Thoái Hóa Đốt Sống L5 S1
Thoái hóa đốt sống L5 S1 là căn bệnh xương khớp có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào. Đa số bệnh nhân chỉ phát hiện ra khi bệnh đã tiến triển nặng. Việc nhận biết các dấu hiệu triệu chứng ngay từ sớm và điều trị đúng hướng sẽ tăng khả năng phục hồi, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Thoái hóa đốt sống L5 S1 là ở đâu?
Cột sống con người được cấu tạo bởi 33 đốt sống, và chia ra thành 5 đoạn gồm:
- Đốt sống cổ: 7 đốt bắt đầu từ C1 – C7.
- Đốt sống ngực: 12 đốt bắt đầu từ D1 – D12.
- Đốt sống thắt lưng: 5 đốt bắt đầu từ L1 – L5.
- Đốt sống cùng: 5 đốt bắt đầu từ S1 – S5.
- Đốt sống cụt: 4 đốt còn lại.
Trong đó, L5 là vị trí đốt sống cuối cùng đối với các đốt sống thắt lưng và S1 là vị trí đốt sống đầu tiên của xương cùng. Hai đốt sống L5 và S1 này được ngăn cách với nhau bởi đĩa đệm.
Theo các chuyên gia xương khớp, đốt sống L5 S1 là cặp đốt sống quan trọng trong hệ thống đốt sống thắt lưng. Bởi đây là nơi chịu nhiều áp lực từ trọng lượng của cơ thể và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy mà đa số những trường hợp bị tổn thương, thoái hoá cột sống thắt lưng đều xuất hiện tại vị trí này.
Nguyên nhân và triệu chứng thoái hóa đốt sống L5 S1
Trên thực tế, thoái hóa đốt sống L5 S1 có thể xảy ra do rất nhiều yếu tố, một vài nguyên nhân chính có thể kể đến như:
- Tuổi tác: Do tuổi cao, quá trình lão hoá xảy ra là tất yếu, từ đó mà nên tình trạng bào mòn sụn khớp cũng xảy ra nhiều.
- Thói quen sinh hoạt: Ngồi lâu, ngồi nhiều một chỗ, ngủ sai tư thế là một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh.
- Tính chất công việc: Công việc lao động nặng hay phải bê vác cúi gập người kéo dài trong nhiều năm dẫn đến tổn thương đốt sống, xơ cứng dây chằng tạo nên những triệu chứng của bệnh.
- Thiếu chất: Cơ thể không được đáp ứng đủ nhu cầu về canxi, magie, vitamin… khiến cột sống bị bào mòn, hạn chế khả năng tái tạo lại sụn khớp và làm tăng khả năng bị thoái hóa.
- Chấn thương: Một số tai nạn, chấn thương ở cột sống nếu không được điều trị dứt điểm cung rất dễ gây ra bệnh.
- Di truyền: Một số trường hợp sinh ra đã có cấu trúc cột sống yếu, dễ bị thoái hóa, tuy nhiên trường hợp này xảy ra không nhiều.
Quá trình thoái hóa cột sống sinh học, nhất là thoái hoá đốt sống L5 S1 ở mỗi người là khác nhau. Nếu ai có thói quen sinh hoạt, vận động lành mạnh thì phải đến khoảng 50 – 60 tuổi, hiện tượng lão hóa mới rõ ràng. Một số trường hợp, bệnh cũng có thể tìm đến khi chỉ mới ở độ tuổi 35 – 40.
Một số triệu chứng thường gặp của bệnh thoái hóa đốt sống L5 S1 là:
- Cứng khớp và đau thắt lưng khi ngồi quá lâu. Đau liên tục trong thời gian dài, có thể lan rộng đến hông và chân.
- Khó khăn khi vận động, cúi người, vặn mình và nâng đỡ vật dụng rất khó khăn.
- Yếu tay chân, đi lại gặp nhiều hạn chế.
- Trường hợp nặng có thể gặp rối loạn đại tiểu tiện, mất kiểm soát ruột và bàng quang.
Khi gặp phải các triệu chứng thoái hóa đốt sống như trên, người bệnh không nên chủ quan mà cần nhanh chóng tìm đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác, tư vấn phương hướng điều trị phù hợp.
