Tiểu buốt ra máu là bệnh gì? Nguyên nhân và cách điều trị
Tiểu buốt ra máu là sự thay đổi bất thường về màu sắc nước tiểu kèm theo triệu chứng nóng rát. Triệu chứng này sẽ tự biến mất sau vài ngày. Nhưng nó cũng có thể kéo dài nếu là triệu chứng của các bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy việc thăm khám và điều trị bệnh tiểu buốt ra máu kịp thời là điều rất cần thiết.
Tiểu buốt ra máu là gì? Phân loại bệnh
Tiểu buốt ra máu là hiện tượng đau đớn, khó chịu nóng rát khi đi tiểu. Kèm theo đó là tình trạng nước tiểu có lẫn máu màu đỏ lơ, hồng nhạt, đôi khi đỏ thẫm. Mệt mỏi, lo âu, căng thẳng kéo dài và cuộc sống sinh hoạt bị xáo trộn chính là những điều mà bệnh nhân tiểu buốt ra máu gặp phải.
Theo các chuyên tiết niệu, nước tiểu được ví như tấm gương phản chiếu các vấn đề sức khỏe. Thông qua màu sắc nước tiểu có thể phần nào đánh giá được tình trạng sức khỏe của một người.
Tiểu buốt ra máu được chia thành hai loại cơ bản là vi thể và đại thể:
- Tiểu máu đại thể: Nước tiểu kèm máu có màu đỏ thẫm và có thể quan sát được bằng mắt thường. Tiểu buốt ra máu đại thể ở mức độ nhẹ chỉ kèm theo một vài sợi máu. Ở mức độ nặng, nước tiểu sẽ kèm theo máu cục. Ở một số trường hợp, tiểu máu đại thể còn khiến nước tiểu có màu nâu đậm kèm theo lắng cặn.
- Tiểu máu vi thể: Quan sát bằng mắt thường rất khó nhận thấy những dấu hiệu bất thường của nước tiểu. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm lại cho thấy có hơn 10.000 hồng cầu/ml nước tiểu. Do vậy, tiểu máu vi thể chỉ được phát hiện khi tiến hành các xét nghiệm nước tiểu định kỳ.
Nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu buốt ra máu
Khi phát hiện bản thân đi tiểu ra máu, nhiều người bệnh cảm thấy lo lắng không biết nguyên nhân do đâu. Theo các bác sĩ chuyên khoa, tình trạng tiểu ra máu có thể do các nguyên nhân như sau:
Do ăn thực phẩm chứa chất tạo màu
Màu sắc bất thường trong nước tiểu có thể xảy ra do bạn ăn một số loại thực phẩm chứa chất phụ gia, chất tạo màu công nghiệp hoặc các loại rau củ có màu đỏ như củ dền, rau dền, dâu tằm, việt quất… Tình trạng này sẽ khiến nhiều người lầm tưởng là mắc bệnh tiểu ra máu.
Do chu kỳ kinh nguyệt
Trong chu kỳ kinh nguyệt, máu kinh sẽ trào ra và đọng lại ở âm đạo. Khi nước tiểu chảy từ niệu đạo mang theo máu kinh ra ngoài sẽ khiến nước tiểu có màu đỏ. Đây là tình trạng hoàn toàn bình thường và sẽ chấm dứt khi kết thúc chu kỳ kinh nguyệt.
Do vậy, khi thấy nước tiểu có lẫn máu trong ngày “đèn đỏ” thì chị em đừng quá hoang mang và lo lắng.
Lạm dụng thuốc kháng sinh
Lạm dụng thuốc kháng sinh cũng là tác nhân gây nên tình trạng tiểu buốt ra máu hồng. Các loại thuốc thường khiến nước tiểu có lẫn máu hoặc có màu sắc bất thường như:
- Thuốc chống đông máu: Công dụng của loại thuốc này là ngừa huyết khối nhưng lại gây ra tình trạng nước tiểu có lẫn máu đỏ thẫm hoặc các sợi máu đỏ tươi.
- Thuốc chống viêm: Khi sử dụng các loại thuốc kháng viêm không chứa steroid trong thời gian dài, chức năng của thận sẽ bị suy giảm. Các loại thuốc này sẽ khiến nước tiểu có lẫn máu nhưng không phải là bệnh lý. Khi ngừng sử dụng thuốc, màu sắc nước tiểu sẽ trở lại bình thường.
