U xơ tử cung u nang buồng trứng: Phân biệt, tính chất & điều trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK2 Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII Lê Phương

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

U xơ tử cung u nang buồng trứng là 2 bệnh lý phụ khoa thường gặp nhất ở đối tượng chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh nở. Đây là 2 dạng bệnh lý khác nhau nhưng thực tế nhiều người vẫn chưa phân biệt được cụ thể. Để đảm bảo người bệnh có nhận định chính xác nhất về các dấu hiệu sức khỏe cơ thể, bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc phân biệt u xơ tử cung và u nang buồng trứng.

U xơ tử cung và u nang buồng trứng xuất hiện ở đâu? Hình thành như thế nào?

Đều là những khối u xuất hiện trong khu vực hệ cơ quan sinh sản ở nữ giới nên 2 dạng bệnh lý này rất dễ khiến người bệnh bị nhầm lẫn. Điểm phân biệt đầu tiên bạn đọc cần nắm được đó là vị trí của u nang buồng trứng và u xơ tử cung, cụ thể như sau:

• U nang buồng trứng: Là một khối u bên ngoài là vỏ mỏng, bên trong chứa một khối dịch dạng lỏng và xuất hiện tại buồng trứng. U nang hình thành từ sự phát triển của các mô bất thường trong khu vực tử cung hoặc một số mô của các cơ quan gần khu vực này, ví dụ như tế bào lạc nội mạc tử cung là một nguyên nhân hình thành nên u nang.
• U xơ tử cung: Khối u này còn được gọi với tên khác là nhân xơ tử cung. Khác với u nang, u xơ có kết cấu đặc và được phát hiện ở bất kỳ đâu trong tử cung. Theo thống kế của nhiều trường hợp bệnh, u xơ được tìm thấy ở niêm mạc, bên dưới thanh mạc, thậm chí là sâu trong các lớp cơ của tử cung. Sự hình thành của u xơ tử cung là do các tế bào cơ trơn tự nhân đôi, tăng nhiều về kích thước và tạo thành một khối tách biệt với tử cung.

Thực tế, vẫn chưa có một kết luận chính xác nguyên nhân của sự hình thành u xơ tử cung u nang buồng trứng. Tuy nhiên các giả thuyết đều hướng đến nguyên nhân là do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ và một phần nhỏ đến từ yếu tố di truyền.

Phân biệt về các đặc điểm liên quan

Để hiểu rõ được bản chất của sự khác nhau, bạn đọc hãy theo dõi những sự so sánh sau đây.

Về kích thước khối u

Cả u nang và u xơ để hình thành từ khối u nhỏ kích thước khoảng vài milimet và có thể phát triển rất nhanh, rất lớn, khối u lớn nhất từng được phát hiện ở cơ thể người có kích thích tương đương với 1 quả dưa hấu. Do đó chị em tuyệt đối không nên chủ quan về sự xuất hiện của các khối u này.

Một khối u có đường kính lớn hơn 50mm được xem là lớn và khi phát hiện khối u lớn hơn 80mm, người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật sớm để loại bỏ ra khỏi cơ thể. Các khối u càng lớn, nguy cơ ung thư sẽ càng cao hơn, cho dù ban đầu các khối u này đều là u lành tính, chỉ có dưới 1% có thể tiến triển thành ung thư.

Đối tượng mắc bệnh

Một trong những dấu hiệu dễ dàng phân biệt giữa 2 loại u phụ khoa này đó là nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh.

U nang buồng trứng có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào, từ trẻ nhỏ đến người lớn, từ người độc thân đến có gia đình, đã từng hoặc chưa quan hệ tình dục. Chỉ cần khi có dấu hiệu bất thường trong buồng trứng, khối u có thể dễ dàng hình thành. 

U nang buồng trứng chia làm 2 loại, u nang thực thể và u nang cơ năng. Trong khi khối u thực thể có thể bắt gặp ở tất cả mọi đối tượng chị em thì khối u cơ năng chỉ thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi mang thai, sinh nở. Và khối u nang có thể không cần điều trị, tự biến mất sau khi phụ nữ trải qua vài kỳ kinh nguyệt.

