Trẻ Sơ Sinh Bị Nổi Mẩn Đỏ Ở Mặt: Nguyên Nhân, Cách Chữa
Nhiều bậc cha mẹ hốt hoảng khi thấy trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt. Mặc dù tình trạng này khá phổ biến, nhưng việc xác định nguyên nhân và cách xử trí kịp thời là điều cần thiết. Bài viết này cung cấp thông tin tổng quan về các nguyên nhân gây mẩn đỏ ở mặt trẻ sơ sinh, triệu chứng đi kèm và hướng dẫn chăm sóc phù hợp.
Nguyên nhân da mặt trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ
Trẻ sơ sinh có làn da mỏng manh và nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi các yếu tố bên trong và bên ngoài. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng mẩn đỏ trên mặt trẻ:
- Mụn sữa (Mụn trứng cá sơ sinh): Trẻ 4 tháng bị nổi mẩn đỏ ở mặt thường do mụn sữa gây ra. Điều này do sự thay đổi nội tiết tố của trẻ sơ sinh sau khi chào đời, thường do ảnh hưởng từ hormone của mẹ.
- Rôm sảy: Thời tiết nóng ẩm khiến trẻ dễ bị rôm sảy, biểu hiện bằng các nốt mẩn đỏ, li ti, thường tập trung ở vùng cổ, ngực, lưng và mặt. Mồ hôi không thoát được ra ngoài do lỗ chân lông bị tắc nghẽn gây kích ứng da, dẫn đến rôm sảy.
- Viêm da cơ địa: Mặc dù không phải nguyên nhân duy nhất, cơ địa dị ứng của trẻ sơ sinh có thể dẫn đến viêm da cơ địa, gây ra các mảng da đỏ, khô, bong tróc và có thể kèm theo mụn nước nhỏ li ti.
- Dị ứng: Trẻ sơ sinh có thể bị dị ứng với các yếu tố như thức ăn của mẹ, sữa công thức, các loại thuốc hoặc môi trường bụi bặm.
- Chàm (eczema): Trẻ sơ sinh bị mẩn đỏ ở mặt và cổ khởi phát do di truyền và yếu tố môi trường, hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các chất kích thích.
- Viêm da tiếp xúc: Da trẻ tiếp xúc với các chất gây kích ứng hoặc dị ứng như xà phòng, nước hoa, quần áo có chất liệu thô ráp, chất liệu bỉm gây kích ứng.
Triệu chứng đi kèm khi trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt
Triệu chứng đi kèm mẩn đỏ ở mặt trẻ sơ sinh phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra. Vậy nên, cha mẹ cần lưu ý đến các triệu chứng dưới đây để phân biệt bệnh và xử trí kịp thời:
- Triệu chứng mụn sữa: Xuất hiện các nốt mụn nhỏ, màu trắng hoặc đỏ trên mặt, tập trung thành từng cụm hoặc rải rác trên mặt. Mụn sữa thường không gây ngứa ngáy và tự biến mất trong vài tuần mà không cần điều trị.
- Các triệu chứng rôm sảy: Mụn nước nhỏ li ti, màu đỏ, mọc thành cụm đi kèm với cảm giác ngứa ngáy khó chịu, khiến trẻ quấy khóc. Các nốt mụn này dễ vỡ ra và tiết dịch.
- Biểu hiện viêm da cơ địa: Mẩn đỏ thành từng mảng, da khô, bong tróc, tiết dịch và đóng mày. Ngứa ngáy dữ dội, đặc biệt vào ban đêm khiến trẻ có thể quấy khóc, bứt rứt.
- Dấu hiệu dị ứng: Mặt trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ, ngứa, sưng, có thể kèm theo sổ mũi hoặc mắt đỏ. Ngoài ra trẻ có thể bị phù nề, buồn nôn, tiêu chảy hoặc khó thở.
- Biểu hiện của chàm (eczema): Da mặt khô, nứt nẻ, nổi mẩn đỏ, ngứa, có thể xuất hiện mụn nước.
- Viêm da tiếp xúc: Da đỏ, ngứa, một số trường hợp da trẻ bị phồng rộp hoặc chảy nước.
Nổi mẩn đỏ ở mặt trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?
Hầu hết các trường hợp mẩn đỏ ở mặt trẻ sơ sinh đều không nguy hiểm và sẽ tự khỏi sau vài tuần mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể dẫn đến những biến chứng ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ nếu không được chữa sớm.
- Gây khó chịu cho trẻ nhỏ: Nổi mẩn đỏ, đặc biệt là khi đi kèm với ngứa ngáy khiến trẻ quấy khóc, bứt rứt, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sự phát triển của bé.