Thoái hóa đốt sống L5 S1 nguy hiểm như thế nào?
Nếu không điều trị kịp thời, thoái hóa đốt sống L5 S1 sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm như:
- Gai cột sống: Thoái hóa đốt sống làm tăng ma sát của các khớp xương. Lâu dần đây sẽ là điều kiện cho gai cột sống hình thành. Đây là tình trạng xuất hiện các xương trên đốt sống, đĩa sụn và dây chằng quanh khớp gây đau đớn cho bệnh nhân.
- Đau dây thần kinh tọa: Bệnh làm chèn ép các dây thần kinh đi qua cùng L5 S1, đặc biệt là dây thần kinh tọa. Khi dân thần kinh tọa bị chèn áp, cơn đau khá nghiêm trọng, đau từ cột sống thắt lưng lan sang các vị trí khác như mông, đùi, cẳng chân, mắt cá chân. Cơn đau cũng có nhiều mức độ nặng nhẹ, đau nhiều khi ho, ngồi lâu gây ảnh hưởng lớn tới người bệnh.
- Gù, cong vẹo cột sống: Gù, cong vẹo cột sống có thể có thể là một trong những biến chứng của thoái hóa đốt sống L5 S1. Cơn đau do bệnh khiến bệnh nhân phải thay đổi liên tục tư thế để thích nghi, lâu dần ảnh hưởng về cấu trúc cột sống, gây ra gù, vẹo cột sống.
Một số biến chứng khác của thoái hóa cột sống cũng hay gặp như:
- Rối loạn cảm giác, thậm chí mất hoàn toàn cảm giác, bại liệt tay.
- Dây thần kinh chi phối hoạt động, chức năng của tim bị chèn ép gây rối loạn nhịp tim, đau tim đột ngột.
- Rối loạn dây thần kinh thực vật gây mất tự chủ đại tiểu tiện.
Các phương pháp điều trị thoái hóa ở vị trí L5 S1
Thoái hóa thoái hoá L5 S1 thuộc nhóm bệnh có tính quy luật, do vậy việc chữa trị khỏi 100% là điều khó có thể xảy ra. Tuy nhiên, điều trị và kiểm soát bệnh kịp thời sẽ giúp bệnh nhân phục hồi và nhanh chóng cải thiện khả năng vận động.
Điều trị bằng Tây y
Tây y điều trị thoái hóa đốt sống L5 S1 với mục đích chính là khắc phục các triệu chứng và bảo tồn khả năng vận động cho bệnh nhân.
Điều trị bằng thuốc
Người bệnh bị thoái hóa cột sống thắt lưng thường được bác sĩ kê một số loại thuốc như:
- Thuốc giảm đau chống viêm: Paracetamol, Piroxicam, Meloxicam, Diclofenac,…
- Thuốc giãn cơ: Tolperisone, Eperisone HCl, Decontractyl,..
- Thuốc tiêm vào màng cứng để giảm đau khi cơn đau trầm trọng: Corticoid.
- Các thuốc điều trị thoái hoá tác dụng chậm như: Vitamin B1, B6, B12 và omega 3, chondroitin, glucosamine, diacerein,…
Các loại thuốc trị thoái hóa được kê đơn thường sẽ giảm cảm các đau đớn cho bệnh nhân nhanh chóng và thường được kê điều trị những cơn đau cấp tính do bệnh gây ra.
Tuy nhiên, đây lại là biện pháp điều trị không mang lại hiệu quả lâu dài, bệnh dễ bị tái phát lại và gây ra nhiều tác dụng có hại cho gan, thận và dạ dày.
Vì vậy, bệnh nhân thoái hóa đốt sống L5 S1 cần tuân thủ đúng phác đồ của bác sĩ chuyên khoa, tránh trường hợp làm dụng thuốc.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là phương pháp giúp chữa bệnh thông qua kéo dãn cột sống hay sử dụng các tác nhân vật lý như nhiệt, điện, sóng siêu âm,… để giúp tăng cường tuần hoàn máu, giải phóng chèn ép dây thần kinh.
Kéo giãn cột sống
Kéo giãn cột sống là phương pháp sử dụng lực kéo cơ học để nới rộng khoang đốt sống. Từ đó giúp giảm áp lực cho nội đĩa đệm, kéo giãn cơ và giải phóng chèn ép thần kinh.