Còn đối với u xơ tử cung – căn bệnh chiếm đến khoảng 20% các bệnh lý phụ khoa ở phụ nữ, bệnh được chẩn đoán là dễ xảy ra đối với phụ nữ sau 35 tuổi. Có đến 70 – 80 % trường hợp bị u xơ là ở phụ nữ trên 45 tuổi. Tuy nhiên, khối u cũng có thể teo nhỏ lại khi chị em bước vào thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.

Phân biệt dấu hiệu nhận biết u xơ tử cung u nang buồng trứng

Rất nhiều người dễ bị nhầm lẫn giữa các dấu hiệu của u xơ và u nang bởi chúng khá giống nhau cũng như không thường biểu hiện rõ rệt. Đa số khối u được phát hiện khi đã phát triển lớn hoặc có biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Triệu chứng chung

Khi cơ thể xuất hiện các khối u trong vùng phụ khoa, cơ thể chị em sẽ có thể mắc các triệu chứng như:

• Đau vùng bụng dưới, cơn đau lúc dữ dội, lúc âm ỉ
• Kinh nguyệt bất thường
• Khó đi tiểu
• Phình bụng
• Dễ đầy hơi, buồn nôn
• Chán ăn, cơ thể mệt mỏi
• Cảm giác đau khi quan hệ tình dục, có thể kèm theo chảy máu bất thường.

Biểu hiện của u xơ tử cung

Những biểu hiện cảnh báo bạn có nguy cơ cao mắc u xơ như sau:

• Kinh nguyệt ra nhiều: Triệu chứng này phổ biến ở đa số người mắc bệnh, người mắc u xơ thường bị chảy máu âm đạo một cách bất thường và kinh nguyệt ở mỗi kỳ kinh đều nhiều hơn so với những người khác.
• Rối loạn tiểu tiện: người bệnh rất dễ bị tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu khó,… do thể tích chứa đựng nước tiểu bị chèn ép bởi khối u đang ngày càng phát triển ở bàng quang.
• Hiếm muộn, vô sinh: Sự thay đổi bất thường bên trong cấu trúc tử cung khiến tinh trùng bị cản trở và hợp tử không thể làm tổ. Do vậy người bệnh thường khó thụ thai, hiếm muộn, dùng nhiều biện pháp nhưng không đậu thai được.
• Dễ say thai: Một vài trường hợp cho thấy sự xuất hiện của khối u trong tử cung khiến cơ thể mẹ dễ bị sảy thai do thai không ổn định và tử cung không có khả năng giãn rộng.

Triệu chứng u nang buồng trứng

Không biểu hiện rõ rệt như u xơ, biểu hiện khi mắc u nang thường là do rối loạn nội tiết tố gây nên, cụ thể:

• Rối loạn kinh nguyệt: Khối u khiến quá trình rụng trứng bị ảnh hưởng dễ đến sự thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, người bệnh sẽ có thể có chu kỳ kéo dài 35 ngày hoặc hơn.
• Cơ thể nam tính hơn: Khi ác hormone sinh dục nữ bị rối loạn, đồng nghĩa với việc hormone sinh dục nam cũng có thể được tiết ra nhiều hơn khiến cơ thể trở nên nam tính hơn. Biểu hiện bằng một số dấu hiệu như: rậm lông hơn, bị hói đầu kiểu nam,…

Điều trị u xơ tử cung u nang buồng trứng

Những phương án điều trị u xơ tử cung, u nang buồng trứng sau đây được người bệnh sử dụng khá phổ biến, tùy thuộc vào mức độ bệnh của mỗi người. 

Điều trị bằng mẹo dân gian

Đối với khối u xơ tử cung:

• Tinh bột nghệ: Sử dụng loại tinh bột nguyên chất, đem ngâm với mật ong. Dùng hỗn hợp pha uống hàng ngày với nước ấm.
• Quả trâu cổ: Đem thái lát phơi khô và đem sắc nước uống hàng ngày.

Đối với khối u nang buồng trứng:

• Trà hoa cúc, trà gừng: Dùng uống hàng ngày như các loại trà thông thường.
• Dấm ăn: Pha dấm ăn với mật mía và nước ấm dùng uống 2 lần/ngày.
• Tăng cường bổ sung i-ốt

Mẹo dân gian chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của u xơ tử cung và u nang buồng trứng nên người bệnh tuyệt đối không nên quá lạm dụng và kỳ vọng. Các phương pháp này được khuyến cáo sử dụng cho những người mắc khối u giai đoạn đầu và chưa có dấu hiệu biến tính nguy hiểm.

