Thoái Hóa Khớp Gối
Thoái hóa khớp gối xảy ra phổ biến ở người cao tuổi hoặc đối tượng thường xuyên mang vật nặng. Bệnh lý này phát triển âm thầm khiến quá trình điều trị gặp không ít khó khăn. Người bệnh chỉ có thể ngăn chặn biến chứng khi sớm phát hiện thoái hóa và có phương pháp điều trị phù hợp.
Thoái hóa khớp gối là gì? Nguyên nhân gây bệnh
Vị trí của khớp gối tiếp giáp 3 khu vực: đầu trên của xương chày – đầu dưới của xương đùi – mặt sau của xương bánh chè. Bộ phận này chịu toàn bộ lực tác động của cơ thể và hoạt động nhiều nhất so với các khớp còn lại, vì vậy, nó rất dễ bị tổn thương.
Thoái hóa khớp gối là hiện tượng lớp đệm ở sụn khớp bị bào mòn. Khi lớp sụn ở xương khớp cọ xát với nhau sẽ gây ra tình trạng đau đớn, khó chịu.
Bệnh phát triển âm thần, có thể gây gai khớp khối, bệnh nhân không thể vận động bình thường. Có thể thấy, thoái hóa khớp gối ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nó có thể khiến bệnh nhân phải đối mặt với hàng loạt vấn đề xấu.
Thực trạng hiện nay cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân mắc thoái hóa đang tăng lên theo từng năm. Đối tượng thường gặp nhất là người cao tuổi, đặc biệt là phái nữ.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối có thể liên quan tới giới tính, công việc, cuộc sống sinh hoạt,…. Bạn đọc nên chú ý những yếu tố gây bệnh sau:
- Giới tính
Theo thống kê, có tới 80% phái nữ bị thoái hóa khớp gối. Chị em khi qua tuổi 50 còn có xu hướng mắc bệnh cao hơn bởi dây chằng trước của khớp gối yếu và dễ bị bào mòn.
Mặt khác, phụ nữ có thói quen đi giày cao gót thường xuyên khiến sụn chịu áp lực lớn và gia tăng tình trạng thoái hóa. Đối với chị em đang mang thai, sức nặng của thai nhi cũng gây áp lực lớn lên sụn khớp. Trong quá trình mang bầu, nếu người mẹ không được bổ sung đầy đủ canxi sẽ khiến quá trình thoái hóa diễn ra sớm hơn thông thường.
- Tuổi tác
Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh lý thoái hóa. Độ tuổi mắc thoái hóa khớp phổ biến là trên 55 tuổi. Khi tuổi càng cao, quá trình tổng hợp sụn khớp càng có xu hướng giảm. Các tế bào bị bào mòn, không được tái tạo đầy đủ và làm sụn bị thoái hóa nhanh chóng.
Sau khi trưởng thành, tế bào sụn mất khả năng sinh sản và tự tái tạo. Vì vậy, quá trình thoái hóa sẽ diễn ra mạnh mẽ ở người lớn tuổi. Các đối tượng bị thoái hóa dưới 26 tuổi chỉ chiếm 10%, từ 27 – 45 tuổi chiếm 25,5% và từ 46 – 60 chiếm 50%.
- Chấn thương
Những chấn thương hoặc tai nạn giao thông ở dây chằng, xương bánh chè, đầu dưới khớp đùi… rất dễ khiến khớp xương bị thoái hóa cho dù đã được điều trị khỏi hẳn. Trong trường hợp này, tình trạng thoái hóa diễn ra vô cùng nhanh. Thâm chí, người bệnh sẽ phát sinh biến chứng nguy hiểm khi không điều trị dứt điểm.
- Cân nặng
Khớp gối là vị trí chịu toàn bộ áp lực từ trọng lượng cơ thể, vì thế cân nặng cũng là yếu tố hình thành bệnh. Theo nghiên cứu, khi cơ thể tăng 0,45kg thì khớp gối phải chịu thêm 1,5kg nếu đi bộ và 4,5kg nếu chạy nhảy.
Bên cạnh đó, việc dư thừa trọng lượng còn tăng áp lực lên khớp gối và làm sụn khớp bị bào mòn nhanh hơn. Phụ nữ trên 40 tuổi bị thừa cân có nguy cơ gặp thoái hóa cao gấp 6 lần người có cân nặng ổn định.
- Đặc thù công việc
Trường hợp phải làm việc quá sức hoặc vận động mạnh khiến quá trình ma sát diễn ra nhanh. Từ đó làm tăng quá trình bào mòn và thoái hóa sụn gối. Tình trạng này xảy ra phổ biến ở người làm công việc chân tay, phải mang vác vật nặng, tập luyện với cường độ mạnh.
Mặt khác, phụ nữ phải đi giày cao gót cũng đẩy nhanh quá trình thoái hóa hơn các đối tượng khác.