Do tập thể dục quá sức
Người bị tiểu buốt ra máu có thể do quá trình tập luyện thể dục thể thao quá sức, gây căng thẳng thần kinh. Tình trạng căng thẳng sẽ khiến các cơ không thể điều khiển được. Đồng thời không tự chủ được hoạt động co bóp của bàng quang. Từ đó, gây ra tình trạng tiểu buốt và có lẫn máu đi kèm.
Do quan hệ quá mạnh bạo
Quan hệ không đúng cách hoặc quá mạnh bạo cũng là nguyên nhân gây tiểu ra máu. Bởi hoạt động tình dục mạnh bạo, dày đặc sẽ làm cho niệu đạo tổn thương nghiêm trọng và gây chảy máu.
Ở nữ giới, máu sẽ xuất hiện ở âm đạo. Còn ở nam giới, máu thường lẫn trong tinh dịch và sẽ đi ra ngoài theo đường nước tiểu. Đây hoàn toàn không phải là triệu chứng của những bệnh lý liên quan đến đường tiết niệu.
Do thói quen nhịn tiểu
Thói quen nhịn tiểu lâu ngày sẽ gây ra tình trạng tiểu rắt tiểu buốt. Theo đó, khi nhịn tiểu lâu, bàng quang sẽ căng lên hết cỡ. Tình trạng này sẽ khiến vi khuẩn, cặn bã lắng đọng lâu trong cơ thể làm ảnh hưởng đến chức năng bàng quang. Triệu chứng tiểu buốt, thậm chí là tiểu ra máu sẽ trở nên trầm trọng hơn nếu người bệnh nhịn tiểu lâu ngày.
Do bệnh lý
Nếu tiểu ra máu không liên quan đến các vấn đề trên thì có thể là biểu hiện của một bệnh lý nào đó. Các bệnh về đường tiết niệu, bệnh phụ khoa cũng khiến nước tiểu có màu sắc khác thường.
Tiểu buốt ra máu là dấu hiệu của bệnh gì?
Tình trạng đi tiểu buốt và ra máu có thể cảnh báo bạn đang gặp những rối loạn bên trong cơ thể. Khi hiện tượng này kéo dài, bạn có nguy cơ mắc phải những bệnh lý dưới đây:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Nhiễm trùng đường tiết niệu là do vi khuẩn tấn công vào các cơ quan trong đường tiết niệu như bàng quang, thận, niệu quản. Tiểu buốt có máu là dấu hiệu điển hình nhất của bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu. Người bệnh sẽ có những triệu chứng kèm theo như đau bụng dưới, tiểu liên tục, đau vùng chậu, buồn nôn, ớn lạnh…
- Tổn thương thận: Nếu bị tổn thương thận hoặc nhiễm trùng thận thì sẽ có triệu chứng tiểu buốt ra máu. Tổn thương thận có thể xảy ra do các loại virus, bệnh tiểu đường, viêm mạch máu, rối loạn cầu thận…
- Sỏi bàng quang hoặc sỏi thận: Tiểu buốt tiểu ra máu có thể là do sự xuất hiện của sỏi trong thận hoặc bàng quang. Nguyên nhân là do sự hình thành của khoáng chất, nhất là canxi đọng lại trong nước tiểu.
- Tuyến tiền liệt mở rộng: Tình trạng tiểu buốt ra máu ở nam giới có thể khởi phát do tuyến tiền liệt mở rộng. Hiện tượng này sẽ gây chèn ép nặng nề lên niệu đạo và làm phát sinh những triệu chứng bất thường mỗi khi đi tiểu.
- Ung thư: Một số căn bệnh ung thư như ung thư bàng quang, ung thư tuyến tiền liệu cũng gây ra triệu chứng tiểu buốt ra máu. Đây là triệu chứng ở giai đoạn đầu của bệnh ung thư. Nước tiểu có kèm máu nhưng rất khó quan sát bằng mắt thường.
Mắc bệnh tiểu buốt ra máu có nguy hiểm không?
