Đầy bụng do nguyên nhân nào gây nên? Gợi ý cách điều trị hiệu quả

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK2 Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII Lê Phương

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Đầy bụng, khó tiêu là những triệu chứng phổ biến hiện nay. Khi hiện tượng này kéo dài cho thấy cơ thể bạn đang gặp các vấn đề về đường tiêu hóa. Vì vậy, việc phát hiện sớm là điều hết sức cần thiết. Bạn đọc hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra đầy bụng, cũng như cách điều trị hiệu quả.

Đầy bụng là gì? Biểu hiện cụ thể

Chứng đầy bụng là tình trạng tích tụ quá nhiều hơi trong dạ dày khiến bụng căng cứng, phình to gây khó chịu. Nguyên nhân tích tụ hơi có thể do rối loạn chuyển hóa chất tinh bột hoặc do rối loạn hệ vi sinh ở đường ruột.

Người bị chứng bụng đầy hơi thường xuyên xuất hiện các biểu hiện như:

• Đau âm ỉ ở bụng, chướng bụng
• Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng
• Chán ăn, cảm giác no nhanh và sợ ăn
• Cảm thấy bị vướng nghẹn ở cổ họng khi ăn
• Thường xuyên cảm thấy buồn nôn và nôn mửa
• Đi ngoài ra phân lỏng hoặc bị táo bón
• Các triệu chứng xuất hiện nhiều sau bữa ăn

Thông thường, chứng đầy bụng khó tiêu không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, chúng có thể khiến bạn trở nên mệt mỏi, uể oải, suy kiệt sức lực. Nhằm ngăn ngừa tình trạng này, bạn cần xác định rõ nguyên nhân nào dẫn tới các triệu chứng trên để từ đó có phương pháp chữa trị thích hợp.

Những nguyên nhân gây ra chứng đầy bụng khó tiêu

Hiện tượng đầy bụng khó tiêu xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên điển hình nhất có những nguyên nhân dưới đây:

Chướng bụng đầy hơi do mất cân đối thức ăn

Hiện nay, nhiều người thường có chế độ ăn uống kém khoa học, hoặc dung nạp quá nhiều thực phẩm khó tiêu cùng một lúc. Điều này khiến cho bụng sinh ra tình trạng đầy hơi, hoạt động tiêu hóa bị ì trệ và chậm chạp.

Một số loại thực phẩm khi ăn nhiều gây ra tình trạng đầy bụng ợ hơi như:

• Nhóm thức ăn giàu tinh bột
• Thực phẩm chiên rán xào nhiều dầu mỡ
• Thường xuyên sử dụng rượu, bia, đồ uống có gas, hút thuốc lá…

Thói quen ăn uống không làm mạnh gây ra đầy hơi khó tiêu

Ăn uống sai cách cũng khiến hệ tiêu hóa phải chịu áp lực lớn gây chướng bụng đầy hơi. Cụ thể như:

• Thói quen ăn quá nhanh, nhai thức ăn không kỹ hoặc nuốt chửng.
• Tình trạng ăn uống không đúng bữa, đúng giờ giấc, thường xuyên để bụng quá đói hoặc quá no.
• Vừa ăn chóng đã nhanh chóng đi nằm ngay làm cho thức ăn chưa kịp tiêu hóa. Từ đó làm cho triệu chứng đầy bụng khó tiêu diễn ra thường xuyên.

Bên cạnh đó, một số trẻ còn có thói quen vừa ăn vừa xem phim, nuốt miếng to chứa nhiều không khí. Điều này sẽ gây ra hiện tượng chướng bụng. Tốt nhất khi ăn bạn không nên xem phim, xem truyền hình để tránh bị đầy hơi khó tiêu.

Đầy bụng ợ hơi do rối loạn tiêu hóa

Đầy bụng ợ hơi cũng xuất phát từ các nguyên nhân rối loạn tiêu hóa, bao gồm:

• Loạn khuẩn đường ruột, cơ thể bị nhiễm độc tố từ các loại đồ ăn, thức uống, dư thừa axit dịch vị. Hoặc do nhiễm khuẩn HP (tên đầy đủ là Helicobacter Pylori) một loại vi khuẩn chuyên gây loét dạ dày tá tràng.
• Cơ thể suy nhược, mệt mỏi, thường xuyên mất ngủ, căng thẳng… làm giảm tiết các men tiêu hóa và nhu động ruột.
• Một vài trẻ nhỏ do khả năng dung nạp kém lượng lactose có nhiều trong sữa cũng gây chứng bụng, khó tiêu.

