Ngứa dưới da (ngứa trong da) là bệnh gì? Cách nhận biết và điều trị nhanh
Ngứa dưới da hay ngứa trong da là một dạng kích thích xảy ra ở cấu trúc bên trong, dưới lớp biểu bì da. Đây là một dấu hiệu phổ biến, không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, đây cũng có thể cảnh báo những bệnh lý tiềm ẩn, nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ thông tin về những bệnh lý người bệnh ngứa trong da có thể gặp phải và cách điều trị giảm ngứa nhanh nhất.
Ngứa dưới da là gì?
Ngứa dưới da hay ngứa trong da là một tình trạng tổn thương ở cấu trúc bên trong da dẫn tới tình trạng ngứa râm ran, vô cùng khó chịu. Mặc dù cảm giác ngứa từ trong da thịt, khởi phát dưới da nhưng vẫn kích thích người bệnh cào gãi, gây ra các tổn thương trên bề mặt da.
Ngứa dưới da không phải là bệnh lý. Tình trạng này là triệu chứng của một hoặc nhiều bệnh lý liên quan. Những người bệnh có thể gặp tình trạng ngứa râm ran dưới da kèm theo tình trạng da khô, sần sùi, bong tróc, sưng đỏ. Các biểu hiện ngứa da có thể mất dần sau khoảng 1 – 2 tiếng. Tuy nhiên, chúng có thể kéo dài hơn tùy thuộc vào nguyên nhân bệnh lý mắc phải.
Bị ngứa dưới da (ngứa trong da) là bệnh gì?
Ngứa dưới da có thể là triệu chứng của một số bệnh lý dưới đây:
1. Bệnh gan, thận
Gan, thận là 2 cơ quan chính có nhiệm vụ chuyển hóa và thanh lọc, đào thải độc tố bên trong cơ thể. Bất kỳ các nguyên nhân nào làm thay đổi hoặc trì trệ chức năng này của gan thận đều khiến cơ thể kém chuyển hóa và tích tụ độc tố, gây ra những bệnh lý nguy hiểm. Những độc tố này có thể tích tụ dưới da, khiến người bệnh có cảm giác ngứa từ trong da thịt, vô cùng khó chịu.
Những trường hợp ngứa dưới da do các bệnh lý gan thận, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng kèm theo như táo bón, vàng da, đi tiểu nhiều, nước tiểu vàng đậm hoặc sẫm màu, ăn uống khó tiêu, không ngon miệng…
2. Bệnh Celiac gây ngứa trong da
Bệnh Celiac là một rối loạn miễn dịch di truyền, xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn giữa vi khuẩn và thực phẩm. Hậu quả là làm hỏng lớp màng trong ruột.
Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh Celica không chỉ gây cảm giác ngứa dưới da, châm chích mà còn làm suy giảm hệ thống thần kinh của người bệnh, gây bệnh tụy, làm tăng nguy cơ vô sinh.
3. Bệnh cường giáp, suy giáp
Tuyến giáp là một trong những cơ quan có nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong việc điều hòa chuyển hóa và nội tiết của cơ thể. Có một số nguyên nhân có thể tác động vào cơ quan này gây ra chứng cường giáp hoặc suy giáp. Hậu quả của tình trạng này có thể làm rối loạn cấu trúc lớp biểu bì dưới da, gây hiện tượng ngứa, châm chích trong da, làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, tăng đổ mồ hôi, suy giảm chức năng sinh lý….
4. Ngứa dưới da do dị ứng
Dị ứng là một nguyên nhân phổ biến dễ gây hiện tượng ngứa nổi hạt dưới da hoặc ngứa trên da. Các tác nhân dị nguyên như thực phẩm, phấn hoa, lông động vật, bụi bẩn, nấm mốc… xâm nhập và kích thích cơ thể sản xuất các chất trung gian hóa học gây dị ứng. Những hoạt chất này là căn nguyên gây ngứa điển hình.
Ngứa dưới da có thể gặp trong các trường hợp viêm da dị ứng, dị ứng thực phẩm, hóa chất…
5. Các bệnh lý về máu và ung thư
Hiện tượng ngứa trong da cũng có thể gặp ở một số trường hợp mắc các bệnh lý về máu như thiếu máu thiếu sắt hoặc loạn sản hồng cầu. Ngoài ra, những bệnh nhân ung thư cũng có thể gặp tình trạng này do ảnh hưởng của quá trình điều trị.
6. Bệnh lý thần kinh
Các bệnh lý liên quan đến rối loạn hoạt động của hệ thần kinh như chèn ép thần kinh, khối u, bệnh thần kinh ngoại biên trong tiểu đường, HIV… cũng có thể là nguyên nhân gây ngứa trong da.
