Vảy Nến Thể Mảng

Đặt lịch hẹn

×

Lương Y Bác sĩ Bùi Thị Thu Hằng

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Vảy nến thể mảng là một bệnh da liễu mãn tính và gây nhiều khó khăn cho những người mắc phải. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của người bệnh mà còn gây ra nhiều khó khăn về tâm lý và xã hội. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh sẽ giúp bạn có thể sống chung với căn bệnh một cách dễ dàng hơn.

Vảy nến thể mảng là gì?

Vảy nến thể mảng là dạng vảy nến phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% các trường hợp mắc bệnh. Bệnh gây ra các mảng da đỏ, dày, có vảy trắng bạc, thường xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, bao gồm da đầu, khuỷu tay, đầu gối, thân mình và chân.

Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh vảy nến thể mảng vẫn chưa được biết đến, nhưng các nghiên cứu cho thấy sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh vảy nến thể mảng

Dưới đây là những yếu tố chính làm bùng phát bệnh vảy nến thể mảng ở người:

• Do di truyền: Nếu bạn có cha mẹ hoặc anh chị em bị bệnh vảy nến, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Một số gen cụ thể đã được xác định là liên quan đến bệnh vảy nến, nhưng chúng chỉ đóng một phần vai trò trong việc phát triển bệnh.
• Nhiễm trùng: Một số loại vi khuẩn và virus, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A, có thể kích hoạt hoặc làm bùng phát bệnh vảy nến.
• Chấn thương da: Vết thương, vết bỏng hoặc vết xước có thể dẫn đến sự xuất hiện của các mảng vảy nến mới ở những vị trí bị thương.
• Căng thẳng: Căng thẳng tinh thần có thể làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh vảy nến.
• Thuốc Tây: Một số loại thuốc, chẳng hạn như lithium (được sử dụng để điều trị rối loạn lưỡng cực) và thuốc chẹn beta (được sử dụng để điều trị huyết áp cao), có thể làm bùng phát hoặc làm nặng thêm bệnh vảy nến.
• Rượu bia và thuốc lá: Uống nhiều rượu bia và hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh vảy nến và khiến bệnh trở nên tồi tệ hơn.
• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ có thể gặp các triệu chứng vảy nến nặng hơn trong thời kỳ mang thai, kinh nguyệt hoặc mãn kinh.

Dấu hiệu nhận biết bệnh vảy nến thể mảng

Một số dấu hiệu phổ biến giúp nhận biết bệnh vảy nến thể mảng bao gồm:

Mảng da đỏ, dày:

Các mảng da này thường có kích thước từ vài centimet đến vài chục centimet, có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất ở da đầu, khuỷu tay, đầu gối, thân mình và chân. Da trong các mảng thường có màu đỏ, sưng tấy và có thể nóng khi chạm vào. Bề mặt da có vảy trắng bạc, dày và có thể bong tróc dễ dàng.

Ngứa rát:

Ngứa rát là một triệu chứng phổ biến của bệnh vảy nến thể mảng. Mức độ ngứa rát có thể từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngứa rát có thể khiến người bệnh gãi nhiều, dẫn đến da bị tổn thương và làm nặng thêm tình trạng bệnh.

Nứt nẻ da:

Da trong các mảng vảy nến có thể bị nứt nẻ, gây đau rát và chảy máu. Nứt nẻ da có thể khiến người bệnh dễ bị nhiễm trùng.

Khó chịu khi cử động:

Nếu các mảng vảy nến xuất hiện ở các khớp, chẳng hạn như khuỷu tay và đầu gối, có thể gây khó khăn khi cử động.

Ảnh hưởng tới móng chân/tay:

Trong một số trường hợp, bệnh vảy nến có thể ảnh hưởng đến móng tay và móng chân, khiến móng trở nên dày, đổi màu, giòn và dễ gãy.

Vảy nến thể mảng có gây nguy hiểm không?

Vảy nến thể mảng là một bệnh da liễu mãn tính, không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nó có thể gây ra một số biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.