Một số thiết bị kéo giãn cột sống thường dùng là đai kéo dãn cột sống và máy kéo dãn cột sống. Ngoài ra, một số thiết bị còn có chức năng nắn chỉnh nên có thể giúp các đĩa đệm mới bị thoái hóa chuyển về vị trí giải phẫu ban đầu.
Điện trị liệu
Điện trị liệu là phương pháp dùng dòng điện thích hợp để ức chế dẫn truyền dây thần kinh lên não, từ đó giúp làm giảm cơn đau nhanh. Phương pháp này thường được chỉ định cho những bệnh nhân bị đau cấp tính và đau kèm theo chứng co thắt..
Nhiệt trị liệu
Nhiệt trị liệu là kỹ thuật sử dụng nhiệt để tác động đến các vùng bị thoái hoá và điều trị bệnh.
Kỹ thuật này tạo nhiệt thông qua sử dụng các tác nhân như túi chườm nóng, đắp paraffin 45 độ, chiếu đèn hồng ngoại, sóng ngắn. Trong đó biện pháp chiếu đèn hồng ngoại và sóng ngắn có tác dụng hiệu quả với trường hợp thoái hoá đi kèm với chèn ép dây thần kinh gây đau thần kinh tọa.
Siêu âm
Điều trị thoái hóa bằng siêu âm sẽ sử dụng một dòng điện xoay chiều cao tần gắn trong đầu của một máy phát siêu âm.
Dưới tác dụng của điện, sóng siêu âm sẽ dao động và tạo ra nhiệt lượng giúp làm giãn mạch, giãn cơ, tăng cường tuần hoàn máu đến vị trí bị tổn thương giúp giảm đau nhức và đẩy nhanh quá trình điều trị bệnh.
Phẫu thuật
Chỉ khoảng từ 10 – 20% bệnh nhân thoái hoá cần tiến hành phẫu thuật. Thông thường, việc phẫu thuật chỉ được thực hiện nếu sau 6 – 8 tuần điều trị nội khoa kết hợp vật lý trị liệu, phục hồi chức năng mà không mang lại kết quả như mong muốn.
Phẫu thuật thoái hóa đốt sống L5 S1 sẽ giúp bệnh nhân “sửa chữa” hoặc thay thế hoàn toàn những phần đốt sống đang bị tổn thương, thoái hoá.
Sau khi phẫu thuật, nếu bệnh nhân đáp ứng tốt thì thoái hoá có thể được cải thiện nhanh chóng. TUy nhiên đối với trường hợp bệnh nặng, đã tác động đến nhiều cơ quan, khac trong cơ thể thì quá trình phục hồi có thể kéo dài lên đến đến năm, thậm chí là suốt đời.
Điều trị bằng Đông y
Chữa thoái hóa đốt sống bằng Đông y thường căn cứ vào thể bệnh và nguyên nhân gây nên bệnh.
Các bài thuốc Đông y
Bài thuốc 1: Bài thuốc này được sử dụng khi thoái hóa đốt sống do co cứng cấp tính thường biểu hiện khi nhiễm hàn. Khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột làm khí huyết bị ứ trệ nên cột sống bị cứng khiến vận động, sinh hoạt đều trở nên khó khăn.
Các vị thuốc được chỉ định và cách dùng như sau:
- Chuẩn bị: Can khương 6g, phục linh 10g phục linh, kết hợp với tang ký sinh, bảo kế, khương hoạt và cỏ xước mỗi loại 12g.
- Đem tất cả các nguyên liệu trên đi sắc kỹ với nhỏ lửa, rồi lấy 3 bát cô đặc để uống trong ngày. Sử dụng đều đặn mỗi ngày 1 thang để giải quyết dứt điểm tình trạng bệnh ở xương khớp do nhiễm lạnh.
Bài thuốc 2: Đây là bài thuốc áp dụng cho những trường hợp bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống sau nhiều năm chuyển sang giai đoạn mãn tính.
Các nguyên liệu cần chuẩn bị và cách sắc như sau:
- Chuẩn bị: Kê huyết đằng 15g; mẫu đơn đỏ, mẫu đơn trắng mỗi loại 12g; phấn cát, quế chi mỗi loại 9g; thục chi 18g, gừng 6g và 1 quả táo tàu.