Ngoài các bệnh lý trên, ngứa dưới da còn có thể xuất hiện do một số nguyên nhân khác như:
- Căng thẳng, mệt mỏi quá mức
- Nhiễm ký sinh trùng
- Phụ nữ mang thai
- Da khô
- Tác dụng phụ của thuốc: Thuốc lợi tiểu Hydrochlorothiazide, thuốc nội tiết Estrogen, thuốc ức chế men chuyển Angiotensin II…
Các phương pháp điều trị ngứa dưới da
Phương pháp điều trị ngứa dưới da phụ thuộc vào nguyên nhân gây ngứa. Với những trường hợp nhẹ, người bệnh có thể áp dụng các mẹo dân gian tại nhà. Với những trường hợp ngứa do bệnh lý nguy hiểm, người bệnh cần đi khám để được điều trị đúng phác đồ khoa học.
Dưới đây là một số phương pháp có thể cải thiện cảm giác ngứa từ trong da thịt:
1. Các biện pháp giảm ngứa tại nhà
Những biện pháp này có tác dụng hỗ trợ làm giảm cảm giác ngứa an toàn, hiệu quả và tiết kiệm. Một số biện pháp giảm ngứa tại nhà có thể tham khảo gồm:
- Uống nhiều nước, sử dụng kem dưỡng ẩm để làm dịu da, giảm ngứa
- Mặc quần áo ấm trong mùa lạnh hoặc khi thời tiết hanh khô
- Chườm lạnh vùng da bị ngứa
- Giữ vệ sinh sạch sẽ, nên tắm gội bằng nước mát, không sử dụng nước quá ấm để tắm, ngâm rửa.
- Có thể sử dụng một số loại lá thảo dược như lá trà xanh, lá tía tô, trầu không hoặc nước muối sinh lú, baking soda để tắm, ngâm rửa vùng da bị ngứa.
- Tránh cào gãi và hạn chế sử dụng xà phòng, chất tẩy rửa lên vùng da bị bệnh
- Sử dụng các loại quần áo có chất liệu cotton thoáng, mát, kích thước phù hợp, không mặc quần áo quá chật, để tránh ma sát.
2. Cách giảm ngứa trong da theo phương pháp tây y
Thuốc Tây được sử dụng trong các trường hợp da ngứa châm chích và có tổn thương bên ngoài. Tùy vào mức độ của các cơn ngứa, người bệnh có thể chỉ cần sử dụng thuốc bôi hoặc kết hợp thuốc uống với những trường hợp nặng. Một số loại thuốc được chỉ định sử dụng trong trường hợp da ngứa ngáy có thể kể đến như:
Thuốc bôi ngoài da:
- Thuốc bôi chứa corticoid: Gentrisone, Phenergan, Dibetalic…
- Thuốc bôi chứa hoạt chất kháng Histamin: Benadryl, Nytol…
- Kem, dung dịch sát khuẩn ngoài da: Hồ nước, Kẽm oxyd, Foban…
Thuốc uống:
- Thuốc kháng histamin: Loratadin, Cetirizin, Diphenhydramin…
- Glucocorticoid: Dexamethasone, Methylprednisolone…
Lưu ý: Các loại thuốc tây kể trên chỉ có tác dụng cải thiện mức độ và diện tích vùng da ngứa, không dùng để chữa các bệnh lý gây ngứa. Người bệnh nên đi khám để tìm nguyên nhân gây bệnh và điều trị theo đúng phác đồ.
3. Điều trị ngứa dưới da bằng thuốc đông y
Các phương thuốc y học cổ truyền giảm ngứa theo nguyên tắc điều trị từ bên trong, đào thải độc tố tích lũy và cải thiện chức năng can thận, phục hồi và tăng cường sức đề kháng. Người bệnh có thể sử dụng một số phương thuốc sau:
Bài thuốc 1:
- Thành phần: Gồm phục linh, ý dĩ, phòng phong, cam thảo, bí đao, địa hoàng, địa tô.
- Cách dùng: Dùng dạng thuốc sắc.
Bài thuốc 2:
- Thành phần: Gồm quế chi, cam thảo bắc, ké đầu ngựa, khương hoạt,xuyên khung.
- Cách dùng: Sắc khoảng 30 phút rồi uống trước bữa ăn, ngày 2 lần.
Bài thuốc 3:
- Thành phần: Gồm ngải cứu, hoa tiêu, phòng phong, hùng hoàng.
- Cách dùng: Dùng dạng thuốc xông: Đun sôi và xông hơi vào vùng da bị ngứa.
Cách phòng tránh ngứa dưới da hiệu quả
Một số biện pháp phòng ngừa tình trạng ngứa dưới da:
- Uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế các thực phẩm dị ứng, thực phẩm nhiều dầu mỡ
- Giữ tâm trạng thoải mái, vui vẻ, cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
- Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng, chất tẩy rửa, hóa chất độc hại
- Cân nhắc khi sử dụng các loại mỹ phẩm phù hợp với làn da
- Vệ sinh thân thể sạch sẽ đặc biệt là sau khi hoạt động mạnh, ra nhiều mồ hôi…
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn
Ngứa dưới da là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý tiềm ẩn, nguy hiểm. Hy vọng những thông tin quan trọng trong bài viết dưới đây có thể giúp người bệnh cảnh giác hơn về triệu chứng này và biết cách xử lý hiệu quả, an toàn nhất.