Dưới đây là một số biến chứng tiềm ẩn của vảy nến thể mảng:

• Viêm khớp vảy nến: Đây là biến chứng phổ biến nhất của vảy nến thể mảng, ảnh hưởng đến khoảng 10-30% người bệnh. Viêm khớp vảy nến có thể gây đau, sưng, cứng khớp và thậm chí phá hủy khớp.
• Bệnh tim mạch: Người mắc bệnh vảy nến thể mảng có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn, bao gồm đau tim, đột quỵ và cao huyết áp.
• Bệnh béo phì: Vảy nến thể mảng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, do ảnh hưởng đến tâm lý và lối sống của người bệnh.
• Bệnh tiểu đường: Người mắc bệnh vảy nến thể mảng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn.
• Trầm cảm và lo âu: Vảy nến thể mảng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của người bệnh, dẫn đến trầm cảm và lo âu.
• Suy giảm chức năng thận: Trong một số trường hợp hiếm gặp, vảy nến thể mảng có thể dẫn đến suy giảm chức năng thận.
• Giảm chất lượng cuộc sống: Ngoài ra, vảy nến thể mảng còn có thể gây ra một số vấn đề về thẩm mỹ. Điều này làm ảnh hưởng đến sự tự tin và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Tuy nhiên, các bệnh nhân không nên quá lo lắng. Với việc điều trị phù hợp và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, hầu hết người bệnh vảy nến thể mảng có thể kiểm soát tốt các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và sống một cuộc sống khỏe mạnh.

Chẩn đoán vảy nến thể mảng

Để chẩn đoán chính xác bệnh vảy nến thể mảng, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:

Tiền sử bệnh và triệu chứng: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về tiền sử bệnh lý, bao gồm:

• Thời điểm bắt đầu khởi phát các triệu chứng của bệnh.
• Mức độ của triệu chứng.
• Các yếu tố có thể làm bùng phát hoặc cải thiện triệu chứng.
• Tiền sử thành viên gia đình mắc bệnh vảy nến.
• Các bệnh lý khác người bệnh đang đang mắc phải.
• Thuốc đang sử dụng.

Khám da: Bác sĩ sẽ kiểm tra da của bạn để tìm kiếm các dấu hiệu sau:

• Mảng da đỏ, dày.
• Vảy trắng bạc.
• Vùng da bị nứt nẻ.
• Móng tay, móng chân dày, đổi màu hoặc có rãnh.

Sinh thiết da: 

Xét nghiệm này bao gồm việc lấy một mẫu da nhỏ từ mảng da bị ảnh hưởng để kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết da có thể giúp xác định chẩn đoán vảy nến và loại trừ các bệnh da liễu khác.

Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm được thực hiện để:

• Đánh giá mức độ viêm.
• Kiểm tra các yếu tố di truyền.
• Loại trừ các bệnh lý khác.

Chẩn đoán dựa trên:

• Dấu hiệu lâm sàng: Mảng da đặc trưng là chìa khóa chẩn đoán vảy nến thể mảng.
• Kết quả sinh thiết da: Sinh thiết da khẳng định chẩn đoán và loại trừ các bệnh da liễu khác.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu cung cấp thông tin bổ sung về tình trạng viêm và các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.

Chẩn đoán phân biệt:

Bệnh vảy nến thể mảng cần được phân biệt với các bệnh da liễu khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự, bao gồm:

• Chàm.
• Viêm da tiết bã nhờ.
• Lichen phẳng.
• Nấm da.

Điều trị vảy nến thể mảng

Để điều trị vảy nến thể mảng, người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp sau:

Thuốc Tây y trị vảy nến thể mảng

Các loại thuốc Tây y thường được dùng để điều trị bệnh vảy nến thể mảng bao gồm:

• Thuốc bôi da: Một số loại thuốc bôi da bao gồm Corticosteroid, Vitamin D3 bôi, Retinoid, Calcipotriol, Anthralin, Phosphodiesterase 4 (PDE4) inhibitors. Thuốc có tác dụng giảm viêm, ngứa, giảm sự tăng trưởng của tế bào da, giảm bong vảy.
• Thuốc uống: Bao gồm các loại thuốc như Methotrexate, Acitretin, Cyclosporine, Apremilast. Nhóm thuốc này có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, giảm viêm, giảm sự tăng trưởng của các tế bào da. Tuy nhiên thuốc có thể gây tác dụng phụ như khô da, buồn nôn, nôn mửa, rụng tóc, nhức đầu, tiêu chảy,…
• Thuốc tiêm: Bao gồm các loại thuốc như TNF-alpha inhibitors, Interleukin-17 (IL-17) inhibitors. Thuốc có tác dụng ức chế một protein thúc đẩy viêm. Cần chú ý vì thuốc có thể gây tác dụng phụ như nhiễm trùng, dị ứng, ung thư,…
• Liệu pháp sinh học: Sử dụng các phiên bản tổng hợp hoặc biến đổi của các phân tử sinh học có trong cơ thể để điều trị bệnh. Có hiệu quả cao đối với bệnh vảy nến thể mảng từ trung bình đến nặng. Ví dụ như Adalimumab, Ustekinumab, Secukinumab.

