới (C3 – C7: từ đốt sống cổ 3 đến đốt sống cổ 7). Với cấu trúc khác nhau, mỗi vùng sẽ gặp các nguy cơ mắc các loại bệnh lý cũng khác nhau.

Cột sống cổ cong ra trước và có xu hướng di động nhiều nên rất dễ bị tổn thương, nhất là đoạn chuyển tiếp đến cột sống ngực (C5 – C7: từ đốt sống cổ 5 đến đốt sống cổ 7) – đây cũng chính là vùng thường xuyên xảy ra tình trạng thoái hóa nhất.

Thoái hóa đốt sống là hậu quả của việc sụn khớp phải chịu áp lực quá tải kéo dài, hay gặp ở người lớn tuổi hoặc có liên quan đến thói quen ít vận động, giữ nguyên một tư thế quá lâu, đặc biệt là dân văn phòng hay những người phải làm công việc tay chân nặng nhọc.

Chấn thương mạnh sẽ làm gãy đốt sống trước khi đĩa đệm và khớp đốt sống bị tổn thương. Do đó, gần 80% thoái hóa cột sống cổ là sự tiến triển từ từ, tích lũy dần các tổn thương mà ra. Nó có thể xuất phát ở mọi vị trí của cột sống:

• Khi các khớp mỏm móc – đốt sống và khớp gian đốt sống bị thoái hóa, các gai xương thường làm hẹp lỗ gian đốt sống và chèn ép vào rễ thần kinh cũng như các động mạch, tĩnh mạch.
• Khi đĩa đệm bị thoái hóa hoặc thoát vị, chiều cao của khoang gian đốt sẽ giảm, gây trùng lỏng các khớp đốt sống, gây sai lệch vị trí của khớp, thúc đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp đốt sống và đau cột sống.
• Nếu tăng cao quá mức sẽ gây tăng chuyển nhập dịch thể vào khoang trong đĩa đệm dẫn tới hiện tượng căng phồng lên, kéo giãn dây chằng đốt sống và đóng vôi ở sát bờ đĩa đệm hình thành mỏm xương. Hiện tượng đóng vôi cũng xuất hiện ở các thân đốt sống cũng như ở dây chằng, làm giảm hay thậm chí mất khả năng linh động của cột sống.

Các rễ thần kinh C5 – D1 (từ đốt sống cổ 5 đến đốt sống ngực 1) tạo nên đám rối thần kinh cánh tay chi phối cho vận động và cảm giác của toàn bộ chi trên. Vì vậy, khi thoái hóa đốt sống cổ làm hẹp lỗ gian đốt sống, chèn ép vào các rễ thần kinh và mạch máu sẽ gây tê tay, thậm chí mất cảm giác và khả năng vận động.

Tê do thoái hóa cột sống cổ đặc trưng bởi cảm giác kiến bò lan từ vai xuống cẳng tay, thậm chí xuống tới bàn tay và các ngón tay.  Cảm giác tê buốt tăng lên khi làm việc nhiều, mang vác nặng hay giữ nguyên tư thế quá lâu kèm theo các triệu chứng do chèn ép hệ thống thần kinh, mạch máu.

Các triệu chứng đi kèm thoái hóa đốt sống cổ bị tê tay

Thoái hóa đốt sống cổ có thể dẫn đến tê tay. Tuy nhiên, tê tay chỉ là một trong số những triệu chứng gặp phải ở bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ nói riêng và thoái hóa khớp nói chung. Để có cái nhìn tổng quát nhất, người ta chia triệu chứng lâm sàng thành 4 nhóm hội chứng chính:

• Hội chứng đốt sống cổ (được xem là giai đoạn đầu cảnh báo cho sự bất ổn ở cột sống cổ): Đặc trưng bởi những cơn đau kèm theo co cứng cơ. Đau tăng lên trong trạng thái giữ nguyên tư thế kéo dài, khi thay đổi thời tiết, làm hạn chế khả năng vận động vùng đầu – cổ, có điểm đau cố định.
• Hội chứng rễ thần kinh – cổ (do chèn ép rễ thần kinh): Cảm giác đau, tê buốt lan từ cổ, gáy xuống các khớp quanh vai rồi đến cánh tay, các ngón tay (có thể là một bên hoặc cả hai bên tùy vị trí rễ bị chèn ép). Đau buốt từ sâu trong xương – cơ, kèm theo cảm giác tê rần như kiến bò dọc cánh tay đến tận các ngón tay.
• Hội chứng động mạch – đốt sống (do hiện tượng gai xương chèn ép động mạch): Làm giảm khả năng tuần hoàn gây thiếu máu, nhức đầu vùng chẩm, thái dương, hai hố mắt cùng với chóng mặt, ù tai, hoa mắt, nuốt khó, đau có thể lan ra sau tai.
• Hội chứng ép tủy (rất nguy hiểm và tương đối hiếm gặp): Xảy ra khi các gai xương đâm về phía sau, chèn vào tủy sống. Tùy vào mức độ và vị trí mà có thể ảnh hưởng ở chi trên hay thậm chí toàn bộ thân mình. Người bệnh có dáng đi không vững, khó khăn trong di chuyển, dị cảm, teo cơ, yếu chi, trầm trọng hơn có thể bại liệt.