- Ít vận động
Việc quá lười vận động và ít rèn luyện cơ thể sẽ gia tăng quá trình thoái hóa khớp gối. Lý do là bởi khi ít vận động, các cơ thiếu sự linh hoạt và trở nên lỏng lẻo. Điều này khiến cấu trúc xương, gân, cơ, dây chằng dễ bị sai lệch hơn.
Bên cạnh những nguyên nhân nêu trên, thoái hóa khớp gối còn có thể phát sinh bởi nhiều vấn đề khác. Chẳng hạn như: lạm dụng thuốc corticoid, bị phá hủy hệ miễn dịch, chế độ dinh dưỡng, mắc bệnh gút, tiểu đường…
Triệu chứng thoái hóa khớp gối
Ở giai đoạn mới khởi phát, bệnh nhân rất khó phát hiện tình trạng thoái hóa. Chỉ đến khi bệnh phát triển mạnh, sụn khớp bị bào mòn quá mức và gây đau nhức dữ dội, nhiều người mới biết mình bị thoái hóa.
- Tình trạng khởi phát: Đây là giai đoạn khớp gối chưa bị thương nhiều nên bệnh nhân chỉ cảm thấy đau thoáng qua và không rõ ràng. Cơn đau xuất hiện khi vừa ngủ dậy hoặc vận động mạnh. Khi bạn duỗi hoặc gập chân đều nghe thấy tiếng lạo xạo ở khớp gối.
- Giai đoạn tiến triển: Khớp gối bị khô đáng kể nên các cơn đau xuất hiện ngày càng nhiều. Người bệnh sẽ thấy rõ khi vận động hoặc thay đổi tư thế từ ngồi chuyển sang đứng. Bệnh nhân sẽ gặp nhiều khó khăn khi di chuyển, lúc thức dậy bạn còn có thể gặp cơn tê cứng chân kéo dài tới 30 phút. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chủ quan và chỉ điều trị bằng thuốc.
- Giai đoạn tổn thương: Tình trạng thương tổn xuất hiện ở mô dưới sụn, hẹp khe khớp, dịch khớp khô cứng khiến xương bị bào mòn. Bệnh nhân gặp khó khăn trong việc đứng lên ngồi xuống, thậm chí còn không thể đi lên cầu thang. Cơn đau xuất hiện với cường độ mạnh, nhất là về đêm. Mỗi khi chuyển động, người bệnh có thể nghe thấy rõ tiếng cọt kẹt xuất hiện bên trong khớp gối.
Bên cạnh dấu hiệu của từng giai đoạn, bạn còn có thể phát hiện bệnh lý thông qua những triệu chứng sau:
- Đau khi đứng lên ngồi xuống. Cơn đau xuất hiện ngay tại thời điểm bạn bắt đầu đứng hoặc ngồi và có thể khiến bạn rùng mình
- Khớp gối kêu lạo xạo khi cử động, tiếng kêu khá rõ ràng nhưng không sưng tấy.
- Đau cứng chân, cứng khớp gối vào buổi sáng. Cơn đau diễn ra thường xuyên và kéo dài trong nhiều ngày.
- Đau khi lên – xuống cầu thang do khớp gối phải chịu nhiều áp lực. Gối có cảm giác tê mỏi, mất cảm giác sau khi leo và việc leo lên cầu thang chịu đau nhức nhiều hơn khi đi xuống.
Thoái hóa khớp gối có nguy hiểm không? Có chữa được không?
Tình trạng thoái hóa gây ra các cơn đau nhức khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi. Bệnh diễn ra càng lâu, cơn đau càng trở nên dữ dội. Vào ban đêm khi nhiệt độ hạ thấp, tình trạng đau nhức khiến bệnh nhân mất ngủ, suy nhược tinh thần. Theo thời gian, người bệnh sẽ trở nên thiếu sức sống.
Khi không được điều trị kịp thời, thoái hóa khớp gối có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm. Chẳng hạn như:
- Biến dạng khớp gối
- Cong, biến dạng hai chân dưới
- Cứng khớp, teo cơ
- Tàn phế, bại liệt, nhiều trường hợp phải sử dụng xe lăn
Từ những biến chứng trên, có thể thấy bệnh lý này vô cùng nguy hiểm. Nếu không sớm có biện pháp can thiệp, sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng và dễ mắc nhiều căn bệnh nguy hiểm khác.
Một câu hỏi khác được đặt ra là thoái hóa khớp gối có chữa được không? Thực tế người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát thoái hóa nếu sớm thăm khám và phát hiện bệnh kịp thời.
Phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối
Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe để đưa ra kết quả chính xác. Một số phương pháp chẩn đoán gồm chụp x quang thoái hóa khớp gối, MRI, siêu âm khớp, nội soi khớp, sinh thiết… Sau đó, chuyên gia sẽ đưa ra phác đồ điều trị hợp lý.