Điều trị vảy nến thể mảng bằng mẹo dân gian

Một số mẹo dân gian có thể giúp làm giảm triệu chứng và cải thiện tình trạng vảy nến thể mảng trên da:

• Dùng dầu dừa: Thoa dầu dừa nguyên chất lên vùng da bị vảy nến 2-3 lần mỗi ngày. Dầu dừa có tính kháng viêm và dưỡng ẩm, giúp làm dịu da và giảm ngứa.
• Sử dụng lô hội (nha đam): Lấy gel từ lá lô hội và thoa trực tiếp lên vùng da bị vảy nến. Gel lô hội giúp làm dịu da hỗ trợ giảm viêm và ngứa.
• Tắm nước muối biển chết: Thêm một cốc muối biển chết vào bồn tắm nước ấm và ngâm mình trong khoảng 15-20 phút. Muối biển chết có chứa nhiều khoáng chất giúp làm mềm da và giảm vảy.
• Dầu cây trà: Pha loãng vài giọt dầu cây trà với dầu dẫn (dầu dừa hoặc dầu oliu) và thoa lên vùng da bị vảy nến. Dầu cây trà có đặc tính kháng viêm và kháng khuẩn.
• Sử dụng dấm táo: Pha loãng dấm táo với nước theo tỷ lệ 1:1 và thoa lên vùng da bị vảy nến bằng bông gòn. Dấm táo có thể giúp giảm ngứa và viêm.
• Dùng bột yến mạch: Tắm nước ấm với bột yến mạch hoặc sử dụng bột yến mạch để tạo thành một hỗn hợp đắp lên da. Yến mạch có tác dụng làm dịu da và hỗ trợ giảm ngứa.
• Sử dụng nghệ: Nghệ có tính kháng viêm và chống oxi hóa. Có thể thêm bột nghệ vào thực phẩm hàng ngày hoặc thoa hỗn hợp bột nghệ và dầu dừa lên da.

Lưu ý khi bị vảy nến thể mảng 

Khi bị vảy nến thể mảng, việc chú ý và chăm sóc bản thân đúng cách là rất quan trọng để giảm triệu chứng và ngăn ngừa bùng phát. Một số lưu ý quan trọng khi điều trị bao gồm:

Chăm sóc da hàng ngày

• Dưỡng ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu và dành riêng cho da nhạy cảm để duy trì độ ẩm cho da. 
• Tắm đúng cách: Tắm bằng nước ấm, không quá nóng. Hạn chế tắm quá lâu (không quá 10-15 phút) và tránh sử dụng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh.

Tránh các yếu tố kích thích

• Chất tẩy rửa và hóa chất: Tránh tiếp xúc với các chất tẩy rửa mạnh, hóa chất và các sản phẩm chăm sóc da chứa cồn hoặc hương liệu mạnh.
• Ánh nắng mặt trời: Dùng kem chống nắng với chỉ số SPF cao khi ra ngoài trời để bảo vệ da khỏi tia UV có hại. Đồng thời hạn chế thời gian tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mạnh.

Ăn uống, sinh hoạt lành mạnh

• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, các loại hạt và cá béo giàu omega-3. Tránh thức ăn nhanh, đồ chiên rán, thức ăn chứa nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn.
• Uống đủ nước: Uống đủ lượng nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho da từ bên trong.
• Hạn chế rượu bia và thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá có thể làm tình trạng vảy nến trở nên tồi tệ hơn.
• Không gãi: Gãi có thể làm tổn thương da và gây nhiễm trùng. Nếu da bị ngứa, thử dùng kem dưỡng ẩm hoặc áp dụng các biện pháp làm dịu khác như tắm nước mát.
• Vận động đều đặn: Tập thể dục nhẹ nhàng và đều đặn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và có thể giảm căng thẳng, góp phần kiểm soát vảy nến.

Giảm căng thẳng

• Thư giãn: Thực hiện các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, hít thở sâu để giảm căng thẳng và lo âu.
• Giấc ngủ: Đảm bảo ngủ đủ giấc và có một chế độ nghỉ ngơi hợp lý.

Tuân thủ điều trị y tế

• Sử dụng thuốc đúng cách: Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng thuốc bôi, thuốc uống hoặc các phương pháp điều trị khác. Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.
• Theo dõi tình trạng da: Theo dõi tình trạng da hàng ngày để nhận biết sớm các dấu hiệu bùng phát hoặc biến chứng và thông báo cho bác sĩ kịp thời.

Vảy nến thể mảng tuy là một bệnh mãn tính và chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn nhưng việc quản lý và điều trị đúng cách có thể giúp giảm bớt triệu chứng và ngăn ngừa các đợt bùng phát. Chăm sóc da hàng ngày, duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ chỉ định của bác sĩ là những yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh.