Viêm Da Cơ Địa Vùng Kín: Nguyên Nhân Gây Bệnh Và Cách Chữa

Đặt lịch hẹn

×

Lương Y Bác sĩ Bùi Thị Thu Hằng

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Viêm da cơ địa vùng kín điển hình với các triệu chứng đặc trưng như khô, sần, đỏ, nóng rát và ngứa ngáy khó chịu tại vùng da bị quanh khu vực này. Mặc dù tình trạng này thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể, nhưng nó có thể gây ra cảm giác tự ti, ảnh hưởng đến tâm lý và gây cản trở trong sinh hoạt vợ chồng. Bài viết sau sẽ giúp bạn nhận biết sớm và điều trị đúng cách căn bệnh nhạy cảm này.

Viêm da cơ địa vùng kín là gì?

Viêm da cơ địa vùng kín là một dạng viêm da mãn tính, thường gây ngứa ngáy, khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bệnh này xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với các tác nhân kích ứng, gây ra viêm nhiễm ở da.

Đây là vị trí dễ bị viêm da cơ địa và thường tái phát bởi vùng da này mỏng, nhạy cảm khiến việc điều trị trở nên phức tạp và khó khăn hơn.

Các nguyên nhân viêm da cơ địa ở vùng kín

Viêm da cơ địa vùng kín có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố di truyền, môi trường và các tác nhân kích thích như sau:

Nguyên nhân chính 

• Di truyền: Viêm da cơ địa thường vùng kín có yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh viêm da cơ địa, hen suyễn, hoặc viêm mũi dị ứng, nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng sẽ cao hơn.
• Hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch của người bị viêm da cơ địa thường phản ứng quá mức với các tác nhân bên ngoài, dẫn đến viêm nhiễm và các triệu chứng như ngứa, đỏ và sưng.

Tác nhân kích thích bùng phát

• Yếu tố môi trường: Các yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ ẩm không phù hợp, ô nhiễm không khí, khói thuốc lá hoặc các chất gây dị ứng trong không khí có thể gây bùng phát viêm da cơ địa.
• Tiếp xúc với chất gây kích ứng: Vùng kín là khu vực nhạy cảm và dễ bị kích ứng bởi các chất như xà phòng, chất tẩy rửa, nước hoa, hóa chất trong quần áo hoặc băng vệ sinh.
• Mồ hôi và độ ẩm: Vùng kín thường ẩm ướt, dễ ra mồ hôi, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển, gây viêm nhiễm và kích ứng da.
• Stress và căng thẳng: Stress và căng thẳng làm tình trạng viêm da cơ địa trở nên nghiêm trọng hơn do ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và khả năng chống lại vi khuẩn của cơ thể.
• Quần áo chật và không thoáng khí: Mặc quần áo chật hoặc không thoáng khí có thể gây ma sát và kích ứng da vùng kín, làm tình trạng viêm da trở nên tồi tệ hơn.
• Dị ứng thực phẩm: Một số người bị dị ứng thực phẩm và điều này góp phần làm bùng phát các triệu chứng viêm da cơ địa.

Triệu chứng điển hình

Khi bị viêm da vùng kín, người bệnh có thể gặp các triệu chứng dưới đây:

• Ngứa: Đây là triệu chứng chính, thường rất dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm.
• Đỏ và sưng: Vùng da bị viêm trở nên đỏ và sưng, có thể cảm thấy nóng rát.
• Khô và bong tróc: Da ở vùng kín khô, nứt nẻ và bong tróc.
• Nốt sần hoặc mụn nước: Xuất hiện các nốt sần nhỏ, mụn nước hoặc vết loét trên da, dễ bị vỡ và chảy dịch vàng, gây ẩm ướt và khó chịu..
• Dày da: Ở giai đoạn mãn tính, da có thể dày sừng, tạo thành các mảng lichen hóa.
• Đau: Vùng da bị viêm có thể đau rát, đặc biệt là khi gãi hoặc khi da tiếp xúc với quần áo chật.