- Cho tất cả các vị thuốc vào nồi rồi sắc cô đặc lấy 3 bát nước. Uống nóng 3 lần trong ngày và đều đặn trong 10 ngày rồi ngưng. Nếu đau nhức vẫn tiếp diễn hoặc tái phát sau đó thì sử dụng liệu trình lặp lại.
Bài thuốc 3: Thoái hóa đốt sống L5 S1 là tình trạng tất yếu xảy ra ở người cao tuổi do quá trình lão hoá tự nhiên. Người bệnh có triệu chứng đau mỏi lưng nhiều hơn khi thời tiết chuyển mùa, biến đổi.
Bài thuốc khắc phục tình trạng này như sau:
- Chuẩn bị: tục đoạn, khởi tử, thạch thiềm và tư trọng mỗi loại 12g; bổ cốt chỉ, địa quỳ và thỏ ty tử mỗi loại 8g; độc hoạt, thục địa 14g; khương thanh, tang ký sinh 16g.
- Cho tất cả các vị thuốc trên vào ấm sắc cô đặc đến khi còn khoảng 3 bát nước. Uống nóng 3 lần trong ngày và đều đặn trong 10 ngày rồi ngưng. Nếu đau nhức vẫn tiếp diễn hoặc tái phát sau đó thì sử dụng liệu trình lặp lại.
Các liệu pháp đông y
Ngoài việc sử dụng các bài thuốc như trên, thầy thuốc còn thường chỉ định kết hợp điều trị với một số liệu pháp để tăng khả năng trị bệnh.
Xoa bóp, massage
Xoa bóp, massage là liệu pháp thông qua sử dụng ngón tay, bàn tay để tác động lên các huyệt, da thịt và gân khớp của cơ thể. Liệu pháp này giúp làm giãn cơ, tăng cường tăng cường tuần hoàn máu, giảm đau và chống sưng viêm.
Một quy trình xoa bóp, massage chữa thoái hoá thông thường sẽ bao gồm 4 động tác chính:
- Xoa: Dùng đầu ngón tay xoa bóp phần thắt lưng hai bên hông, xoa ngược chiều kim đồng hồ trong vòng 5 phút để giảm sự căng cứng cho các cơ.
- Bóp: Dùng ngón cái ấn vào phần thắt lưng và các ngón còn lại bóp hai bên thắt lưng trong vòng 5 phút với một lực vừa phù hợp.
- Lăn: Dùng 5 đầu ngón tay di chuyển dọc theo cột sống giống dạng con lăn, đặc biệt là vị trí L5 S1 trong 5 phút.
- Day: Dùng phần đệm của lòng bàn tay ấn xuống da và day để phát huy tác dụng giảm đau.
Châm cứu
Châm cứu là liệu pháp dùng kim châm tác động lên các huyệt đạo trên cơ thể để giúp tuần hoàn máu, xoa dịu và giải tỏa các cơn đau.
Có 3 hình thức châm cứu phổ biến hiện nay là:
- Điện châm: Các mũi kim sẽ dẫn một dòng điện với cường độ phù hợp vào cơ thể để tác dụng lên các vị trí bị tổn thương và gây lên cảm giác tê tạm thời giúp giảm đau.
- Thủy châm: Các hoạt chất như Adrenalin, Coramin, Vitamin B1 sẽ trực tiếp được đưa vào các huyệt đạo thông qua các đầu kim châm. Khi đi vào cơ thể , thuốc sẽ phát huy tác dụng giảm đau và tăng cường lưu thông khí huyết.
- Châm cứu với tinh dầu: Cách thực hiện tương tự như thủy châm nhưng chỉ khác ở điểm thuốc được đưa vào cơ thể là tinh dầu, thường sử dụng tinh dầu ngải cứu.
Bài tập cho người thoái hóa đốt sống
Trong điều trị thoái hóa đốt sống L5 S1, việc tập luyện rất quan trọng. Tập luyện đều đặn sẽ làm giãn các nhóm cơ bị co cứng, phục hồi độ linh hoạt và khả năng vận động cho đốt sống.
