Thoát Vị Đĩa Đệm Ở Người Trẻ Tuổi: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Lương Y Lương Y Phùng Hải Đăng

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi ngày càng tăng nhanh và là vấn đề đáng lo ngại đối với nhiều người. Bệnh xảy ra do lối sống thiếu khoa học, chấn thương hoặc không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho xương khớp. Vậy thoát vị đĩa đệm ở người trẻ là bệnh gì? Cách điều trị và phòng ngừa thoát vị đĩa đệm như thế nào? 

Thoát vị đĩa đệm có bị ở người trẻ tuổi không?

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy ở bên trong cột sống thoát ra khỏi màng bao xơ, chèn ép lên ống sống và rễ dây thần kinh xung quanh gây ra hiện tượng thoát vị đĩa đệm. 

Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý thường xảy ra ở người trên 40 tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên diễn ra bên trong cơ thể. Tuy nhiên, hiện nay, bệnh lý thoát vị đĩa đệm có xu hướng trẻ hóa và số lượng người trẻ tuổi mắc bệnh ngày một gia tăng. 

Theo thống kê tại Việt Nam, hiện nay có đến 30% dân số bị thoát vị đĩa đệm và thường gặp nhất là đối tượng trong độ tuổi 20 đến 55. Do đó, người trẻ không nên chủ quan vì hiện nay bất kỳ độ tuổi nào cũng có nguy cơ mắc bệnh. 

Nguyên nhân gây bệnh thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi

Thoát vị đĩa đệm người trẻ xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nhìn chung bệnh khởi phát do những thói quen sinh hoạt, vận động không lành mạnh của giới trẻ. 

• Chấn thương: Bạn tập luyện thể dục thể thao quá mức hoặc do tai nạn giao thông khiến cột sống bị chấn thương. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời thì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể, trong đó có bệnh thoát vị đĩa đệm.
• Tính chất công việc: Do tính chất công việc, nhiều người phải mang vác vật nặng thường xuyên, đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu sẽ khiến cột số chịu một áp lực nặng nề. Điều này sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh thoát vị đĩa đệm. Những người trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao là nhân viên văn phòng, tài xế, bốc vác…
• Thói quen xấu trong sinh hoạt: Những thói quen xấu trong sinh hoạt thường gặp của người trẻ như ngồi sai tư thế, ngồi gù lưng, gối đầu cao khi ngủ, lười vận động, đeo túi nặng ở lưng trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến cột sống.
• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Người trẻ có nhiều chế độ ăn uống không khoa học như bỏ bữa sáng, ăn uống không đủ chất, thường xuyên sử dụng đồ ăn nhanh… Tình trạng này kéo dài khiến xương khớp không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng khiến chúng bị tổn thương và mắc phải nhiều bệnh. 
• Một số nguyên nhân khác: Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi có thể hình thành do nhiều nguyên nhân khác như tăng cân, béo phì, dị tật cột sống bẩm sinh, di truyền, hệ quả của quá trình mang thai, mắc các bệnh lý viêm nhiễm… 

Triệu chứng của bệnh

Khi mắc bệnh thoát vị đĩa đệm, người trẻ tuổi thường xuất hiện các triệu chứng như sau:

• Người bệnh cảm thấy đau nhức, tê bì ở cột sống vùng cổ hoặc thắt lưng. Những trường hợp nặng, cơn đau sẽ lan sang những vùng xung quanh như vai gáy, chân, tay…
• Cơn đau khởi phát một cách đột ngột, kéo dài 1 – 2 tuần và tái phát nhiều lần trong ngày. Ngay cả khi nằm nghỉ ngơi, cơn đau cũng không thuyên giảm mà còn bùng phát mạnh mẽ hơn. Khi ho, vận động mạnh, nằm nghiêng, cơn đau sẽ dữ dội hơn. 

• Vận động, sinh hoạt, khả năng đi lại của người bệnh cũng trở nên khó khăn hơn. 
• Thoát vị đĩa đệm chèn ép rễ thần kinh khiến khả năng vận động các chi dưới của người bệnh cũng trở nên khó khăn và hạn chế trong việc cử động tay chân. 
• Người bệnh có cảm giác bị tê cứng, châm chích như bị kiến bò ở xung quanh cột sống lưng. Điều này khiến cơ thể bị suy giảm chức năng cảm nhận thông thường, nặng hơn có thể gây mất cảm giác hoàn toàn. 
• Các cơ xung quanh vùng thoát vị đĩa đệm yếu dần, mất lực, co cứng, teo cơ và suy giảm khả năng vận động. 
• Hệ tuần hoàn máu cũng bị ảnh hưởng và gây ra các cơn đau đầu đột ngột, choáng váng, thậm chí là ngất xỉu. 