Bệnh tiểu buốt ra máu có nguy hiểm không còn tùy thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh. Nếu tình trạng tiểu buốt có máu liên quan đến các vấn đề như ăn uống, sinh lý bình thường thì không nguy hiểm và sẽ tự khỏi sau một vài ngày.
Tuy nhiên, khi nước tiểu có màu sắc bất thường mà không phải do sinh lý thì người bệnh không được chủ quan. Bởi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn mắc phải một số căn bệnh kể trên. Lúc này, người bệnh hãy chủ động đến bệnh viện và cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán tình trạng sức khỏe.
Cách chữa tiểu buốt và ra máu
Phương pháp điều trị bệnh tiểu buốt ra máu còn phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh. Nguyên tắc chung trong chữa trị bệnh tiểu ra máu là loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, làm nước tiểu trở lại trạng thái bình thường.
Điều trị bệnh tiểu buốt có máu bằng thuốc Tây y
Phương pháp điều trị bệnh tiểu buốt ra máu bằng thuốc Tây y được đánh giá cao vì mang lại hiệu quả trong thời gian ngắn. Căn cứ và tình trạng tiểu buốt ra máu và thể trạng của mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật.
Các loại thuốc thường được chỉ định sử dụng điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh tiểu buốt ra máu như:
- Nhóm thuốc giảm đau như Paracetamol, No Spa…
- Nhóm thuốc có tác dụng cầm máu như Tranexamic acid.
- Nhóm thuốc có tác dụng tiêu viêm được chỉ định cho bệnh nhân bị sỏi thận, viêm bàng quang…
Khi nước tiểu của bệnh nhân có lẫn quá nhiều máu, bác sĩ sẽ chỉ định truyền máu. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ thực hiện với những bệnh nhân mắc bệnh nặng và rất hiếm gặp.
Người bệnh phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ khi sử dụng thuốc tân dược chữa bệnh tiểu buốt có máu. Vì các thuốc Tây y sẽ gây hại cho sức khỏe nếu sử dụng sai liều lượng, lạm dụng thuốc.
Can thiệp ngoại khoa
Thuốc Tây y chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn, giúp hạn chế máu ra ngoài theo đường tiểu. Đối với những người mắc bệnh sỏi bàng quang, sỏi thận, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật khi điều trị bằng thuốc không đạt kết quả.
Can thiệp ngoại khoa được chỉ định cho bệnh nhân không đáp ứng thuốc, không trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh. Phương pháp này thường được áp dụng cho bệnh nhân mắc bệnh liên quan đến tuyến tiền liệt, bàng quang, sỏi thận.
Hiện nay, có hai hình thức can thiệp ngoại khoa thường được chỉ định cho bệnh nhân bị tiểu buốt ra máu bao gồm:
- Nội soi: Sử dụng các thiết bị, máy móc để loại bỏ các yếu tố gây bệnh như sỏi thận, các khối phì đại tuyến tiền liệt…
- Mổ mở: Được chỉ định cho bệnh nhân mắc bệnh ở mức độ nặng, phương pháp nội soi không thể tác động. Mục đích của mổ mở là loại bỏ một phần hoặc toàn bộ cơ quan bị bệnh trong cơ thể. Tuy nhiên, phương pháp này không được khuyến khích vì ảnh hưởng nhiều đến thể trạng và người bệnh cần có thời gian dài mới có thể phục hồi.
Điều trị tiểu buốt ra máu bằng Đông y
Đông y cho rằng nguyên nhân gây nên tiểu buốt ra máu là do thận hư, bàng quang thấp nhiệt, viêm nhiễm đường niệu hoặc do sỏi. Các bài thuốc Đông y có tác dụng điều trị bệnh tận gốc và cải thiện chức năng thận.
Bệnh nhân tiểu ra máu có thể tham khảo một số bài thuốc như sau:
Bài thuốc số 1:
- Nguyên liệu: Cam thảo, mộc hương, sinh địa mỗi thứ 12g, sinh địa, lá tre, kim ngân và nhọ nồi mỗi vị 16g, tam thất 4g.
- Cách thực hiện: Sắc các vị thuốc với 500ml nước, đun đến khi còn 150ml là được. Bạn lọc bỏ bã, chắt lấy phần nước thuốc và uống hết trong ngày.
