Tổ Đỉa Ở Tay

Đặt lịch hẹn

×

Lương Y Bác sĩ Bùi Thị Thu Hằng

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Tổ đỉa ở tay là bệnh lý da liễu thường gặp ở những nước có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Tình trạng này thường là kết quả của các rối loạn đáp ứng miễn dịch, cơ quan nội tạng và ảnh hưởng của một số yếu tổ cộng hưởng bên ngoài. Tổ đỉa ở tay tuy không quá nguy hiểm nhưng gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hằng ngày.

Bệnh tổ đỉa ở tay là gì? Một số hình ảnh bệnh tổ đỉa ở tay thường gặp

Bệnh tổ đỉa, hay chàm tổ đỉa nói chung là một tình trạng viêm da ở lớp thượng bì, được đặc trưng bởi các mụn nước li ti mọc rải rác hoặc thành đám. Bệnh tổ đỉa ở tay là một dạng của bệnh tổ đỉa xảy ra ở lòng bàn tay, rìa ngón tay, mặt trên và dưới của bàn tay, vùng viêm không quá cổ tay.

Bệnh tổ đỉa ở tay thường gây ra những triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu, ảnh hưởng không nhỏ tới thẩm mỹ. Bệnh thường tiến triển dai dẳng và tái phát nhiều lần, có thể trở thành mãn tính, gây khó khăn trong điều trị, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Các nhận biết bàn tay bị bệnh tổ đỉa 

Tổ đỉa ở bàn tay có thể nhận biết từ sớm nhờ một số dấu hiệu đặc trưng như:

• Đau rát, ngứa ngáy ở bàn tay: Đây thường là triệu chứng đầu tiên, xảy ra trước khi các mụn nước xuất hiện.
• Mụn nước ở tay: Các mụn nước có màu trắng trong, kích thước nhỏ từ 1 – 3mm, mọc sát nhau thành từng đám hoặc rải rác ở vùng gan bàn tay, kẽ các ngón tay hoặc đầu ngón tay. Những nốt mụn này nằm sâu dưới lớp thượng bì, tập trung thành chùm, làm da nổi gồ lên, khi sờ cảm giác rất chắc chắn và khó vỡ.
• Xuất hiện các bóng nước: Là tập hợp những mụn nước liên kết với nhau.
• Mụn nước tổ đỉa thường có xu hướng khô, xẹp dần, ít khi tự vỡ, rồi để lại một điểm dày sừng màu vàng đục, tróc da để lộ nền da hồng có hình tròn hoặc đa cung với viền vảy xung quanh.

• Khi bị nhiễm khuẩn, mụn nước hoặc các bóng nước sẽ đục, sưng đỏ kèm theo sưng hạch bạch huyết ở các vùng lân cận (thường là cổ, nách) kèm theo triệu chứng nóng sốt.
• Trường hợp các mụn nước vỡ nếu không được xử lý kịp thời có thể gây nhiễm khuẩn. Dịch viêm thoát ra từ các mụn nước được gọi là huyết thanh, có thể gây khô và tổn thương các vùng da tiếp xúc.
• Cảm thấy ngứa rát và khó chịu ở vùng da tay bị bệnh: Người bệnh luôn cảm thấy ngứa ngáy ở những nơi có mụn nước. Theo thói quen, nếu bệnh nhân gãi có thể gây tổn thương vùng da bàn tay, tạo điều kiện cho nhiễm khuẩn thứ phát (gọi là bội nhiễm), sưng tấy, nổi hạch, có khi phát sốt. 

Theo các chuyên gia da liễu, bệnh tổ đỉa ở tay có thể kéo dài khoảng 2 – 4 tuần rồi tự bong vảy, lành bệnh và tiếp tục tái phát theo chu kỳ (dân gian gọi là theo tuần trăng). Nếu bệnh tiến triển dai dẳng sẽ trở thành mãn tính, kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, gây trở ngại cho sinh hoạt và lao động.