Chướng bụng đầy hơi do mắc các bệnh về đường tiêu hóa

Đầy bụng khó tiêu kéo dài có khả năng bạn đã bị mắc các bệnh về đường tiêu hóa. Ví dụ như: Viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày, hội chứng ruột kích thích… Những bệnh lý này đều làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn, khiến bạn khó hấp thu các chất dinh dưỡng.

Ngoài ra, người mắc các bệnh về tuyến tụy, sỏi mật hoặc viêm gan cũng khiến khả năng bài tiết mật và enzym tiêu hóa bị giảm sút. Từ đó làm trì trệ việc tiêu hóa thức ăn, dẫn tới tình trạng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.

Khi thấy tình trạng đầy bụng ợ hơi kéo dài với mức độ ngày càng dữ dội, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có biện pháp xử lý sớm nhất.

Tác dụng phụ từ một số loại thuốc gây đầy bụng

Sử dụng thuốc điều trị các bệnh lý mãn tính có thể gây ra tác dụng phụ. Cụ thể là gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột hoặc loạn khuẩn. Từ đó khiến cơ thể xuất hiện các triệu chứng đầy bụng, ợ hơi, buồn nôn,…

Do đó, người bệnh cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi sử dụng thuốc kháng sinh, giảm đau kháng viêm, huyết áp…

Cách điều trị đầy bụng khó tiêu hiệu quả nhất

Mặc dù các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên chúng lại gây khó chịu cho người bệnh ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập và làm việc. Vì thế, bạn nên áp dụng những cách điều trị dưới đây để có thể nhanh chóng thoát khỏi tình trạng trên.

Điều trị đầy bụng bằng thuốc Tây y

Phương pháp này giúp người bệnh giảm nhanh các triệu chứng chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu. Tuy nhiên thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ, vì thế bạn nên tuân thủ theo chỉ định của các bác sĩ.

Một số loại thuốc Tây y thường được nhiều người tin dùng như:

• Thuốc chống axit dạ dày và đầy hơi: Người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc aluminium hydroxyd, magnesium hydroxyd… Hoặc thuốc gastropulgite bao phủ niêm mạc đường tiêu hóa ngăn ngừa chướng bụng đầy hơi.
• Nhóm thuốc kiểm soát sự co bóp của dạ dày: Sự co bóp kém của dạ dày làm cho việc di chuyển thức ăn từ dạ dày xuống ruột bị chậm lại. Theo đó gây ra tình trạng đầy bụng, ợ hơi. Các loại thuốc như metoclopramid, domperidon… sẽ giúp cải thiện hoạt động co bóp của dạ dày. Đồng thời giảm thiểu chướng bụng cho người bệnh.
• Các loại men tiêu hóa: Men tiêu hóa là một trong những nguyên nhân gây đầy bụng. Để khắc phục triệu chứng này, bạn có thể sử dụng thuốc có chứa men tiêu hóa. Loại men thường được dùng phổ biến gồm alipase, festal, pancréalase, néo-peptin…
• Thuốc diệt vi khuẩn HP: Trường hợp nhiễm khuẩn HP cần sử dụng các loại thuốc như Amoxicillin, Clarithromycin, Esomeprazole…

Mẹo dân gian trị đầy bụng khó tiêu hiệu quả cao

Nếu lo lắng trước tác dụng phụ từ thuốc Tây, bạn đọc cũng có thể áp dụng các mẹo dân gian trị chứng đầy bụng ợ hơi. Các mẹo này sử dụng những nguyên liệu tự nhiên rất an toàn, lành tính cho cơ thể.

Dưới đây là một số mẹo dân gian trị chướng bụng, khó tiêu cho hiệu quả cao mà bạn nên áp dụng.

Sử dụng gừng trị bệnh

Theo Đông y, gừng có vị cay tính ấm giúp tán hàn, ôn trung, kích thích hệ tiêu hóa, ngăn ngừa đầy bụng ợ hơi.