Chữa bệnh bằng thuốc tây
Phương pháp điều trị thoái hóa bằng thuốc tây y cần đảm bảo các nguyên tắc như giảm đau, khôi phục chức năng vận động, hạn chế nguy cơ biến dạng và làm giảm đến mức tối đa tác dụng của thuốc.
Từ đó, người bệnh có thể nâng cao chất lượng tinh thần và cuộc sống. Dựa trên mục tiêu này, biện pháp tây y sẽ áp dụng các cách chữa bệnh như:
Điều trị nội khoa
Tác dụng của thuốc là chống viêm, giảm đau, không để tình trạng thoái hóa có diễn biến xấu. Những loại thuốc phù hợp với bệnh nhân là:
- Thuốc giảm đau: điển hình là Paracetamol
- Thuốc chống viêm không steroid: kem bôi Voltaren Emulgel, Hydrocortison acetat…
- Thuốc trị triệu chứng có tác dụng chậm: sử dụng trong giai đoạn đầu và được kết hợp cùng các loại trên
- PRP (Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân): áp dụng máu tĩnh mạch để chống đông, ly tâm tách huyết tương cuối cùng bơm vào khớp gối.
Vật lý trị liệu
Phương pháp này có tính an toàn, hiệu quả lâu dài nhưng chi phí ở mức thấp. Nó có tác dụng chống viêm, giảm đau và hỗ trợ khả năng vận động tốt.
Chuyên gia có thể áp dụng một số kỹ thuật như chườm nóng, chiếu hồng ngoại… Nhưng các biện pháp chỉ được chỉ định khi bệnh nhân không xuất hiện tình trạng sưng đau. Bên cạnh đó, quá trình trị liệu cần được thực hiện tại bệnh viện chuyên môn về xương khớp, có sự theo dõi của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Liệu pháp tế bào gốc
Ưu điểm của biện pháp là có tính an toàn và ít gây biến chứng. Tế bào gốc được nuôi cấy từ mô mỡ tự thân của bệnh nhân. Bên cạnh đó, có thể sử dụng tế bào được sản xuất hàng loạt dưới dạng thuốc tiêm vào khớp gối. Loại tế bào này có khả năng hoạt hóa và cải thiện hoạt động của những tế bào khác.
Nhưng hiệu quả của liệu pháp chỉ duy trì từ 3 – 4 năm. Thậm chí cơ thể sẽ gặp dị ứng khi cơ địa không tiếp nhận tế bào. Một nhược điểm khác của biện pháp là chi phí cao, không phải bệnh nhân nào cũng có thể áp dụng.
Biện pháp phẫu thuật
Đây là phương án cuối cùng khi hiện tượng thoái hóa trở nên nghiêm trọng. Lúc đó, người bệnh có thể bị biến dạng khớp, không thể cử động, viêm bao hoạt dịch.
Tuy nhiên, phương pháp này vẫn tiềm ẩn rủi ro, chức năng vận động của khớp gối cũng khó phục hồi hoàn toàn. Bác sĩ có thể chỉ định: cắt lọc, cấy ghép tế bào sụn, đục sửa xương trục…
Đối với bệnh nhân cao tuổi, bác sĩ có thể chỉ định thay khớp nhân tạo. Cách chữa này hỗ trợ hiệu quả chức năng vận động sau phẫu thuật. Nhưng người bệnh cần tham khảo địa chỉ điều trị uy tín để hạn chế rủi ro.
Biện pháp điều trị bằng mẹo dân gian
Bệnh nhân có cấp độ nhẹ sau khi chữa bệnh thoái hóa bằng mẹo đều thu được kết quả khả quan. Người bệnh có thể giảm các triệu chứng tê mỏi, đau nhức và không gây tác dụng phụ. Những mẹo dân gian được lưu truyền lâu đời là:
- Lá lốt: Rửa sạch và đun sôi với nước khoảng 5 phút. Thu nước cốt và uống sau các bữa ăn sáng và tối
- Cà gai leo: Ngoài dược liệu này bạn cần chuẩn bị cây cỏ xước và thổ phục linh (mỗi loại 300g), thiên niên kiện và quế chi (mỗi loại 100g), lá lốt (80g). Rửa sạch, phơi khô và nghiền nhỏ thảo dược thành bột mịn. Ngâm nguyên liệu với rượu trắng trong 10 – 15 ngày. Mỗi lần sử dụng, bạn chỉ lấy một chén nhỏ, uống trong các buổi sáng – tối sau khi ăn.
- Rễ đinh lăng: Rửa sạch, ngâm với muối, đun sôi cùng 2 lít nước. Sắc đến khi nước cạn còn một nửa thì tắt bếp. Người bệnh nên uống thuốc trong ngày để phát huy hiệu quả.
Lưu ý, đây không phải phương pháp phù hợp với người bị bệnh quá nặng. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bệnh nhân nên tham khảo tư vấn của chuyên gia.
