Sưng Amidan Cảnh Báo Bệnh Gì? Điều Trị Thế Nào Hiệu Quả?

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK2 Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII Lê Phương

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Sưng amidan là dấu hiệu điển hình của viêm amidan. Nhưng không thể loại trừ các biến chứng do bệnh lý này gây ra. Để hiểu hơn về tình trạng amidan sưng to cũng như biết cách xử lý kịp thời, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Sưng amidan là dấu hiệu của bệnh gì?

Bản thân amidan hoạt động giống như hạch bạch huyết, là tổ chức miễn dịch tiêu diệt vi khuẩn. Nhưng do nằm ở ngã ba đường thở và cấu trúc hốc rỗng mà amidan thường xuyên bị viêm nhiễm. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến viêm amidan là vi sinh vật (virus, vi khuẩn), sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh, các yếu tố môi trường (nhiệt độ thay đổi đột ngột, chuyển mùa…).

Khi bị viêm amidan cấp, mãn tính hay viêm amidan hốc mủ, người bệnh đều có biểu hiện amidan sưng to ở hai bên, họng đau, khó nuốt. Nhưng viêm amidan hốc mủ đặc trưng hơn ở chỗ có xuất hiện mủ trắng trên bề mặt amidan. Ngoài ra, người bệnh cũng cần cảnh giác với những tình trạng liên quan đến viêm amidan như sau:

• Sỏi amidan: Khối sỏi được hình thành từ thức ăn đọng lại, xác tế bào, chất nhầy và vi khuẩn. Sỏi amidan tuy không gây hại nhưng thường khiến người bệnh có cảm giác khó chịU.
• Amidan phì đại: Amidan bị phì đại có thể sưng to đến mức chắn hoàn toàn cửa họng, khiến người bệnh khó hô hấp. Nếu bệnh nhân có tiền sử bị viêm amidan, thường ngủ ngáy, có những cơn ngừng thở trong lúc ngủ thì nguy cơ bị viêm amidan phì đại rất cao.
• Áp xe amidan: Áp xe amidan là biến chứng nguy hiểm của viêm amidan. Triệu chứng điển hình là amidan sưng một bên, kèm theo sốt và có tụ mủ, miệng hôi. 
• Ung thư amidan: Mặc dù khá hiếm gặp nhưng ung thư amidan có thể hình thành do các tế bào bị biến đổi ác tính. Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng thường tiến triển thầm lặng. Amidan bị sưng, ít đau, cảm giác khó nuốt và chạm nhẹ có thể chảy máu.

Nhìn chung, viêm amidan thường đi kèm với cảm giác đau rát cổ họng, vướng víu, khó nhai nuốt. Nếu có kèm theo sốt cao thì nguyên nhân thường do vi khuẩn. Nếu amidan chỉ bị sưng một bên mà không sốt thì tác nhân gây bệnh chủ yếu do thời tiết và chế độ ăn uống, sinh hoạt. Cũng có những trường hợp bị sưng amidan nhưng không đau, phần lớn là do amidan quá phát và ung thư amidan.

Cách làm giảm sưng amidan hiệu quả

Trước khi thực hiện các biện pháp điều trị, người bệnh nên đến bệnh viện để xét nghiệm chẩn đoán. Khi xác định được bệnh lý gây sưng amidan, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các thông tin sau:

Điều trị bằng mẹo dân gian tại nhà

Dân gian sở hữu một kho tàng phong phú các bài thuốc giảm sưng, tiêu viêm amidan. Các vị thuốc hầu hết đều là cây cỏ tự nhiên dễ tìm kiếm, phương pháp thực hiện đơn giản với chi phí tương đối rẻ. Bạn đọc có thể tham khảo một vài bài thuốc sau:

Uống trà gừng

Cũng giống như tỏi, gừng là loại gia vị quen thuộc trong mỗi bữa cơm gia đình, đồng thời được dùng để trị bệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng gừng có chứa dược tính giúp kháng khuẩn, chống viêm, giảm đờm, đẩy lùi các cơn ho và cảm giác đau rát khó chịu. Vì vậy đây chính là cách chữa sưng amidan được nhiều người áp dụng.

Cách thực hiện:

• Bạn đem gừng thái thành từng lát mỏng, sau đó hãm cũng nước sôi, uống trực tiếp hàng ngày cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn.
• Một cách khác, người bệnh có thể thái thành lát mỏng và trộn cùng mật ong, sau đó hấp cách thủy khoảng 10 phút rồi chắt lấy nước uống.