Thuốc Tây y chữa u xơ, u nang

Điều trị bằng thuốc Tây là phương pháp được sử dụng phổ biến hàng đầu hiện nay vì hiệu quả nhanh, tiện lợi sử dụng và không cần can thiệp đến phẫu thuật. Khi các khối u được khám và chẩn đoán, nếu trường hợp chưa có dấu hiệu biến chứng, bác sĩ sẽ tiến hành kê đơn thuốc để điều trị và theo dõi:

Một số loại thuốc thường được sử dụng:

• Thuốc đặt âm đạo Colposeptine: Ngăn ngừa viêm nhiễm phụ khoa, tiêu diệt vi khuẩn và ngăn chặn sự phát triển của khối u.
• Thuốc Progestin tổng hợp: Giúp làm giảm các triệu chứng cơn đau đồng thời điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, thuốc cũng có tác dụng làm giảm kích thước u xơ.
• Thuốc ngừa thai phối hợp: Cản trở quá trình tiết estrogen của cơ thể để ngăn chặn quá trình phát triển của khối u.
• Chất đồng vận GnRH: Với công dụng chính là Estrogen và Progesterone là thuốc chữa u xơ rất hiệu quả và được nhiều bác sĩ chỉ định sử dụng.

Đối với các khối u xơ tử cung, thuốc đa phần chỉ có tác dụng kìm hãm quá trình phát triển của khối u. Do đó người bệnh sẽ phải đối mặt với nguy cơ khối u phát triển trở lại. Còn đối với khối u nang ở buồng trứng, khối u có thể tự mất đi hoặc teo hoàn toàn khi dùng thuốc. Tất nhiên vẫn sẽ có những trường hợp khối u không thể trị khỏi bằng thuốc và cần đến can thiệp phẫu thuật.

Phẫu thuật u nang buồng trứng, u xơ tử cung

Sử dụng trong những trường hợp khối u lớn và được tiên lượng xảy ra biến chứng. Một khi đã có dấu hiệu này, khối u cần được xử lý ngay nếu không muốn sức khỏe ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. 

Phương pháp bóc tách khối u được sử dụng phổ biến nhất đó là mổ nội soi và mổ hở:

• Mổ nội soi dùng trong những trường hợp khối u kích thước nhỏ, số lượng ít. Ưu điểm là ít đau, nhanh lành vết thương và có tính thẩm mỹ cao.
• Mổ hở được chỉ định khi phát hiện các khối u kích thước lớn hoặc nằm ở những vị trí khó can thiệp tới. Ưu điểm của phương pháp này là có thể bóc tách triệt để khối u nhưng là phương pháp cần nhiều thời gian để hồi phục.

Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật u xơ tử cung, u nang buồng trứng phải cắt bỏ một phần hoặc cắt bỏ hoàn toàn tử cung, buồng trứng. Đối với các chị em phụ nữ việc mất đi tử cung, buồng trứng đồng nghĩa với việc mất khả năng mang thai nên chị em tuyệt đối phải thận trọng với các triệu chứng của bệnh.

Chưa kể, quá trình phẫu thuật cũng có thể xảy ra nhiều rủi ro nên người bệnh nên cân nhắc và trao đổi kỹ với bác sĩ.

Đối với u xơ tử cung, ngoài cách phẫu thuật người bệnh còn có thể tham khảo:

• Phương pháp tắc mạch: Sử dụng tia laser hoặc dòng điện, hoặc năng lượng vô tuyến gây tắc mạch máu dẫn máu nuôi u xơ, từ đó khiến khối u không có nguồn dinh dưỡng và tự teo lại.
• Estrogen và Progesterone: Sử dụng sóng siêu âm khu trú với tần số cao để đốt khối u.