Ngoài ra, một số rối loạn xảy ra trên hệ thần kinh phải kể đến như: rối loạn giấc ngủ, thay đổi tính khí, dễ nóng nảy, cáu giận, …

Tê tay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên nếu nó đi kèm với các dấu hiệu đặc trưng của thoái hóa cột sống cổ, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám sớm, nhằm chẩn đoán được nguyên nhân và tìm ra hướng điều trị đúng đắn, ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay điều trị như thế nào?

Nguyên tắc chung trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ bao gồm:

• Điều trị nội khoa phối hợp phục hồi chức năng, thay đổi lối sống, tăng cường vận động phù hợp để hạn chế khả năng bệnh tăng nặng.
• Điều trị nguyên nhân kết hợp điều trị triệu chứng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh bên cạnh chữa trị tận gốc.

Điều trị nội khoa thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay

• Các thuốc giảm đau: Paracetamol (có thể phối hợp với codein, dextropropoxyphen), NSAIDS, tramadol, vitamin 3B,…
• Các thuốc giãn cơ: Tolperisone, Eperisone, Mephenesin, Methocarbamol,…
• Các thuốc chống thoái hóa: piascledine, glucosamine sulfate (dùng đơn lẻ hoặc phối hợp với chondroitin sulfate).
• Trong các trường hợp viêm – đau cấp do chèn ép, có thể tiêm Glucocorticoid ngoài màng cứng.

Sử dụng thuốc tây mang lại hiệu quả nhanh chóng, tuy nhiên có một số nhược điểm bạn cần phải lưu ý:

• Thuốc giảm đau, chống viêm nhóm NSAIDs dùng trong thời gian dài cần phải lưu ý tác dụng không mong muốn phổ biến là: loét dạ dày, tái phát cơn hen và xuất huyết.
• Nhóm thuốc giãn cơ không phù hợp với những người có vấn đề về gan, gây khô miệng, buồn nôn, ngủ gà, chóng mặt,…
• Tình trạng viêm – đau trầm trọng cần phải dùng đến các thuốc giảm đau nhóm gây nghiện hay tiêm corticoid. Lạm dụng chúng sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ trầm trọng như quen thuốc, suy tuyến tượng thận, teo cơ, loãng xương,…

Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng

Đây là biện pháp phổ biến và mang lại nhiều kết quả khả quan. Các liệu pháp thường sử dụng là : liệu pháp sử dụng nhiệt, liệu pháp sử dụng sóng siêu âm…  phối hợp với thực hiện các bài tập vận động vùng cổ giúp hỗ trợ làm giãn cơ, giảm áp lực lên cột sống, tăng tính linh hoạt của đĩa đệm và dây chằng.

Điều trị ngoại khoa áp dụng trong trường hợp nào?

Áp dụng với các trường hợp chèn ép thần kinh, tủy sống tiến triển nặng, có trượt đốt sống hoặc không đáp ứng với điều trị nội khoa và vật lý trị liệu – phục hồi chức năng sau 3 tháng. Người bệnh cũng không cần lo lắng nếu được chỉ định điều trị bằng phương pháp này. Cùng với sự phát triển của y học hiện nay, nhiều phương pháp phẫu thuật hiện đại với tỷ lệ thành công cao đã ra đời.

Người bệnh chú ý lựa chọn cơ sở y tế có chuyên khoa xương khớp uy tín để thực hiện phẫu thuật, đảm bảo hiệu quả và an toàn. Đồng thời, chú ý thực hiện kiêng khem và giữ gìn sau phẫu thuật theo hướng dẫn của bác sĩ để nhanh chóng hồi phục hoàn toàn.

Điều trị bệnh theo quan điểm Y học cổ truyền

Bên cạnh y học hiện đại, liệu pháp Đông y cho bệnh thoái hóa đốt sống cổ ngày càng đóng góp quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị sức khỏe cơ xương khớp.

Các bài thuốc Y học cổ truyền đúc kết từ bao đời nay vẫn luôn cho thấy những kết quả rất tốt trong việc chữa trị nhiều loại bệnh lý liên quan đến cột sống, tiêu biểu trong số đó phải kể đến bài quyên tý thang, độc hoạt ký sinh thang,… Đây đều là những bài thuốc có tác dụng giải trừ phong thấp, ích khí hoạt huyết, giảm đau cơ xương và dây thần kinh rất tốt.

Xoa bóp, xông hơi, bấm huyệt thường xuyên cũng là một gợi ý hay dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là những bệnh nhân có nguy cơ cao bị thoái hóa đốt sống. Nó góp phần lưu thông khí huyết, nâng cao hoạt động tuần hoàn, làm giãn cơ, giảm đau hiệu quả, làm tăng tính linh động của đĩa đệm và các dây chằng, ngăn chặn xảy ra hiện tượng vôi hóa làm mất khả năng vận động.