Cách thực hiện: Rửa sạch một củ gừng tươi đem giã nát. Sau đó cho gừng vào nồi đun cùng 300ml nước trong vòng 3-4 phút. Khi đun xong tắt bếp để nguội bớt, cho thêm nước cốt chanh và mật ong vào khuấy đều rồi uống. Mỗi ngày sử dụng từ 2-3 lần sẽ thấy triệu chứng đầy hơi khó tiêu thuyên giảm đáng kể.

Chữa đầy bụng bằng củ tỏi

Tỏi được mệnh danh là loại kháng sinh tự nhiên có khả năng trị bách bệnh. Loại gia vị này chứa chất allicin có khả năng diệt khuẩn, chống viêm dạ dày hiệu quả. Bên cạnh đó, các hợp chất hữu cơ, vitamin và chất chống oxy hóa trong tỏi giúp làm giảm tình trạng chướng bụng, khó tiêu hiệu quả.

Bạn có thể tham khảo những cách trị đầy bụng ợ hơi dưới đây:

• Cách 1: Nướng một củ tỏi bằng than hoặc lò vi sóng. Sau đó bọc chúng vào băng gạc mỏng rồi đặt lên rốn của mình. Để trong vài phút, bạn sẽ xì hơi được ra ngoài làm bụng cảm thấy dễ chịu, thoải mái.
• Cách 2: Chuẩn bị 30g tỏi, 5g đường phèn và 100ml nước ấm. Đem tỏi bỏ vỏ giã nát cho vào cốc nước ấm khuấy đều. Sau đó hòa tan đường phèn vào hỗn hợp nước tỏi rồi thưởng thức. Người bệnh nên sử dụng 2 lần/ngày sau khi ăn để thấy hiệu quả.

Dùng trà bạc hà để trị bệnh

Lá bạc hà chứa hoạt chất menthol có tác dụng cải thiện chức năng tiêu hóa, tăng cường nhu động ruột và trị hôi miệng rất tốt. Đồng thời làm giảm các khí hơi trong ruột rất hữu hiệu. Cách chữa chướng bụng đầy hơi từ lá bạc hà như sau:

• Chuẩn bị một nắm lá bạc hà tươi đem rửa sạch
• Cho lá bạc hà vào cốc hãm cùng 150ml nước sôi trong khoảng 15 phút rồi uống
• Mỗi ngày uống trà bạc hà từ 2-3 lần sẽ thấy tình trạng chướng bụng thuyên giảm đáng kể. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhai trực tiếp lá bạc hà để cải thiện bệnh.

Các bài thuốc Đông y trị bệnh hiệu quả

Một trong những cách trị đầy bụng khó tiêu hiệu quả là áp dụng các bài thuốc Đông y. Những bài thuốc này sử dụng các thảo dược tự nhiên làm thành phần chính nên rất an toàn cho sức khỏe. Không chỉ vậy chúng còn nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch cho người bệnh.

Người bệnh có thể tham khảo những bài thuốc Đông y trị chướng bụng, đầy hơi hiệu quả sau:

Bài thuốc số 1: Bài thuốc này áp dụng trong trường hợp tỳ vị hư hàn, chướng bụng, ăn không tiêu.

• Thành phần: 10g các loại nguyên liệu mạch nha, đảng sâm, phục linh (phục thần), sơn khương; 5g các vị thảo quả, trần bì, hậu phác (quế rừng); can khương và cam thảo mỗi vị 3g.
• Cách thực hiện: Đun các nguyên liệu dưới lửa nhỏ thành thuốc. Mỗi ngày sử dụng 2-3 lần trước khi ăn để cải thiện tình trạng bệnh.

Bài thuốc số 2: Điều trị chứng đầy bụng, ợ hơi kèm theo nôn mửa liên tục.

• Chuẩn bị 15g các nguyên liệu sinh sơn tra (yên chi) và mạch nha (sao nhẹ).
• Đem các nguyên liệu sắc thành thuốc cùng với lượng nước vừa phải. Người bệnh uống bài thuốc này từ 2-3 lần/ngày sẽ thấy thuyên giảm các triệu chứng nhanh chóng.

Bài thuốc số 3: Bài thuốc này được sử dụng trong trường hợp chướng bụng, khó tiêu do tỳ, vị hàn thấp.

