Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm: Những thông tin cần biết

Đặt lịch hẹn

×

Lương Y Lương Y Phùng Hải Đăng

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm điều trị có hiệu quả không? Đây là vấn đề mà nhiều người bệnh được chỉ định điều trị bằng phương pháp này thường xuyên lo lắng. Vậy phương pháp này thực chất là như thế nào và sử dụng ra sao? 

Khớp thái dương hàm là khớp động duy nhất trên sọ người, nối liền xương hàm với vị trí gần thái dương. Phần khớp này đóng vai trò quan trọng trong các cử động như mở miệng, nói chuyện, nhai,….

Khớp thái dương hàm không ổn định (mắc một số bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp, trật khớp, viêm khớp thái dương hàm) khiến hoạt động của bộ phận này không được như trước.

Khi đó, người bệnh gặp khó khăn trong cử động vùng xương hàm. Cụ thể các biểu hiện đặc trưng như: Mỏi vùng cơ khi há miệng hoặc ăn; đau nhức vùng cơ hàm, cơ gáy, cơ cánh tay; có tiếng kêu rõ khi há miệng;…

Có nhiều phương pháp điều trị tình trạng này nhưng để điều trị đúng cách, người bệnh đi thăm khám và chữa trị theo chỉ định của bác sĩ. Trong các phương pháp phổ biến, đeo máng nhai điều trị khớp thái dương hàm là biện pháp được nhiều người lựa chọn.

Máng nhai là gì? Phân loại và cấu tạo

Máng nhai là một dụng cụ thường dùng trong nha khoa và chỉ định trong trường hợp người bệnh gặp có vấn đề tại khớp thái dương hàm. Khi đó, người bệnh được chỉ định đeo máng nhai gần như suốt cả ngày (kể cả khi ăn) để điều chỉnh sự mất ổn định này.

Về cấu tạo, máng nhai được chế tạo từ giá khớp (nhựa), ở phần mặt nhai có thêm lớp nhựa tự cứng. Chất liệu nhựa dùng cho máng nhai thường là nhựa trong và có 2 loại như sau:

• Máng nhai cứng: Được ứng dụng trong trường hợp người bệnh bị tổn thương khớp thái dương hàm nặng. Khi đó, bác sĩ yêu cầu người bệnh phải giữ nguyên vị trí khớp, không cử động nhiều và phải giới hạn tư thế đóng mở khớp hàm.
• Máng nhai mềm: Chỉ định tạm thời khi chưa có kết luận cụ thể về tình trạng tổn thương khớp thái dương hàm. Ngoài ra, loại máng nhai này cũng được chỉ định cho người có dấu hiệu bệnh nhẹ, không giới hạn khả năng cắn hoặc mở miệng.

Nhìn chung, với chất liệu này, các loại máng nhai có khoảng thời gian sử dụng tối đa là 6 tháng. Sau khoảng thời gian đó, người bệnh có thể nhận thấy rõ ràng tình trạng mòn của dụng cụ này. Tuy nhiên, thông thường bác sĩ cũng chỉ áp dụng biện pháp này với người bệnh trong vòng tối đa 6 tuần.  

Có thể phân loại máng nhai điều trị khớp thái dương hàm theo mục đích điều trị, cụ thể như sau:

Máng nhai thư giãn

Loại máng nhai này chủ yếu được chỉ định cho các trường hợp bệnh nhẹ hoặc với mục đích khác, cụ thể như sau:

• Trong thời gian chờ đợi kết quả chẩn đoán chính xác bệnh lý ở khớp thái dương hàm
• Người bệnh có biểu hiện co thắt cơ, không phải biểu hiện tại vùng khớp thái dương hàm.

Do đó, loại máng này chỉ mang tính chất thư giãn cơ, không phải loại máng nhai cố định, có mặt phẳng cắn. Khi đeo máng cho người bệnh, điều chỉnh tư thế thoải mái, ngồi thẳng lưng và thả lỏng các cơ ở cổ.

Lưu ý: Mang máng nhai vào ban đêm hoặc trong trường hợp cần thiết. Không cần mang vào ban ngày và khi ăn. Sau 15 ngày đeo máng nhai điều trị khớp thái dương hàm sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.

Máng nhai cấp cứu

Loại máng nhai này được chế tạo từ nhựa cứng và thực hiện trực tiếp tại miệng của người bệnh. Máng nhai cấp cứu chỉ định trong các trường hợp:

• Trường hợp co thắt cơ: Phủ lên răng cửa hàm trên để ngăn cản sự chạm khớp và thư giãn cơ.
• Trường hợp lệch đĩa khớp sau nắn chỉnh: Trong trường hợp này, máng nhai được đặt lên hai bên răng cối lớn và răng cối nhỏ.

Lưu ý: Sử dụng trong trường hợp khẩn cấp và thời gian ngắn. Sau đó, cần thay thế bằng các loại máng nhai khác.

Máng nhai điều chỉnh tư thế

Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm loại này có 4 loại như sau:

• Máng nhai nắn chỉnh: Cải thiện tình trạng lệch khớp do chấn thương, há miệng có âm thanh nghe rõ;….
• Máng nhai giải chèn ép: Chỉ định trong các trường hợp viêm bao hoạt dịch khớp gây chèn ép ở khớp thái dương hàm; căng đĩa khớp và hệ thống dây chằng bao khớp.
• Máng nhai phải: Loại máng này phải mang liên tục cả lúc ăn (trong trường hợp cần thiết có thể gắn luôn vào răng). Điều trị hiệu quả các trường hợp lệch hàm dưới khi há miệng. 
• Máng nhai nâng khớp: Loại này ít khi được chỉ định, thường dùng khi người bệnh xuất hiện triệu chứng co thắt cơ nâng hàm kèm theo sự suy giảm chiều cao cắn của người bệnh. 

Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm – Loại ổn định tư thế

Loại máng nhai điều trị khớp thái dương hàm này được chỉ định trong các trường hợp sau đây:

• Di lệch đĩa khớp sau khi nắn chỉnh bằng tay
• Phẫu thuật đặt lại đĩa khớp (nội soi hoặc phẫu thuật trực tiếp tại ổ khớp)
• Sau một khoảng thời gian mang máng nhai nắn chỉnh

Lưu ý: Người bệnh phải sử dụng máng nhai trong một khoảng thời gian đủ dài để khớp thái dương hàm hoàn toàn ổn định. 

Dùng máng nhai điều trị khớp thái dương hàm hiệu quả không?

Mang máng nhai điều trị khớp thái dương hàm trở thành một phương pháp điều trị phổ biến. Nhưng nhiều người bệnh vẫn còn thắc mắc rằng, phương pháp điều trị viêm khớp thái dương hàm này có thật sự hiệu quả hay không?

Cơ chế hoạt động của máng nhai là tác động vào các nhóm cơ bị co cứng, khiến chúng chùng xuống trở về trạng thái bình thường. Khi đó, máng nhai định hướng các khớp trở về vị trí ổn định và thoải mái hơn. 

Sử dụng máng nhai đúng cách theo chỉ định của bác sĩ có thể cải thiện các triệu chứng đau nhức và giúp khớp hàm cử động trơn tru hơn. Đồng thời, ngăn ngừa sự mài mòn răng và ổn định khớp thái dương hàm, ngăn ngừa tái phát. 

Tuy nhiên, cần lựa chọn cơ sở y tế đảm bảo uy tín để điều trị hiệu quả và thành công. Việc điều trị không đem lại kết quả như mong muốn rất ít. Nếu có thường do một số nguyên nhân sau:

• Chỉ định loại máng nhai không phù hợp với tình trạng của người bệnh
• Lên giá khớp không đúng, không vừa với khuôn miệng của người bệnh
• Người bệnh thờ ơ trong điều trị, không tuân thủ chỉ định của bác sĩ

Cách sử dụng máng nhai điều trị khớp thái dương hàm

Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm có nhiều loại. Mỗi loại có công dụng phù hợp với tình trạng bệnh khác nhau. Việc chế tạo và sử dụng máng nhai đúng cách quyết định đến hiệu quả điều chỉnh khớp thái dương hàm về vị trí thoải mái nhất.

 Cụ thể, bác sĩ sẽ tiến hành lắp máng nhai cho người bệnh theo quy trình chung như sau:

• Lấy dấu hàm bằng dụng cụ chuyên dụng, chế tạo máng nhựa cứng vừa khít khung răng đã chế tạo.
• Đắp khối nhựa vào răng trước sao cho khi đeo, người bệnh chỉ chạm khớp hàm trên và khớp hàm dưới vào 4 răng cửa. Tùy loại máng nhai mà bác sĩ sẽ chỉ định thời gian cụ thể người bệnh cần đeo.
• Tiến hành đi thăm khám và điều chỉnh theo mốc thời gian mà bác sĩ chỉ định (thường là mỗi tuần 1 lần)

Đây là quy trình chung, tùy vào loại máng nhai và tình trạng bệnh ở mỗi người mà bác sĩ có thể điều chỉnh cho phù hợp. Người bệnh nên lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh đảm bảo uy tín để chẩn đoán chính xác vấn đề xảy ra tại khớp thái dương hàm. Không tự ý nắn chỉnh hoặc áp dụng các biện pháp điều trị khác khi chưa có chỉ định chuyên môn từ bác sĩ. 

Lưu ý gì khi sử dụng máng nhai điều trị bệnh?

Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm là phương pháp đem lại hiệu quả nhất định, được nhiều chuyên gia y tế khuyến khích sử dụng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh cần lưu ý:

• Khi không sử dụng máng nhai cần vệ sinh sạch sẽ và cất vào hộp đựng chuyên dụng.
• Rửa thẳng máng nhai dưới vòi nước chảy và dùng bàn chải sạch để vệ sinh hàng ngày
• Tuyệt đối không dùng các chất tẩy rửa, kem đánh răng để vệ sinh tránh gây mòn máng nhai
• Vệ sinh răng miệng kỹ càng bằng cách đánh răng, súc miệng nước muối trước khi đeo máng nhai.
• Trong quá trình đeo máng nhai, nếu cảm thấy đau nhức hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần đến ngay cơ sở y tế để xử lý kịp thời

• Có thể kết hợp với các biện pháp điều trị viêm đau khớp khác để bệnh nhanh chóng dứt điểm hoàn toàn.
• Chủ động điều chỉnh chế độ sinh hoạt, hạn chế hoạt động cơ miệng quá đà để khớp thái dương hàm có thể hồi phục hoàn toàn.
• Hạn chế ăn các đồ ăn cứng, dai hoặc dẻo khiến cơ hàm phải hoạt động quá nhiều.

Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm – một phương pháp điều trị hiện đại và cho hiệu quả tương đối tốt. Sử dụng máng nhai theo đúng chỉ định của bác sĩ, kết hợp với các phương pháp điều trị chính khác để nhanh chóng chữa dứt điểm vấn đề xương khớp này.