Viêm Họng Ở Trẻ Em: Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK2 Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII Lê Phương

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Viêm họng ở trẻ em là gì?

Viêm họng ở trẻ em là tình trạng niêm mạc hầu họng bị viêm nhiễm, tổn thương chủ yếu do virus, vi khuẩn hoặc nấm. Các tác nhân này có thể bắt nguồn từ ô nhiễm môi trường, hóa chất, bụi bẩn trong không khí,… So với người lớn, viêm họng ở trẻ em phổ biến hơn bởi sức đề kháng của trẻ còn yếu nên khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh còn kém. 

Ở trẻ em, viêm họng được chia thành hai dạng chính là viêm họng cấp tính và mãn tính:

• Viêm họng cấp tính: Loại này lại được chia thành viêm họng giả mạc, viêm họng đặc tính, viêm họng đỏ cấp hay viêm họng loét.
• Viêm họng mãn tính: Tình trạng bệnh tái phát nhiều lần, thường gặp nhất là viêm họng mãn tính xuất tiết, viêm họng hạt, viêm họng mãn tính xơ teo, viêm họng mủ,…

Mỗi loại viêm họng đều có biểu hiện khác nhau do vậy, bố mẹ cần “nằm lòng” các kiến thức về bệnh để quan sát và kịp thời phát hiện bệnh.

Dấu hiệu viêm họng ở trẻ em nhìn là thấy

Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh khi mắc bệnh khó có thể chỉ rõ cho bố mẹ vị trí bị đau, khó chịu. Nhưng các triệu chứng viêm họng ở trẻ em thường khá dễ nhận biết, bé sẽ xuất hiện một số triệu chứng sau:

• Bé ho nhiều, có thể có đờm hoặc không, bị khàn tiếng,…
• Sốt cao từ 38 – 40 độ C, người mệt mỏi, khóc, biếng ăn.
• Hắt hơi, sổ mũi, thở khò khè, khó thở.
• Cổ họng bị sưng đỏ hoặc xuất hiện đốm trắng quanh vòm họng
• Có hạch cổ bị sưng đau, ho có đờm, có hạt,…
• Cổ họng trẻ bị sưng đỏ hoặc có đốm trắng quanh vòm họng.

Ngoài ra, cần chú ý viêm họng ở trẻ có thể gồm viêm họng cấp, viêm họng mãn, viêm họng hạt hay viêm họng mủ. Mỗi loại bệnh đều có dấu hiệu lâm sàng khác nhau do vậy cha mẹ cần quan sát kỹ để nhận biết bệnh. Để chắc chắn, ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường ở trẻ, có thể liên hệ với bác sĩ tư vấn cụ thể.

Nguyên nhân gây viêm họng ở trẻ em

Do sức đề kháng của trẻ còn yếu nên các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài rất dễ tấn công dẫn tới bệnh. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, 80% nguyên nhân gây viêm họng ở trẻ là do virus, số còn lại do vi khuẩn như vi khuẩn phế cầu, liên cầu khuẩn nhóm A, virus… Ngoài ra, trẻ có thể mắc viêm họng do một số nguyên nhân khác như:

• Bị dị ứng với các chất kích thích trong không khí như khói thuốc, bụi bẩn, lông động vật, hóa  chất,…
• Ngủ mở miệng khiến trẻ hít phải không khí khô gây rát họng, lâu ngày trở thành viêm họng.
• Bị nướu răng, nấm miệng.

Viêm họng ở trẻ em có nguy hiểm không? Sốt viêm họng kéo dài bao lâu?

Theo bác sĩ Lê Phương, viêm họng ở trẻ em không phải là bệnh quá nguy hiểm nếu phát hiện sớm và được điều trị đúng cách. Thông thường, nếu tuân thủ đúng lộ trình điều trị của bác sĩ, bệnh có thể thuyên giảm sau 7 – 10 ngày.

Tuy nhiên, nếu bố mẹ chủ quan, không đưa bé đi khám kịp thời có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như áp-xe, viêm tấy quanh họng, mắc khí quản, viêm phổi. Trường hợp nghiêm trọng hơn, các vi khuẩn, virus gây viêm họng có thể xâm nhập vào máu, lắng đọng tại cầu thận, van tim, màng khớp dẫn tới biến chứng như viêm cầu thận, viêm cơ tim, viêm khớp,… Do vậy, bố mẹ không được chủ quan khi trẻ mắc bệnh này.