Biến chứng viêm da cơ địa vùng kín gây ra

Viêm da cơ địa vùng kín có thể gây ra một số biến chứng nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả. Bao gồm:

• Nhiễm trùng da thứ phát: Gãi ngứa liên tục làm tổn thương da, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm hoặc virus xâm nhập gây nhiễm trùng. Dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm sưng đau, đỏ, mủ, và có mùi hôi.
• Tăng sắc tố da và gây sẹo: Vùng da bị viêm trở nên sẫm màu hơn do viêm kéo dài và gãi nhiều. Điều này cũng gây hình thành sẹo vùng kín mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh.
• Rối loạn giấc ngủ: Ngứa và khó chịu ở vùng kín làm gián đoạn giấc ngủ, gây mất ngủ và mệt mỏi. Rối loạn giấc ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống.
• Biến chứng liên quan đến quan hệ tình dục: Viêm da vùng kín nữ có thể gây đau đớn và khó chịu trong quan hệ tình dục, ảnh hưởng đến đời sống tình dục và mối quan hệ vợ chồng.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác: Tình trạng viêm mạn tính và nhiễm trùng có thể làm giảm khả năng miễn dịch của da, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như viêm âm đạo, viêm niệu đạo hoặc các bệnh lý da khác.

Để ngăn ngừa các biến chứng này, điều quan trọng là phải điều trị viêm da ở vùng kín kịp thời và hiệu quả.

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác viêm da cơ địa vùng kín, bác sĩ sẽ dựa vào nhiều yếu tố khác nhau. Thông thường, quá trình chẩn đoán được tiến hành như sau:

Khám lâm sàng:

• Quan sát trực tiếp: Bác sĩ sẽ trực tiếp quan sát vùng da bị tổn thương để đánh giá các đặc điểm như: mẩn đỏ, mụn nước, vảy, nứt nẻ, dày sừng,…
• Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, các yếu tố làm tình trạng bệnh nặng lên hoặc thuyên giảm, tiền sử dị ứng, bệnh hen suyễn,… trong gia đình.

Xét nghiệm:

• Xét nghiệm dị ứng: Có tác dụng xác định các chất gây dị ứng cụ thể gây ra viêm da cơ địa. Các xét nghiệm này có thể bao gồm xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ IgE hoặc thử nghiệm da (test da) để xác định các dị nguyên.
• Xét nghiệm vi sinh: Trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng thứ phát, bác sĩ có thể lấy mẫu da hoặc dịch tiết từ vùng bị ảnh hưởng để nuôi cấy và xác định loại vi khuẩn, nấm hoặc virus gây nhiễm trùng.
• Sinh thiết da: Trong một số trường hợp, bác sĩ thực hiện sinh thiết da, lấy một mẫu nhỏ từ vùng da bị viêm để kiểm tra dưới kính hiển vi. Điều này giúp loại trừ các bệnh lý da khác và xác định chính xác tình trạng viêm da cơ địa.

Phương pháp điều trị viêm da cơ địa vùng kín

Có nhiều phương pháp được áp dụng trong phác đồ điều trị bệnh viêm da cơ địa tại vùng kín như sau:

Sử dụng thuốc Tây

Các loại thuốc Tây thường được chỉ định nhằm mục đích giảm triệu chứng và kiểm soát bệnh bao gồm:

• Thuốc bôi corticosteroid: Được sử dụng để giảm viêm, ngứa và sưng. Các thuốc này có nhiều loại với độ mạnh khác nhau, từ nhẹ đến mạnh. Bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp với tình trạng của bạn như hydrocortisone, betamethasone, triamcinolone.
• Thuốc ức chế calcineurin: Nhóm thuốc bôi không chứa steroid, thường được sử dụng khi corticosteroid không hiệu quả hoặc không được khuyến cáo sử dụng lâu dài. Các thuốc phổ biến gồm tacrolimus (Protopic) và pimecrolimus (Elidel).
• Thuốc kháng histamine: Loại thuốc này có khả năng nhằm giảm ngứa. Thuốc được sử dụng dưới dạng viên uống hoặc bôi ngoài da như cetirizine, loratadine, diphenhydramine.
• Thuốc kháng sinh: Dùng khi người bệnh có dấu hiệu nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn. Thuốc được dùng dưới dạng kem bôi hoặc viên uống như mupirocin (bôi), cephalexin (uống).
• Thuốc dưỡng ẩm và bảo vệ da: Các loại kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu và chất gây kích ứng giúp giữ ẩm và bảo vệ da, giảm nguy cơ tái phát viêm da cơ địa. Người bệnh có thể tham khảo ceramide cream, petrolatum, urea cream.