- Biến chứng trên da: Nếu không được điều trị kịp thời, một số tình trạng nổi mẩn đỏ ở mặt có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng da do gãi ngứa, sẹo da, nhiễm trùng, bội nhiễm da,…
- Sức khỏe tổng thể suy yếu: Da giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài. Khi bị tổn thương do nổi mẩn đỏ, chức năng bảo vệ của da có thể bị suy yếu, khiến trẻ dễ mắc các bệnh lý khác.
- Khiến bệnh da liễu tiềm ẩn nghiêm trọng: Trong một số trường hợp, nổi mẩn đỏ ở mặt có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý tiềm ẩn như dị ứng, viêm da cơ địa,… Nếu không được điều trị sớm khiến các triệu chứng bệnh nghiêm trọng và trở thành mãn tính.
Khi nào nên đưa con thăm khám bác sĩ?
Trong một số trường hợp, cha mẹ cần đưa trẻ sơ sinh bị nổi mẩn ngứa ở mặt đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:
- Mẩn đỏ lan rộng nhanh chóng trên da mặt và các bộ phận khác của cơ thể.
- Mẩn đỏ không cải thiện sau vài ngày hoặc có dấu hiệu tồi tệ hơn.
- Trẻ xuất hiện các mụn nước, mủ hoặc dịch rỉ trên da.
- Mặt bé sơ sinh bị nổi mẩn đỏ kèm sốt cao, quấy khóc dữ dội hoặc li bì bất thường.
- Trẻ bỏ bú hoặc bú kém, mệt mỏi, thiếu sức sống.
- Nổi mẩn đỏ kèm theo các triệu chứng dị ứng nặng như khó thở, thở khò khè, sưng phù mặt, môi, lưỡi hoặc mất ý thức.
Phương pháp chẩn đoán
Dưới đây là các phương pháp thường được áp dụng trong chẩn đoán trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt.
Thăm khám lâm sàng
- Bác sĩ trao đổi cùng cha mẹ về tiền sử bệnh của trẻ, chế độ dinh dưỡng, môi trường sống.
- Thăm khám bé sơ sinh nổi mẩn đỏ ở mặt, quan sát các đặc điểm của mẩn đỏ như vị trí, kích thước, hình dạng, màu sắc, mức độ lan rộng.
- Kiểm tra các dấu hiệu toàn thân của trẻ như sốt, quấy khóc, bỏ bú…
Các xét nghiệm
- Xét nghiệm da: Xét nghiệm này được thực hiện để xác định nguyên nhân dị ứng, ví dụ như dị ứng thực phẩm, dị ứng môi trường…
- Xét nghiệm máu: Giúp phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn như nhiễm trùng, thiếu hụt vitamin, rối loạn miễn dịch…
- Sinh thiết da: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cần lấy mẫu da nhỏ để xét nghiệm dưới kính hiển vi nhằm chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh.
- Siêu âm: Siêu âm có thể được sử dụng để chẩn đoán các bệnh lý tiềm ẩn liên quan đến các cơ quan nội tạng như gan, thận,… gây nổi mẩn đỏ trên da.
Cách điều trị mặt trẻ sơ sinh bị mẩn đỏ
Sau khi thăm khám, phụ thuộc vào mức độ và nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định áp dụng phương pháp điều trị phù hợp cho từng trẻ.
Áp dụng mẹo dân gian
Mẹo dân gian sử dụng các nguyên liệu tự nhiên giúp điều trị trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt nên rất an toàn và hiệu quả.
Lô hội (Aloe Vera):
- Công dụng: Lô hội có tính làm dịu và chống viêm, giúp giảm mẩn đỏ và ngứa.
- Cách sử dụng: Lấy gel lô hội từ lá tươi hoặc sử dụng gel lô hội đã qua xử lý an toàn cho trẻ sơ sinh, thoa nhẹ nhàng lên vùng da bị mẩn đỏ của con.
Dầu dừa:
- Công dụng: Sử dụng dầu dừa giúp dưỡng ẩm, làm dịu triệu chứng ngứa ngáy, châm chích và bong tróc trên da.
- Cách sử dụng: Thoa một lượng nhỏ dầu dừa nguyên chất lên vùng da bị mẩn đỏ, massage nhẹ nhàng.
Dầu ô liu:
- Công dụng: Trong thành phần dầu ô liu có chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin E, giúp dưỡng ẩm và làm dịu da cho trẻ nhỏ.