Dùng chanh chữa bệnh sưng amidan

Chanh cũng là một trong các nguyên liệu được dùng cho những người bị sưng, viêm amidan. Loại quả này có chứa nhiều enzyme thiết yếu, các vitamin và khoáng chất như: Vitamin C, P, chất xơ, canxi, kali, axit citric, limonene,… giúp bảo vệ cơ thể tốt hơn. Đồng thời chanh còn có khả năng sát trùng, tiêu viêm, diệt khuẩn và giảm tình trạng sưng tấy, thích hợp cho người bị sưng amidan.

Cách thực hiện:

• Bạn dùng nửa quả chanh, vắt lấy nước cốt và hòa trong 50ml nước ấm, thêm 2 thìa mật ong và uống mỗi ngày từ 1 – 2 lần cho đến khi tình trạng bệnh được đẩy lùi.

Dùng tỏi chữa bệnh

Tỏi có thể trị được nhiều chứng bệnh khác nhau vì có tính kháng viêm rất tốt. Hoạt chất allicin có trong loại gia vị này có thể ức chế sự hình thành và phát triển của vi khuẩn, tăng cường hệ miễn dịch và giảm sưng viêm hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Tỏi bạn đem bóc vỏ và giã nát, cho vào hũ đựng bằng thủy tinh. Tiếp theo đổ rượu nếp (loại 45 độ) vào cho đến khi ngập hết phần tỏi.
• Bạn ngâm trong khoảng 10 ngày, khi rượu chuyển màu vàng là lúc dùng được.
• Mỗi ngày, người bị sưng amidan nên uống rượu tỏi 2 lần, mỗi lần một thìa cafe.

Trị sưng amidan bằng lá hẹ

Lá hẹ đã không còn xa lạ với chúng ta, đây là một loại gia vị cho nhiều món ăn thơm ngon hơn. Bên cạnh đó, lá hẹ cũng được dùng để trị các chứng bệnh liên quan đến đường hô hấp, đặc biệt là sưng amidan. Trong loại lá này có rất nhiều axit amin như: Isoleucine, Tryptophan, Leucine, Threonine, Lysine… có khả năng kháng khuẩn, chống sưng viêm, tiêu diệt virus và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Sử dụng lá hẹ còn giúp tái tạo mô tế bào và nhanh chóng phục hồi các tổn thương.

Cách thực hiện: 

• Bạn chuẩn bị lá hẹ, rửa sạch, cắt khúc và cho thêm mật ong vào để trộn đều, hấp cách thủy trong khoảng 5 – 10 phút.
• Sau đó, loại bỏ phần bã, chắt lấy nước uống trong ngày. Nên thực hiện liên tục để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh.

Lá húng chanh

Lá húng chanh được biết đến là loại rau thơm có chứa nhiều cavaron và codein – 2 loại hoạt chất có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Cùng với đó, cavaron và codein giúp diệt trừ các tác nhân gây bệnh và vi khuẩn có hại cho họng và đường ruột. Người bị sưng amidan nên dùng lá húng chanh để trị bệnh.

Cách thực hiện:

• Bạn chuẩn bị nắm lá húng chanh, rửa sạch và ngâm với nước muối pha loãng trong 15 phút. Tiếp đó, bạn nhai trực tiếp cùng một ít muối trắng.
• Áp dụng cách này từ 2 – 3 lần mỗi ngày để các triệu chứng được đẩy lùi.

Các mẹo dân gian chỉ phù hợp dùng trong trường hợp nhẹ, amidan sưng do viêm amidan cấp khởi phát. Trong những trường hợp nặng như viêm amidan mãn tính, viêm amidan hốc mủ, người bệnh có thể sử dụng mẹo dân gian để hỗ trợ các phương pháp điều trị khác. Người bệnh tuyệt đối không lạm dụng mẹo dân gian, khiến vi sinh vật gây hại có thời gian ủ bệnh, diễn tiến theo chiều hướng xấu.