Việc sử dụng các thuốc này cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, vì mỗi loại thuốc có các tác dụng phụ và tương tác thuốc khác nhau. Điều quan trọng là phải có kế hoạch điều trị cá nhân hóa dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. 

4 mẹo dân gian chữa viêm da cơ địa vùng kín

Một số nguyên liệu tự nhiên thường được sử dụng để làm dịu các triệu chứng viêm da cơ địa vùng kín bao gồm:

• Lá khế: Các hợp chất trong lá khế có tác dụng ức chế các chất trung gian gây viêm, giúp giảm sưng đỏ và kích ứng ngứa ngáy. Bạn có thể giã nát lá khế, lọc lấy nước cốt rồi bôi lên vùng da bị viêm.
• Lá trầu không: Hợp chất phenolic trong lá trầu có tính sát khuẩn cao, giúp làm giảm ngứa và giảm viêm. Bạn đun lá trầu không lấy nước để vệ sinh vùng kín hoặc xông hơi để cải thiện bệnh.
• Nha đam: Gel nha đam chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp làm dịu da bị kích ứng, giảm ngứa và giữ ẩm cho da. Người bệnh lấy gel nha đam tươi bôi trực tiếp lên vị trí vùng kín đang bị viêm da cơ địa.
• Mật ong: Mật ong có tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Bên cạnh đó, mật ong cũng giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương, giảm sẹo. Thực hiện đơn giản bằng cách bôi một lớp mỏng mật ong lên vùng da bị viêm.

Cần lưu ý trước khi sử dụng bất kỳ nguyên liệu nào, hãy thử một lượng nhỏ lên vùng da khác để kiểm tra xem có bị kích ứng không.

Hướng dẫn phòng ngừa viêm da cơ địa vùng kín

Để phòng ngừa viêm da cơ địa vùng kín bùng phát, các bác sĩ Da liễu hướng dẫn chi tiết như sau:

Chăm sóc vùng kín

• Vệ sinh sạch sẽ: Rửa vùng kín hàng ngày, lau khô vùng kín bằng khăn mềm, bông sạch sau khi tắm.
• Chọn quần lót phù hợp: Mặc quần lót bằng chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt. Tránh quần lót quá chật, quần lót ren hoặc chất liệu tổng hợp.
• Giữ vùng kín khô thoáng: Thay quần lót thường xuyên, đặc biệt khi ra mồ hôi nhiều.

Điều chỉnh lối sống

• Tránh tiếp xúc với chất kích ứng: Hạn chế sử dụng các sản phẩm dung dịch vệ sinh có mùi hương, chất tẩy rửa mạnh.
• Ăn uống lành mạnh: Bổ sung vào thực đơn nhiều rau xanh, trái cây và các loại hạt. Hạn chế đồ ăn cay nóng, rượu bia hay đồ uống có gas. Nếu có dị ứng với thực phẩm nào đó, cần tránh xa.
• Giảm stress: Tìm những hoạt động thư giãn như yoga, thiền định, nghe nhạc, đảm bảo ngủ đủ giấc để tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa viêm da cơ địa bùng phát.

Điều trị các bệnh lý kèm theo

• Điều trị bệnh lý phụ khoa: Bởi các bệnh như viêm âm đạo, viêm lộ tuyến có thể kích thích khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da cơ địa tại vùng kín.
• Điều trị các bệnh lý toàn thân: Các bệnh lý như tiểu đường, suy giảm miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm da cơ địa.

Bài viết đã cung cấp cách nhận biết sớm và phương pháp điều trị viêm da cơ địa vùng kín, giúp người bệnh quản lý và cải thiện tình trạng da của mình. Để duy trì làn da khỏe mạnh và ngăn ngừa tái phát, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và tuân thủ liệu trình điều trị là rất quan trọng.