Bài tập rắn hổ mang
Cách thực hiện:
- Người bệnh nằm ở tư thế úp, hai tay chống xuống sàn và rộng bằng vai, mắt nhìn thẳng về phía trước.
- Sau đó, từ từ nâng người lên cao bằng tay, hít vào và đầu hơi ngửa về phía sau.
- Bệnh nhân tiến hành siết cơ bụng và đùi để hai chân chạm với sàn.
- Giữ nguyên tư thế rắn hổ mang trong khoảng 15 – 30 giây rồi trở về vị trí như ban đầu.
Bài tập gập bụng một phần
Cách thực hiện:
- Người bệnh nằm ngửa, hai đầu gối chống xuống, lòng bàn chân và lưng chạm sàn.
- Từ từ nâng phần trên của thân người lên, đầu gập nhìn về phía bụng và hai tay song song về phía trước chạm đến đầu gối.
- Giữ nguyên tư thế này trong vòng 3 giây sau đó hạ người về tư thế ban đầu.
- Để tăng độ khó cho bài tập, người bệnh có thể đan hai tay ở phía sau gáy trong khi khuỷu tay hướng ra ngoài.
Bài tập tư thế cuộn người
Cách thực hiện:
- Người bệnh nằm ngửa lưng chạm sàn.
- Sau đó gập gối lại về phía trước và dùng hai tay ôm lấy đầu gối, đồng thời hít vào.
- Thở ra từ từ và ôm đầu gối đưa đè lên bụng.
- Rồi từ từ hít vào, đồng thời đưa đầu gối di chuyển da xa bụng và thở ra, đầu gối lại tiếp tục co về phía bụng.
- Lặp lại bài tập cuộn người 8 – 10 lần.
Bài tập tư thế cây cầu
Cách thực hiện
- Bệnh nhân nằm ngửa, hai tay buông dài cạnh hông, lòng bàn tay úp.
- Sau đó, từ từ gập đầu gối, hai chân rộng bằng vai, đồng thời hai tay đưa nắm lấy cổ chân.
- Hít sâu, nâng từ từ lưng hướng lên trên và cảm nhận sự căng cứng của lưng.
- Giữ nguyên tư thế trong vòng 30 giây và kết hợp thở đều đặn rồi nhẹ nhàng nằm xuống, trở về tư thế ban đầu.
Phương án phòng ngừa thoái hóa đốt sống L5 S1
Thoái hóa đốt sống L5 S1 có thể gây tàn phế nếu không được kiểm soát kịp thời. Tuy nhiên, bệnh lại có thể phòng ngừa được bằng những biện pháp đơn giản sau đây:
- Vận động đúng tư thế, không mang vác vật quá nặng bằng vai, không ngồi làm việc sai tư thế. tránh ngủ võng và đệm quá mềm.
- Tránh hút thuốc lá, sử dụng rượu bia và các chất kích thích hác.
- Tập luyện thể dục thể thao đều đặn để tăng cường sức khoẻ và sự dẻo dai cho hệ xương khớp.
- Nếu có chấn thương thì cần chú ý điều trị khỏi dứt điểm, tránh là nguy cơ gia tăng tỷ lệ bị bệnh.
- Duy trì cân nặng ở mức hợp lý, có các biện pháp khắc phục tình trạng thừa cân béo phì để tránh gây áp lực hơn lên đốt sống
- Bổ sung thêm các thực phẩm tốt cho người thoái hoá như: thực phẩm chứa nhiều canxi, chất xơ, vitamin B, omega 3, glucosamine và chondroitin .
- Thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để tầm soát tốt bệnh.
Thoái hoá đốt sống L5 S1 là bệnh lý thường gặp nhất trong tất cả các loại thoái hoá. Do vậy, khi có các triệu chứng của bệnh, bệnh nhân nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, tránh để lâu bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe
Nội dung chínhThoái hóa đốt sống L5 S1 là ở đâu?Nguyên nhân và triệu chứng thoái hóa đốt sống L5 S1Thoái hóa đốt sống L5 S1 nguy hiểm như thế nào?Các phương pháp điều trị thoái hóa ở vị trí L5 S1Điều trị bằng Tây yĐiều trị bằng Đông yBài tập cho người thoái hóa […]
Xem chi tiết