• Chuẩn bị: 9g xích truật; 6g các thảo dược hậu phác, sinh khương, đại táo; 5g trần bì và 3g cam thảo.
• Cách thực hiện: Đem các nguyên liệu sắc thành thuốc cùng 700ml nước. Khi thấy nước cạn còn một nửa thì tắt bếp, bắc ra để nguội bớt rồi sử dụng. Mỗi ngày dùng đều đặn 2-3 lần sẽ thấy hiệu quả điều trị.

Cách ngăn ngừa hiệu quả chứng đầy bụng khó tiêu

Để tăng cường hiệu quả điều trị, bạn nên xây dựng chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt lành mạnh, khoa học. Điều này không chỉ ngăn ngừa hiệu quả chứng đầy bụng mà còn nâng cao sức khỏe cho người bệnh.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Người bệnh nên áp dụng những thói quen sinh hoạt khoa học, lành mạnh sau:

• Tích cực rèn luyện thể dục thể thao: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga… sẽ kích thích nhu động ruột, giải phóng hơi ra ngoài. Đồng thời chúng còn giúp người bệnh tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch.
• Tập thói quen ăn đúng bữa: Những thói quen bỏ bữa, để bụng quá đói hoặc ăn không đúng giờ sẽ làm tăng tình trạng đầy hơi.
• Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày: Việc này sẽ giúp giảm gánh nặng cho dạ dày. Từ đó ngăn nguy cơ bị đầy bụng, khó tiêu.
• Chỉ nên ăn chậm nhai kỹ: Ăn chậm nhai kỹ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, ngăn ngừa tăng tiết axit dịch vị. Đồng thời giảm thiểu sự tích tụ khí thừa trong bụng. Ngoài ra, khi ăn bạn không nên xem tivi hoặc điện thoại.
• Không nên nằm sau khi ăn: Hành động này sẽ làm tăng triệu chứng chướng bụng đầy hơi cho bạn. Thay vào đó, bạn nên nghỉ ngơi hợp lý, vận động nhẹ nhàng sau bữa ăn khoảng 2 tiếng.
• Giữ cho tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng: Căng thẳng có thể gây ra tình trạng trào ngược dạ dày dẫn đến các triệu chứng ợ hơi, chướng bụng, khó tiêu.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh khoa học sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng đầy bụng, khó tiêu:

• Tăng cường bổ sung các loại rau, củ, quả: Những thực phẩm này chứa nhiều chất xơ giúp ngăn ngừa táo bón và chướng bụng hiệu quả. Bạn nên bổ sung các loại rau họ cải như: Rau cải ngọt, rau cải thảo, bắp cải,…
• Giảm lượng muối trong các món ăn hằng ngày: Điều này sẽ làm giảm tình trạng mất nước của cơ thể, giúp cải thiện triệu chứng đầy hơi khó tiêu.
• Ăn nhiều sữa chua: Sữa chua là loại thực phẩm rất tốt cho hệ tiêu hóa. Chúng cung cấp các lợi khuẩn cho đường ruột, đồng thời ngăn ngừa tình trạng táo bón và đầy bụng cho người bệnh.
• Hạn chế sử dụng nước ngọt, đồ uống có gas: Những loại đồ uống này sẽ làm tích tụ hơi trong dạ dày.
• Không nên nhai kẹo cao su thường xuyên: Vì chúng có thể đưa nhiều không khí vào bụng làm đầy hơi.
• Hạn chế sử dụng đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ: Các loại thực phẩm này sẽ làm dạ dày phải chịu áp lực lớn, khó tiêu hóa. Từ đó dẫn tới ứ đọng thức ăn gây đầy bụng, đau nhức bụng cho người bệnh.Tránh
• Sử dụng đồ ngọt: Bao gồm các loại bánh quy, bánh kem, kẹo,…

Đầy bụng khó tiêu là những triệu chứng phổ biến và gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt của người bệnh. Bệnh có thể được chữa khỏi nhanh chóng nếu biết áp dụng biện pháp điều trị và chăm sóc thích hợp. Tuy nhiên, khi thấy các triệu chứng kéo dài, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị sớm, tránh biến chứng nguy hiểm.