Các mẹo dân gian điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay

Bên cạnh việc tiến hành các phương pháp điều trị đã kể trên, để cải thiện tình trạng thoái hóa đốt sống cổ dẫn đến tê tay, bạn cũng có thể tham khảo các mẹo nhỏ sau đây:

• Thường xuyên thực hiện các vận động nhẹ và từ từ cho vùng cổ, vai, cánh tay và cả các ngón tay. Tuy nghe có vẻ không liên quan nhưng bạn cần phải hiểu rằng tình trạng tê tay ở đây là do sự chèn ép thần kinh cơ mà thành. Chính vì vậy, giải phóng thần kinh và mạch máu, làm cho các cơ được thư giãn, giảm viêm sẽ mang lại những kết quả đáng mong đợi.
• Chườm ấm cổ tay kết hợp xoa bóp vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. Theo như các mẹo dân gian, bạn có thể sử dụng nhiều loại thảo dược sao thơm để làm tăng hiệu quả chườm như: lá lốt, thân lá ngải cứu, lá đinh lăng, lá đài bi,…
• Uống nước sắc của các thảo mộc như: rễ đinh lăng, cỏ xước, lá lốt, rễ cây trinh nữ…có tác dụng giảm viêm, đau rất tốt.
• Một số quan điểm còn cho rằng bổ sung thêm vi cá mập, bình dân hơn là các loại sụn xương cá/ heo/ bò… hay thậm chí là da động vật nhằm cải thiện tình trạng thoái hóa ở đĩa đệm. Mặc dù chưa có cơ sở khoa học nào cho vấn đề này nhưng cũng không gây hại gì đến sức khỏe, bạn có thể tham khảo.

Phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ dẫn đến tê tay

Như đã trình bày ở trên, thoái hóa đốt sống xảy ra với tỷ lệ cao là do các tổn thương tích lũy lâu ngày. Ngoài các nguyên nhân bất khả kháng như tuổi già hay các dị tật bẩm sinh, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa thoái hóa cột sống cổ bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt hết sức đơn giản như sau:

• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, đặc biệt lưu ý thêm cả phần cổ. Chúng ta thường quên mất các bài tập vận động cho vùng đầu cổ. Đây chính là một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng thoái hóa cột sống cổ.
• Có tư thế làm việc phù hợp. Chọn lựa ghế và bàn làm việc có kích thước phù hợp với chiều cao, đầu nhìn thẳng vào màn hình, cổ ở đúng tư thế chuẩn, ghế có tay vịn sẽ giúp cho cổ, tay và vai trong tư thế thoải mái, hạn chế được những áp lực tác động xấu lên cột sống.
• Đối với những người có tính chất công việc đặc thù phải thường xuyên trong trạng thái cúi/ngửa cổ, cứ 30 phút một lần, bạn nên đổi tư thế, thực hiện các động tác thư giãn đơn giản cho cơ xương khớp, đặc biệt ở vùng cổ, vai và tay như: xoay cổ, vai, cánh tay.
• Giải lao sau 2 giờ làm việc liên tục. Ngồi thẳng, lần lượt ngửa và gập cổ một cách chậm rãi, giữ như vậy trong vòng 20 – 30 giây, lặp lại từ 3 – 5 lần sẽ giúp nâng cao khả năng lưu thông khí huyết, làm giãn và giảm áp lực cột sống cổ rất tốt.
• Ngủ gật trong tư thế làm việc gây ảnh hưởng không tốt lên cột sống cổ. Nên đứng lên đi lại cho tỉnh táo hoặc lên giường nghỉ ngơi thư giãn khoảng 15 – 30 phút rồi trở lại làm việc sau khi khi đã cảm thấy thoải mái và có thể tập trung vào công việc.
• Chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ các chất dinh dưỡng cũng góp phần không nhỏ trong việc hỗ trợ cải  thiện tình trạng tê tay ở người thoái hóa đốt sống cổ. Trong đó, bổ sung thêm nhiều thực phẩm chứa các vitamin nhóm B giúp giảm cảm giác tê nhức hiệu quả.
• Lựa chọn loại gối phù hợp cũng là một yếu tố quan trọng quyết định sức khỏe của cột sống vùng cổ. Gối quá cao làm căng cứng cơ, tăng áp lực lên các đốt sống cổ, gây đau nhức. Gối thấp lại gây tình trạng ngửa quá mức so với tư thế chuẩn, không tốt cho cột sống cổ. 

Trên đây là những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu hơn về thoái hóa cột sống cổ gây tê tay. Hi vọng với những kiến thức mà bài viết đã chia sẻ, bạn đã có được cái nhìn toàn diện và khoa học cho vấn đề này. Tê tay là một trong các triệu chứng thường bị bỏ qua và dễ nhầm lẫn với nhiều nguyên nhân khác. Hãy lưu tâm và đi đến cơ sở y tế để thăm khám ngay khi xuất hiện các triệu chứng bất thường để bảo vệ sức khỏe cho chính bạn.