Trong một số trường hợp, viêm họng có thể đi kèm với tình trạng sốt. Nếu sốt kéo dài không khỏi kèm theo một số triệu chứng dưới đây, bố mẹ cần đưa bé đi khám ngay lập tức.

• Số cao liên tục, chườm ấm, dùng thuốc hạ sốt không hạ, có thể bị co giật.
• Trẻ ho nhiều, khó thở, thở gấp, có thể bị co rút lồng ngực.
• Chảy mủ tai
• Trẻ nôn nhiều, đi ngoài phân lỏng.

Nếu trẻ bị viêm họng sốt cao liên tục, bố mẹ nên bình tĩnh tìm nguyên nhân và xử lý tại nhà bằng một số phương pháp sau:

• Lau người cho trẻ bằng khăn ấm, chú ý vùng cổ, bẹn, nách
• Cho trẻ uống nhiều nước, ăn nhiều hoa quả, có thể bổ sung nước muối loãng.
• Giữ ấm cơ thể, nhưng không nên mặc quá nhiều quần áo.
• Bổ sung các món ăn giàu dinh dưỡng, dễ ăn như súp, cháo,…
• Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, tránh để trẻ tiếp xúc bụi bẩn, lông thú,…

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho bé, bố mẹ khi thấy bé sốt cao liên tục cần đưa bé khám bác sĩ hoặc hỏi chuyên gia để có tư vấn cụ thể.

Điều trị viêm họng ở trẻ em như thế nào?

Hiện nay, để điều trị viêm họng ở trẻ em có nhiều phương pháp nhưng phổ biến nhất phải kể tới chữa bằng Tây y, Đông y, mẹo dân gian. Mỗi phương pháp có ưu, nhược điểm riêng, do vậy các bậc phụ huynh cần căn cứ vào trình trạng bệnh cũng như cơ địa của trẻ để lựa chọn phương pháp phù hợp.

Trẻ bị viêm họng uống thuốc gì?

Khi bị viêm họng, trẻ thường được kê đơn thuốc giảm đau (Paracetamol, Aspirin), kháng sinh (Penicillin V, Amoxicillin, Erythromycin, Cephalexin… ) hoặc một số loại thuốc kháng acid nhằm trung hòa axit dạ dày nhằm giúp giảm bớt triệu chứng ho, đau rát họng, sưng họng khó chịu. Tuy nhiên, tùy từng nguyên nhân gây bệnh mà các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc khác nhau. Ví dụ viêm họng do vi khuẩn có thể sử dụng thuốc kháng sinh nhưng nếu viêm họng do virus sử dụng kháng sinh không có hiệu quả.

Do vậy, bố mẹ không được tự ý cho trẻ uống thuốc khi chưa có sự  hướng dẫn và cho phép của bác sĩ. Nhiều trường hợp bố mẹ tự ý ra hiệu thuốc mua về cho con uống có thể dẫn tới  các biến chứng đáng tiếc như suy gan, suy thận, rối loạn tiêu hóa, làm nhờn thuốc khiến bệnh không được điều trị dứt điểm, thường xuyên tái phát. 

Chữa viêm họng bằng bài thuốc đông y

Hiện nay chữa viêm họng bằng Đông y cũng là giải pháp được nhiều bậc phụ huynh lựa chọn. YHCT giải quyết bệnh theo hướng bảo tồn nghĩa là không can thiệp ngoại khoa lên cơ thể bé mà sử dụng thảo dược tự nhiên làm thuốc. Những thảo dược này cũng chữa các kháng sinh tự nhiên giúp đẩy lùi nguyên nhân dẫn tới bệnh đồng thời giúp tiêu đờm, giải độc, tả hỏa, thanh nhiệt…

Ưu điểm vượt trội của phương pháp này là mang tới hiệu quả điều trị tận gốc, lành tính, không gây tác dụng phụ. Cũng bởi vậy, phần đông bố mẹ đang có xu hướng sử dụng phương pháp này. 