Các nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa tay

Nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa ở tay rất phức tạp. Bệnh có thể xảy ra do các nguyên nhân như: 

• Nhiễm khuẩn: trong quá trình làm việc tiếp xúc với đất, nước bẩn…
• Nhiễm nấm, dị ứng với nấm kẽ chân.
• Dị ứng hóa chất: bao gồm hóa chất trong sinh hoạt, nghề nghiệp như xăng dầu, xà phòng, chất tẩy rửa, dầu thơm, xi măng, dầu mỡ…
• Tăng tiết mồ hôi tay: liên quan đến bệnh rối loạn thần kinh giao cảm hoặc làm việc trong môi trường nóng ẩm…
• Di truyền: 40% bệnh có yếu tố di truyền qua nhiều thế hệ.
• Cơ địa dị ứng: những người có cơ địa dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen… hoặc các bệnh gan, thận… có nguy cơ mắc bệnh tổ đỉa ở tay cao hơn.
• Thời tiết khí hậu: Khí hậu thay đổi đột ngột, hanh khô cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.
• Tác dụng thuốc: Một số trường hợp bị bệnh tổ đỉa ở bàn tay là do tác dụng phụ của một số loại thuốc, thường là kháng sinh.

Ngoài ra, bệnh tổ đỉa có thể được khởi phát hoặc tiến triển nặng hơn do một số yếu tố sau:

• Nhiễm trùng tụ cầu vàng
• Dị nguyên: lông động vật, ẩm mốc, khói bụi, khói thuốc lá, đất bùn, mạt bụi nhà, phấn hoa…
• Các tác nhân tại chỗ như: đổ nhiều mồ hôi, chất tẩy rửa, chất liệu quần áo, mỹ phẩm , nước hoa…
• Thức ăn gây dị ứng: thủy hải sản, đồ tanh, đồ ăn lên men, đậu nành, đậu phộng…

Cách chữa tổ đỉa ở tay

Nguyên tắc chữa bệnh tổ đỉa ở tay là cải thiện các triệu chứng ngứa, rát và lành lành các tổn thương da như bình thường. Tuy nhiên, bệnh thường dai dẳng và dễ tái phát do người bệnh tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như hóa chất tẩy rửa, khói bụi, môi trường, thời tiết…. Do vậy, để điều trị dứt điểm bệnh tổ đỉa ở tay, bên cạnh các phác đồ điều trị của chuyên gia, bác sĩ, người bệnh nên hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh và tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị.

Có nhiều phương án để chữa bệnh tổ đỉa ở tay người bệnh có thể áp dụng như:

Cách trị tổ đỉa ở bàn tay bằng mẹo dân gian tại nhà

Với một số trường hợp bệnh nhẹ, bạn có thể tham khảo một số mẹo dân gian dưới đây để điều trị bệnh tổ đỉa tại nhà:

• Chữa bệnh tổ đỉa ở tay bằng lá trầu không: Chuẩn bị một nắm lá trầu không, rửa sạch, giã nát rồi cho vào nước nóng, đun sôi thêm 5 phút. Ngâm bàn tay bị tổ đỉa vào dung dịch nước lá trầu không trong vòng 10 – 15 phút, lấy bã chà xát vào vùng da bị tổn thương. Thực hiện ngày 1 – 2 lần.
• Trị tổ đỉa bàn tay bằng lá lốt: Lấy một nắm nhỏ lá lốt rửa sạch, giã nát rồi vắt lấy nước uống. Mỗi ngày uống 2 lần.
• Củ ráy: Lấy củ ráy rửa sạch, gọt bỏ vỏ, cắt thành từng miếng nhỏ rồi giã nát đun sôi với một ít nước trong khoảng 10 phút. Ngâm tay trong dung dịch nước củ ráy khi còn ấm, ngày 1 – 2 lần.
• Dùng tỏi: Ngâm tỏi với rượu trắng trong khoảng 7 ngày. Dùng rượu tỏi bôi lên vùng da bị tổ đỉa khoảng 10 phút. Lưu ý không để quá lâu vì có thể làm tổn thương da. 
• Dùng muối: Cho khoảng 2 thìa muối hạt vào chảo rang nóng khoảng 10 phút. Đợi nguội bớt rồi cho vào một cái khăn mỏng, đắp lên vùng da bị tổ đỉa trong khoảng 20 phút. Thực hiện 2 lần mỗi ngày, trong khoảng 10 ngày.

Lưu ý: Bạn nên chú ý yếu tố vệ sinh của các nguyên liệu và thao tác thực hiện để tránh gây ra tình trạng bội nhiễm ở vùng da bị tổn thương.