Điều trị bằng thuốc Đông y

Với tác dụng cải thiện các triệu chứng bên ngoài của bệnh đồng thời bồi bổ và điều trị nguyên nhân từ bên trong nên được nhiều người bệnh ưu tiên lựa chọn. Một vài bài thuốc thường được kê đơn, cụ thể như:

Bài thuốc chữa u nang buồng trứng:

• Bài thuốc 1: Quế bì, thục địa, đương quy, tiêu sơn trà, hồ giới, lộc giác sương, bạch khương, sinh ma hoàng, đại táo, quốc lão.
• Bài thuốc 2: Đảng sâm, cam thảo, đương quy, tam thất, bạch thược, quế chi, ngô thù du, ô dược, hoa hồng, đan sâm, phụ tử, đại phúc bì.
• Bài thuốc số 3: Hải thảo, cam thảo, giải lễ, thiên nam tinh, lòng thuyền, xích thược, nga mậu, hạ khô thảo, đào nhân, bạch giới tử.

Bài thuốc chữa u xơ tử cung:

• Bài thuốc số 1: Xà sàng tử, thục địa, trinh nữ hoàng cung, xuyên khung, xạ đen, đương quy,…
• Bài thuốc Phụ khang tán: Hoàng bá, liên nhục, ích mẫu, kim ngân hoa, xa tiền tử, đan sâm,…
• Bài thuốc số 3: Đương quy, cam thảo, xuyên khung, hoa kinh giới, ích mẫu, vừng đen, đào nhân.

Để đảm bảo việc dùng thuốc Đông y đạt hiệu quả, người bệnh cần trao đổi cụ thể với bác sĩ về các triệu chứng sức khỏe đi kèm. Bởi lẽ các bài thuốc sẽ được gia giảm tùy theo thể trạng bệnh và nguyên nhân gây bệnh được xác định, các dược liệu không được tự ý gia giảm tại nhà. Đồng thời, hiện tại cũng có rất nhiều cơ sở khám bệnh kém chất lượng nên người bệnh cần hết sức tỉnh táo để chọn lựa bác sĩ đáng tin cậy.

Khám u xơ tử cung u nang buồng trứng ở đâu?

Do đây là căn bệnh thường gặp và hoàn toàn có nguy cơ chuyển biến xấu ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản của phái nữ nên chị em tuyệt đối không nên chủ quan thăm khám. Một vài địa chỉ uy tín người bệnh có thể tham khảo như sau:

Miền Bắc:

• BV Phụ sản Trung ương (43 Tràng Thi, quận Hoàn Kiếm, HN): http://benhvienphusantrunguong.org.vn/ | (024) 38252161
• BV Phụ sản Hà Nội ( 38 Cảm Hội, quận Hai Bà Trưng, HN): http://benhvienphusanhanoi.vn/ | 0246 2785 746
• Viện Da liễu Hà Nội Sài Gòn (123 Hoàng Ngân, quận Thanh Xuân, HN): https://www.trungtamdalieudongy.com/ |  (024) 62 605 666

Miền Trung:

• Bệnh Viện Phụ Nữ ( 26C Chu Văn An, Bình Hiên, Hải Châu, ĐN): https://benhvienphunu.vn/ | (+84.236)2222.055
• TT Chăm Sóc Sức Khỏe Sinh Sản Đà Nẵng (06 Phan Châu Trinh, Hải Châu 1, Hải Châu, ĐN): 02363 826 880

Miền Nam: 

• Nhà thuốc Đỗ Minh Đường (100 Đường D1, P.25, Q. Bình Thạnh, TPHCM): https://dominhduong.org/ | 0938 449 768 – 0932 088 186
• Bệnh viện Quân Dân 102 (Số 179 Nguyễn Văn Thương, P. 25, Q. Bình Thạnh, TP.HCM): https://benhvienquandan102.org/ |  0888 698 102.

U xơ tử cung u nang buồng trứng tuy là 2 dạng bệnh lý lành tính nhưng cũng tiềm ẩn những mối nguy hại khôn lường nếu không được theo dõi thường xuyên. Chị em phụ nữ để cảm thấy yên tâm hơn về sức khỏe của bản thân, hãy thật sự chú ý đến các bất thường của cơ thể đồng thời thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần. U nang, u xơ sẽ được chữa khỏi hoàn toàn nếu chúng ta phát hiện sớm và điều trị đúng hướng.