Sử dụng các biện pháp Tây y

Các bệnh nhân khi bị sưng amidan thường được các bác sĩ chỉ định dùng thuốc Tây sau khi đã được thăm khám. Thuốc được sử dụng theo sự hướng dẫn của bác sĩ đối với từng tình trạng bệnh khác nhau. Một số loại thuốc cho người bị sưng amidan như: 

• Thuốc kháng sinh điều trị viêm amidan: Trong trường hợp bệnh nhân bị sưng amidan do vi khuẩn tan huyết, liên cầu khuẩn,…, người bệnh sẽ được chỉ định dùng: Cephalexine Penicillin G, Augmentine, Clamoxyl,….
• Thuốc giảm đau: Một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt có thể được dùng cho bệnh nhân sưng amidan, trong đó paracetamol là thuốc phổ biến nhất.
• Thuốc giảm xung huyết: Các loại thuốc giảm xung huyết có thể giảm sưng viêm, đau rát, giúp người bệnh dễ chịu hơn.
• Thuốc kháng viêm: Dùng để loại bỏ tình trạng viêm nhiễm và đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Một số loại thuốc kháng viêm thường dùng là: Alphachymotrypsin, Prednisolon, Dexamethason, Betamethason,… 
• Một số loại thuốc khác như: Thuốc ho, thuốc xông họng, vitamin,…

Việc sử dụng các thuốc điều trị trên có thể gây tác dụng phụ đối với người bệnh. Đặc biệt là phản ứng dị ứng khi sử dụng kháng sinh. Nếu người bệnh bị phát ban, nổi mẩn ngứa sau khi uống thuốc, hãy liên lạc với bác sĩ ngay để khắc phục kịp thời. Trong trường hợp các loại thuốc này không mang lại hiệu quả tốt, người bệnh sẽ được điều trị bằng các thủ thuật ngoại khoa:

• Lấy sỏi amidan: Thông thường, sỏi amidan dạng to có thể tự đẩy ra ngoài thông qua hoạt động nhai nuốt. Người bệnh cũng có thể sử dụng tăm bông để tự lấy. Nhưng nếu sỏi có kích thước quá nhỏ và ở trong kẽ thì cần đến bệnh viện để gắp sỏi.
• Chích rạch amidan: Thủ thuật này thường được thực hiện trong trường hợp áp xe amidan có tụ mủ. Bác sĩ sẽ chích rạch amidan để dẫn lưu mủ, có kết hợp với thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm và giảm đau.
• Cắt amidan: Người bệnh sẽ phải cắt bỏ amidan hoàn toàn nếu amidan bị sưng phì đại hoặc biến đổi thành u ác tính gây ung thư. Hoặc trường hợp bị viêm amidan nhưng thuốc điều trị không mang lại hiệu quả tích cực.

Các thủ thuật ngoại khoa như lấy sỏi hoặc chích rạch amidan hầu như không có rủi ro. Còn với cắt amidan, người bệnh phải cân nhắc kỹ càng trước khi thực hiện. Bởi biện pháp này cũng tiềm ẩn các biến chứng nguy hiểm như sốc phản vệ, nhiễm trùng, phù nề mô quanh amidan… Người bệnh chỉ nên cắt amidan khi được bác sĩ yêu cầu. Trước khi cắt phải thực hiện đầy đủ các xét nghiệm sức khỏe.

Lưu ý trong ăn uống và sinh hoạt khi bị sưng amidan

Ngoài sử dụng các phương pháp điều trị, người bệnh cần tích cực thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà dưới đây:

• Nghỉ ngơi hợp lý để cơ thể không bị suy nhược, giúp quá trình phục hồi nhanh hơn.
• Uống đủ nước mỗi ngày và bổ sung thêm các loại trà (trà gừng, trà tía tô…), nước ép (cà rốt, củ cải trắng…) để hỗ trợ điều trị.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ và thường xuyên sử dụng nước muối sinh lý để súc họng.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất để hệ miễn dịch được nâng cao.
• Hạn chế ăn các thực phẩm chua cay, quá lạnh, nhiều dầu mỡ…
• Bảo vệ cổ họng vào những ngày thời tiết chuyển mùa, đặc biệt là mùa đông.
• Hạn chế tiếp xúc với những nơi có nhiều khói bụi, không khí ô nhiễm, luôn đeo khẩu trang khi đi ra ngoài.

Sưng amidan cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe nên người bệnh không được chủ quan trong điều trị. Đặc biệt khi đó có thể là dấu hiệu của ung thư amidan và đe dọa đến tính mạng người bệnh. Nếu nhận thấy họng bị đau, nuốt vướng, sốt cao, người bệnh cần chủ động đến bệnh viện thăm khám và tiếp nhận điều trị càng sớm càng tốt.

THÔNG TIN HỮU ÍCH:

• Các phương pháp CHỮA VIÊM AMIDAN HIỆU QUẢ NHẤT hiện nay
• Biến chứng viêm amidan nguy hiểm và cách điều trị