Thuốc chữa bệnh tổ đỉa ở tay

Tùy thuộc vào thể trạng và mức độ nặng nhẹ của bệnh mà các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho phù hợp. Cụ thể:

Điều trị tại chỗ

• Ngâm rửa tay với dung dịch thuốc tím pha loãng 0,01% 
• Chấm thuốc BSI 1 – 3% khi chỉ có mụn nước đơn thuần
• Trường hợp các bóng nước có kích thước lớn hoặc đã nhiễm khuẩn có mủ thì chích cho vỡ ra, sau đó bôi thuốc Milian, Eosin để chống nhiễm khuẩn.
• Liệu pháp ánh sáng: chiếu tia tử ngoại tại chỗ.

Điều trị toàn thân

Với những trường hợp có triệu chứng nặng hơn, các bác sĩ da liễu có thể kê thêm thuốc uống dùng đường toàn thân cho người bệnh. Cụ thể:

• Dùng thuốc kháng sinh nếu nhiễm khuẩn
• Dùng thuốc chống nấm (Griseofulvin, Ketoconazol, Clotrimazol…) nếu nhiễm nấm
• Thuốc chống dị ứng: Thường dùng thuốc kháng Histamin như cetirizine, loratadin… Nếu cần có thể cho uống một đợt từ 5 – 10 ngày thuốc chống viêm, chống dị ứng corticoid (Dexamethason, Prednisolon…)
• Bổ sung vitamin A, B, C để nhanh chóng tái tạo, làm lành da và tăng cường sức đề kháng.

Lưu ý: Các thuốc điều trị bệnh tổ đỉa ở tay, đặc biệt là thuốc chống dị ứng có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn, chỉ được dùng khi có chỉ định của các bác sĩ và người bệnh cần phải tuân thủ đúng theo hướng dẫn điều trị.

Những lưu ý khi điều trị tổ đỉa ở tay

Để đạt hiệu quả tốt khi điều trị bệnh tổ đỉa ở tay, phòng ngừa tái phát, bạn nên lưu ý một số điểm sau:

• Tránh xa hoặc hạn chế tối đa tiếp xúc với hóa chất: Những loại hóa chất như dầu mỡ, xăng, xà phòng, chất tẩy rửa, nước hoa, mỹ phẩm… là những yếu tố có thể thúc đẩy khởi phát hoặc làm bệnh nặng hơn.  Nếu bắt buộc phải tiếp xúc, hãy đeo găng tay bảo vệ. Nên lựa chọn những loại dầu gội, sữa tắm có độ tẩy rửa thấp.
• Không bóc vảy, chọc lễ mụn, gãi ngứa hoặc thực hiện bất cứ tác động nào tới vùng da đang tổn thương. Tốt nhất, bệnh nhân nên cắt móng tay, vệ sinh tay chân thường xuyên.
• Luôn giữ bàn tay khô ráo, hạn chế cho tay tiếp xúc với nước. Nếu buộc phải tiếp xúc, nên lưu ý không để thời gian tiếp xúc quá lâu. Nước có thể làm mềm lớp sừng tổ đỉa, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây bội nhiễm.
• Tránh sử dụng các loại thức ăn dễ gây dị ứng như thủy hải sản, đồ tanh, thực phẩm lên men, đậu nành, đậu phộng. Tăng cường các loại ra xanh, trái cây tươi, đồng thời loại bỏ những đồ ăn, thức uống chứa chất kích thích ra khỏi khẩu phần ăn.
• Nếu dị ứng do cơ địa dị ứng với thời tiết, hãy giữ ấm cho cơ thể và hẹn chế ra ngoài trong thời điểm giao mùa.
• Giữ tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng bằng cách điều chỉnh thời gian làm việc và nghỉ ngơi trong quá trình điều trị.

Hi vọng qua những thông tin trên, bạn đọc đã có cái nhìn tổng quan hơn về cách nhận biết và điều trị bệnh tổ đỉa ở tay. Đây là một dạng viêm da thường gặp ở tất cả mọi người, gây ảnh hưởng nghiệm trọng tới thẩm mỹ. Nếu có bất cứ vấn đề nào phát sinh về tình trạng bệnh, bạn nên liên hệ với các chuyên gia, bác sĩ ngay để được tư vấn và giải đáp kịp thời.