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi có nguy hiểm?

20 đến 30 tuổi là thời điểm xương đang phát triển rất tốt và chắc khỏe. Nếu chẳng may bị thoát vị đĩa đệm vào thời gian này thì đây là một vấn đề đáng lo ngại đối với người trẻ. Thoát vị đĩa đệm sớm khiến khả năng vận động, sinh hoạt của người trẻ bị hạn chế, từ đó gây ra nhiều bất lợi trong đời sống hàng ngày. 

Hơn nữa, người trẻ tuổi thường chủ quan trong việc thăm khám khiến bệnh lý diễn ra ngày một trầm trọng hơn. Do đó, thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể:

• Thoát vị đĩa đệm chèn ép các ống sống và dây thần kinh quá mức gây nên tình trạng tê bì và mất cảm giác. Nếu chèn ép ở thắt lưng sẽ khiến chức năng cơ tròn bị ảnh hưởng, gây nên triệu chứng tiểu tiện không tự chủ. 
• Khả năng vận động của các cơ yếu dần, về lâu dài sẽ mất chức năng vận động và có nguy cơ bị liệt chi, tàn phế vĩnh viễn. Điều này sẽ khiến người trẻ mất đi khả năng lao động như bình thường. 
• Bệnh còn ảnh hưởng đến tuần hoàn máu trong cơ thể. Dây thần kinh và ống sống bị chèn ép sẽ dẫn đến hiện tượng cản trở quá trình máu lưu thông từ tim lên não, gây rối loạn tuần hoàn máu não. Khi đó, người bệnh sẽ bị choáng váng đột ngột, ngất xỉu và ảnh hưởng đến công việc thường ngày. 

Cách điều trị thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi

Khi phát hiện các triệu chứng của bệnh, người trẻ không nên chủ quan mà cần đến bác sĩ thăm khám, tìm hiểu nguyên nhân và điều trị đúng cách. Dưới đây là các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm phổ biến nhất:

Sử dụng thuốc Tây y

Dùng thuốc Tây để chữa trị thoát vị đĩa đệm giúp người bệnh giảm triệu chứng nhanh chóng. Chỉ sau một vài ngày điều trị, các cơn đau nhức tê bì sẽ thuyên giảm đáng kể. Một số loại thuốc Tây y thường được bác sĩ kê toa cho người trẻ như:

• Thuốc giảm đau: Thuốc có công dụng đẩy lùi cảm giác đau nhức tê bì và giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Một số loại thuốc giảm đau được chỉ định sử dụng như Paracetamol, Meloxicam, Celecoxib…
• Thuốc kháng viêm không steroid: Thuốc có tác dụng ức chế các phản ứng gây sưng đau, viêm nhiễm. Aspirin, Ibuprofen, Naproxen là các loại thuốc kháng viêm không steroid được sử dụng cho người mắc bệnh thoát vị đĩa đệm.

• Nhóm thuốc vitamin B và omega 3: Nhóm thuốc này giúp người bệnh hạn chế được cơn đau bì, tê nhức. Đồng thời, thuốc tăng cường sức khỏe tổng thể và nâng cao chức năng xương khớp. 
• Thuốc giãn cơ: Nhóm thuốc giãn cơ có công dụng giúp giảm co cứng và cải thiện khả năng vận động. Myonal là loại thuốc giãn cơ thường được bác sĩ kê toa sử dụng. 
• Tiêm thuốc Corticosteroids: Thuốc được chỉ định cho trường hợp thoát vị đĩa đệm ở mức độ nặng và không đáp ứng được các thuốc điều trị khác. 

Các loại thuốc Tây y thường ảnh hưởng xấu đến chức năng gan thận và gây nóng trong người nếu như sử dụng trong một thời gian dài. Do đó, người bệnh không nên tự ý mua thuốc Tây về uống mà cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Đông y điều trị thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi

Theo sách y học cổ truyền, căn nguyên của bệnh thoát vị đĩa đệm là do can thận bị tổn thương, khí huyết ứ trệ không nuôi dưỡng được xương khớp, đĩa đệm. Cùng với đó là các yếu tố bên ngoài như phong, hàn, thấp, tà xâm nhập gây nên các triệu chứng đau nhức.