Điều trị bằng mẹo dân gian tại nhà

Nhiều phụ huynh vì sợ cho con dùng kháng sinh có nhiều tác dụng phụ nên chuyển qua xử lý bệnh bằng mẹo dân gian nhằm giảm đau họng, cải thiện hệ miễn dịch và sức đề kháng. Một số mẹo chữa dân gian thường dùng và cho hiệu quả tốt như:

• Chữa viêm họng cho trẻ bằng quất hấp mật ong: Dùng khoảng 10 quả quất chín vừa, rửa sạch, cắt đôi, bỏ hạt, sau đó chưng cách thủy với một chút mật ong. Khi nguội, cho bé uống 2 – 3 lần/ ngày, mỗi lần từ 2 – 3 thìa cà phê.

• Chữa viêm  họng cho trẻ bằng lá hẹ hấp đường phèn: Dùng lá hẹ và đường phèn hấp cách thủy, chắt lấy nước uống 2 – 3 lần/ ngày. Phương pháp trị viêm họng này an toàn và hiệu quả đối với trẻ dưới 1 tuổi.
• Chữa viêm họng cho trẻ bằng trà gừng: Gừng cạo sạch vỏ, băm nhỏ, đun sôi cùng nước. Dùng phần nước trà gừng còn ấm cho bé uống hàng ngày. Bố mẹ có thể pha thêm mật ong cho dễ uống.

Mặc dù những cách này an toàn, lành tính, nhưng hiệu quả chậm, chỉ phù hợp với trường hợp bệnh nhẹ. Nếu bé viêm họng ở mức độ nặng, chỉ áp dụng những phương pháp này có thể không đem lại hiệu quả như mong muốn.

Trẻ bị viêm họng nên ăn gì? Kiêng gì?

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng bệnh viêm họng nói chung và ở trẻ nhỏ nói riêng. Bởi các dưỡng chất trong thức ăn, thực phẩm hàng ngày có tác dụng rất lớn với cơ thể, sức đề kháng để điều trị, ngăn ngừa bệnh. Đặc biệt, thức ăn sẽ đi qua trực tiếp vùng họng trong quá trình tiêu hóa, nếu không lựa chọn thực phẩm phù hợp sẽ gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, tình trạng bệnh. Do đó, người bệnh cần lưu ý những nhóm thực phẩm nên ăn và cần kiêng dưới đây.

Nên ăn:

• Thực phẩm giàu vitamin C như như cam, chanh, bưởi, ổi, xoài, chuối
• Thực phẩm giàu kẽm như tôm, cua ngao, sò, nghêu, ốc 
• Bổ sung các loại rau củ như củ cải trắng, rau chân vịt, đậu hà lan…
• Nên ăn thức ăn mềm, dễ nuốt

Nên kiêng:

• Hạn chế đồ chiên hay nướng
• Tránh đồ ăn cay
• Không uống nước lạnh, đồ uống có gas

Biện pháp giúp trẻ phòng ngừa viêm họng

Cùng với việc điều trị viêm họng ở trẻ nhỏ thì cha mẹ cũng cần chú ý đến chế độ sinh hoạt hàng ngày của bé để ngăn ngừa các nguy cơ mắc bệnh, gây viêm nhiễm cũng như các ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Một số biện pháp phòng ngừa viêm họng cha mẹ cần thực hiện gồm:

• Giữ môi trường sống khô thoáng, sạch sẽ
• Cho trẻ vệ sinh răng miệng hàng ngày
• Cho trẻ bổ sung nhiều nước, hoa quả nhằm giải nhiệt, kháng viêm
• Sử dụng máy tạo độ ẩm, luôn giữ nhiệt độ phòng ở 25 – 27 độ C.
• Không tắm cho trẻ ngay khi vừa đổ nhiều mồ hôi, khi tắm dùng nước ấm
• Hạn chế để trẻ tiếp xúc với người bệnh.
• Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng.

Hy vọng những thông tin trên giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về viêm họng ở trẻ em. Nếu bé đang gặp bất cứ dấu hiệu nào của bệnh, bố mẹ có thể đưa bé tới Trung tâm Đông y Việt Nam để được các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu thăm khám và điều trị kịp thời.

Thông tin hữu ích:

• Cách chữa viêm họng hiệu quả nhanh nhất hiện nay [ĐÃ KIỂM CHỨNG]
• Viêm họng gây sốt nguyên nhân do đâu? Điều trị như thế nào?