- Cách sử dụng: Thoa một lượng nhỏ dầu ô liu lên vùng da mặt bị mẩn đỏ, massage nhẹ nhàng trong 5 phút để dưỡng chất thấm sâu.
Bột yến mạch trị mặt trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ:
- Công dụng: Trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt tắm bột yến mạch giúp làm dịu da, kháng viêm, giảm ngứa và mẩn đỏ.
- Cách sử dụng: Hòa tan bột yến mạch vào nước ấm để tắm cho bé hoặc thoa lên vùng da bị mẩn đỏ ở mặt.
Mật ong:
- Công dụng: Mật ong có tính kháng khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng da, đồng thời các hoạt chất giúp dưỡng ẩm, làm mềm da, thúc đẩy da phục hồi hiệu quả.
- Cách sử dụng: Thoa một lớp mỏng mật ong nguyên chất lên vùng da bị mẩn đỏ của bé, để khoảng 10 – 15 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm.
Sử dụng thuốc Tây y
Thuốc Tây y thường được chỉ định sử dụng khi các mẹo dân gian không mang lại hiệu quả tốt. Các nhóm thuốc chữa nổi mẩn đỏ ở mặt trẻ sơ sinh như sau:
Kem dưỡng ẩm chứa ceramide hoặc glycerin:
- Tác dụng: Giúp giữ ẩm cho da, làm dịu da và giảm ngứa ngáy. Nên chọn kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu và phù hợp với da nhạy cảm của trẻ sơ sinh.
- Các kem dưỡng phổ biến: Cetaphil Baby, Aveeno Baby, hoặc Eucerin Baby.
Thuốc chống nấm:
- Tác dụng: Được sử dụng để điều trị trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt do nấm gây ra như nấm da đầu, hắc lào, nấm kẽ,…
- Các thuốc phổ biến: Clotrimazole, Miconazole, Ketoconazole.
Thuốc corticosteroid:
- Tác dụng: Có tác dụng giảm viêm, ngứa và sưng tấy trong các trường hợp mặt bé sơ sinh nổi mẩn đỏ do bệnh lý da như chàm, viêm da dị ứng,…
- Các thuốc phổ biến: Hydrocortisone, Prednisolone,…
Thuốc kháng histamine:
- Tác dụng: Giúp ức chế chất trung gian gây dị ứng, từ đó giảm ngứa ngáy hiệu quả. Nhưng cần cẩn thận trọng khi sử dụng cho trẻ sơ sinh vì có thể gây buồn ngủ.
- Các thuốc phổ biến: Diphenhydramine, Loratadine, Cetirizine.
Thuốc kháng khuẩn:
- Tác dụng: Sử dụng trong trường hợp nhiễm trùng da nặng.
- Các thuốc phổ biến: Mupirocin, Fusidic acid, Amoxicillin, Cephalexin.
Thuốc giảm đau, hạ sốt:
- Tác dụng: Mang tác dụng giảm đau, hạ sốt trong trường hợp bé sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt có sốt cao do nhiễm trùng.
- Các thuốc phổ biến: Paracetamol, Ibuprofen.
Phòng ngừa trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt hiệu quả
Để phòng ngừa trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ ở mặt, chuyên gia hướng dẫn cha mẹ thực hiện các biện pháp như sau:
- Giữ vệ sinh da cho trẻ: Tắm cho trẻ hàng ngày bằng nước ấm pha loãng, sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, không chứa hương liệu.
- Mặc quần áo thoáng mát: Chọn cho trẻ sơ sinh quần áo làm từ chất liệu cotton mềm, thấm hút mồ hôi tốt. Tránh mặc quần áo quá kín, giữ cho trẻ luôn mát mẻ, thoải mái.
- Kiểm soát độ ẩm trong nhà: Giữ độ ẩm trong nhà ở mức 50 – 60% để da trẻ không bị khô.
- Tránh các yếu tố kích ứng: Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, lông động vật và các chất kích thích khác.
- Theo dõi chế độ ăn của trẻ: Nếu trẻ bú sữa mẹ, mẹ nên chú ý đến chế độ ăn uống của mình để tránh các thực phẩm có thể gây dị ứng cho trẻ.
- Sử dụng kem chống nắng: Khi cho trẻ ra ngoài trời nắng, cha mẹ nên sử dụng kem chống nắng dành riêng cho trẻ em để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV.
Nổi mẩn đỏ ở mặt là tình trạng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, nhưng cha mẹ không nên chủ quan mà cần theo dõi và xử trí kịp thời để đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Đặc biệt nếu có các dấu hiệu bất thường, phải đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời.