Cơ chế điều trị thoát vị đĩa đệm của Đông y là chữa bệnh từ bên trong, đẩy lùi phong, tà, hàn, thấp, kích thích khí huyết lưu thông. Đồng thời bài thuốc sẽ bồi bổ can thận, cân bằng âm dương và phục hồi chức năng đĩa đệm. 

• Bài thuốc số 1: Xuyên ô, can khương, xích thược, nhũ hương, phụ tử, thương truật mỗ vị thuốc 9g. Bạn sắc các vị thuốc trên cùng 4 bát nước, đun trên lửa nhỏ đến khi còn 3 bát nước thì chắt ra uống. Bạn chia thuốc thành 2 lần trong ngày và sử dụng trước hoặc sau bữa ăn 20 phút.
• Bài thuốc số 2: Ô tiêu xà 6g, phục linh và tang ký sinh mỗi vị 12g, sài hồ 6g, ngô công 8g, thổ miết trùng và cẩu tích mỗi vị 9g, chi dưới tê 3g. Cho vào ấm thuốc sắc trong khoảng 40 phút. 
• Bài thuốc số 3: Hoài sơn 3g, cao ban long và thục đĩa mỗi vị 12g, kỷ tử 10g, tục đoạn và thỏ ty tử mỗi vị 9g, đương quy 8g, đỗ trọng 8g. Bạn sắc thuốc trên cùng 6 bát nước và uống mỗi ngày. 

Bài thuốc Đông y điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm thường rất lâu mới phát huy tác dụng. Do đó, người bệnh phải kiên trì uống thuốc trong vòng vài tháng thì bệnh mới thuyên giảm. 

Mẹo dân gian chữa thoát vị đĩa đệm tuổi trẻ

Sử dụng mẹo dân gian chữa thoát vị đĩa đệm là một phương pháp hiệu quả, tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, bài thuốc dân gian chỉ mang lại hiệu quả trong trường hợp bệnh nhẹ và chưa có những biến chứng nguy hiểm. 

Đu đủ xanh

Hoạt chất papain trong đu đủ có đặc tính chống viêm, giảm đau và hạn chế nhiễm trùng. Hơn nữa, thành phần đu đủ có chứa nhiều vitamin, canxi, sắt, riboflavin, magie rất tốt cho sức khỏe xương khớp. 

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị một quả đu đủ xanh rửa sạch mủ rồi cắt ngang phần cuống. 
• Lấy 1 củ gừng tươi gọt sạch vỏ, giã nhuyễn rồi trộn với 100ml rượu trắng.
• Bạn cho hỗn hợp rượu gừng trên vào quả đu đủ rồi lấy phần cuống đậy lại.
• Bạn dùng đũa xuyên qua đu đủ rồi mang đi nướng trên lửa.
• Khi đu đủ chín mềm thì bạn cạo phần vỏ bên ngoài, cho vào bọc sạch rồi bóp nhuyễn.
• Bạn dùng hỗn hợp đắp lên vùng bị thoát vị đĩa đệm khoảng 30 phút là được. 

Chuối hột

Theo dân gian, cây chuối hột có vị đắng, tính chát và ít độc. Theo y học hiện đại, chuối hột chứa nhiều hoạt chất như saponin, tanin, flavonoid, uronic… Các chất này có tác dụng kháng viêm, giảm đau và thanh nhiệt cơ thể. 

Cách thực hiện:

• Bạn chuẩn bị 300g chuối hột đã phơi khô cùng với 1 lít rượu trắng. 
• Bạn cắt lát quả chuối hột và ngâm với rượu trắng khoảng 1 tháng.
• Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống một ly nhỏ trước bữa ăn để giảm tình trạng đau nhức. 

Ngải cứu

Ngải cứu là một trong những dược liệu được sử dụng để điều trị các bệnh đau nhức xương khớp. Bởi ngải cứu có chứa nhiều thành phần có dược tính cao như Flavonoid, Cineol, Tetradecatrilin… Các thành phần này có tác dụng tiêu viêm, kháng khuẩn và trừ thấp. 

Cách thực hiện:

• Bạn chuẩn bị một nắm muối hạt và một bó ngải cứu.
• Rửa sạch ngải cứu rồi cho vào chảo sao cho nóng đều cùng với muối. Khi ngải cứu vừa héo, bạn tắt bếp.
• Đỗ hỗn hợp trên ra miếng vải sạch, đợi nguội rồi đắp lên vùng bị đau nhức do thoát vị đĩa đệm.
• Bạn nên thực hiện cách này vào buổi tối trước khi đi ngủ để đạt hiệu quả chữa bệnh cao. 

Khi bệnh chuyển biến nặng, người bệnh không nên áp dụng các mẹo dân gian này để điều trị mà bạn nên đến bác sĩ thăm khám sớm nhất. Trong quá trình điều trị, nếu xảy ra các dấu hiệu bất thường thì bạn nên thông báo với bác sĩ để kịp thời xử lý. 

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị bảo tồn được thực hiện kết hợp với phương pháp Tây hoặc Đông y. Phương thức này giúp người bệnh rút ngắn thời gian điều trị bằng cách tăng cường sự dẻo dai cho xương khớp, cải thiện chức năng vận động và đẩy lùi các triệu chứng đau nhức.

Các phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng để điều trị bệnh như:

• Châm cứu: Đây là phương pháp tác động vào các huyệt đạo bằng kim châm để đả thông kinh mạch, tăng cường lưu thông khí huyết và giảm đau nhức. Tuy nhiên, kỹ thuật này rất khó thực hiện nên người bệnh cần đến các cơ sở Đông y uy tín để điều trị. 
• Chườm nóng: Chườm nóng là phương pháp người bệnh có thể thực hiện ngay tại nhà. Bạn chỉ cần sử dụng một chiếc túi chườm nóng hoặc một chai nước ấm là có thể làm giảm đau nhức bằng cách chườm trực tiếp lên vùng bị tổn thương. 
• Chườm lạnh: Phương pháp chườm lạnh sẽ giúp người bệnh giảm tê bì tay chân. Bạn chỉ cần lấy một chiếc khăn lạnh hoặc một túi đá đắp lên vùng đau nhức khoảng 10 phút. 
• Xoa bóp: Xoa bóp là dùng lực của bàn tay tác động lên xương khớp để làm ấm cơ thể, kích thích máu lưu thông và điều hòa khí huyết. Phương pháp này còn giúp người bệnh cảm thấy thư giãn và thoải mái. 

Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa là phương pháp chữa bệnh cuối cùng được thực hiện khi bệnh đã chuyển biến nặng và điều trị bằng các cách thức khác không đạt hiệu quả. Bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe của người bệnh và chỉ định phẫu thuật để giải phóng sự chèn ép của đĩa đệm lên các dây thần kinh. 

Các phương pháp phẫu thuật được áp dụng phổ biến hiện nay là mổ nội soi, mổ hở, sử dụng robot… Ở những đĩa đệm bị tổn thương nặng nề và không thể hồi phục thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật thay đổi đĩa đệm nhân tạo. 

Điều trị ngoại khoa là cách mang lại hiệu quả tối ưu. Tuy nhiên, trong và sau khi thực hiện, bệnh nhân có thể gặp phải những rủi ro không mong muốn. Vì vậy, bệnh nhân nên lựa chọn điều trị tại các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ với chuyên môn cao. 

Biện pháp phòng ngừa thoát vị đĩa đệm ở người trẻ

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ là một bệnh lý đáng lo ngại đối với bất kỳ ai. Vì thế để hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển nặng và tái phát lại, người trẻ nên lưu ý những điều dưới đây:

• Bạn nên hạn chế các hoạt động dễ gây chấn thương đến cột sống như tập thể dục quá độ, đứng ngồi sai tư thế, khuân vác vật nặng đột ngột hoặc ngồi một chỗ quá lâu.
• Xây dựng cho bản thân chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe xương khớp. Người bệnh nên loại bỏ các loại thực phẩm không tốt khỏi khẩu phần ăn của mình. Tuy nhiên, bạn không nên kiêng cữ quá mức làm thiếu chất dinh dưỡng gây suy nhược cơ thể.
• Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để cải thiện chức năng xương khớp, giúp chúng trở nên dẻo dai hơn và ngăn ngừa được các bệnh lý xương khớp. Tốt nhất người bệnh nên dành khoảng 30 phút mỗi ngày để tập luyện. Người bệnh không nên tập luyện quá sức vì dễ gây ảnh hưởng đến xương khớp.
• Duy trì cân nặng ở mức độ hợp lý, tránh tăng cân béo phì gây áp lực lớn lên cột sống. Khi đang trong tình trạng thừa cân, bạn nên ăn uống một cách hợp lý để giảm cân khoa học. 
• Tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn các sản phẩm, thực phẩm bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho xương khớp. Một số hoạt chất như glucosamine, chondroitin rất quan trọng cho sự phát triển của xương khớp. 

Bài viết trên đã chia sẻ cho bạn thông tin về bệnh thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi và cách điều trị, phòng ngừa. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc sớm phát hiện bệnh để có biện pháp điều trị và phòng ngừa hợp lý.