Bài thuốc số 2:
- Nguyên liệu: Kỷ tử, trắc bá diệp, mạch môn, rễ cỏ tranh, thạch hộc, sa sâm mỗi vị 12g, cỏ nhọ nồi 12g, a giao 8g.
- Cách thực hiện: Bạn dùng ấm đất sắc tất cả nguyên liệu cùng với 600ml nước. Đun đến khi nước cạn còn 200ml thì chắt ra bát. Bạn chia nước thành 3 phần bằng nhau và uống trước các bữa ăn.
Bài thuốc số 3:
- Nguyên liệu: Ngải cứu, sài hồ, xích thạch chi, hoàng kỳ, đảng sâm mỗi vị 12g, vỏ quýt, thăng ma, đương quy mỗi vị 8g và cam thảo 6g.
- Cách thực hiện: Sắc tất cả các nguyên liệu trên với 600ml nước, đun nước cạn còn 200ml. Cho phần nước thu được ra bát, thêm 600ml nước vào ấm sắc lần 2, lấy 150ml nước. Người bệnh trộn hai phần nước với nhau và uống hết trong ngày.
Lưu ý: Người bệnh không được tự ý mua thuốc Đông y về uống mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ Đông y.
Chữa tiểu buốt ra máu bằng mẹo dân gian
Ngoài các cách điều trị trên, người bệnh có thể chữa tiểu buốt ra máu với một số mẹo dân gian dưới đây:
Uống nước bí xanh
Bí xanh là một loại quả có tác dụng lợi tiểu, giải nhiệt, làm mát cơ thể và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu ra máu kèm nóng rát. Đặc biệt, cách chữa tiểu buốt ra máu với bí xanh lại vô cùng đơn giản và ai cũng thực hiện được.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị một trái bí xanh đã gọt vỏ và đem rửa sạch.
- Giã nhuyễn bí rồi chắt lấy nước, thêm vào một ít muối.
- Mỗi ngày, bạn uống một ly nước bí, uống liên tục trong 10 ngày để cải thiện tình trạng tiểu ra máu.
Uống nước củ sắn dây
Các chất trong củ sắn dây có tác dụng cải thiện tình trạng tiểu buốt và ra máu. Người bệnh có thể uống nước sắn dây để chữa bệnh ngay tại nhà.
Cách thực hiện:
- Gọt và rửa sạch củ sắn dây, thái thành từng miếng nhỏ, đem phơi cho đến khi khô giòn.
- Nghiền nhỏ miếng sắn dây, rây lại để được bột mịn hơn.
- Mỗi lần, bạn lấy 10g bột sắn dây pha với nước. Uống liên tục trong 10 ngày để cải thiện tình trạng tiểu ra máu.
Người bệnh không nên quá lạm dụng các bài thuốc dân gian chữa bệnh. Trong trường hợp đã áp dụng các bài thuốc trên trong 3 – 5 ngày nhưng tình trạng bệnh không thuyên giảm thì bạn nên tìm gặp bác sĩ.
Biện pháp phòng tránh bệnh tiểu buốt ra máu
Để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh lý về đường tiết niệu, mỗi người nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa như sau:
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. Nước giúp tăng cường đào thải cặn bã, độc tố qua đường tiểu. Từ đó giúp loại bỏ các yếu tố gây viêm nhiễm và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu buốt ra máu.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, gia tăng lượng rau xanh trong bữa ăn hàng ngày. Đồng thời, người bệnh nên có thói quen ăn nhạt, hạn chế ăn đồ ăn nhanh và các món ăn chế biến sẵn.
- Tham gia tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày để giúp cơ thể luôn săn chắc, dẻo dai và phòng ngừa bệnh tật.
- Luôn ngủ đủ giấc, đúng giờ, hạn chế thức khuya.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm bệnh lý trong cơ thể và điều trị kịp thời.
- Người bệnh nên loại bỏ thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích gây bệnh.
Tiểu buốt ra máu có thể cảnh báo bạn đang mắc phải những căn bệnh nguy hiểm. Do vậy, khi thấy nước tiểu có màu sắc lạ, bệnh nhân cần chủ động đến bệnh viện thăm khám. Đồng thời thực hiện các xét nghiệm cần thiết để điều trị bệnh sớm nhất có thể.
