Tinh Trùng Yếu: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Nhận Biết, Cách Chữa

Đặt lịch hẹn

×

Tiến sĩ. Bác sĩ Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh

Hồ sơ Trung Tâm Thừa Kế và Ứng Dụng Đông Y Việt Nam

Đặt lịch

Tinh trùng yếu là tình trạng chất lượng tinh trùng suy giảm, bao gồm số lượng, độ di động và hình dạng. Nam giới mắc chứng tinh trùng yếu có thể gặp khó khăn trong việc thụ thai cho bạn tình. Do đó việc thăm khám và điều trị bệnh từ sớm là điều quan trọng. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về nội dung này trong bài viết sau đây.

Tinh trùng yếu là như thế nào?

Tinh trùng yếu là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng chất lượng tinh trùng kém, ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh và dẫn đến khó khăn trong việc thụ thai tự nhiên. Tinh trùng yếu có thể được xác định qua nhiều yếu tố như số lượng, khả năng di động, hình dạng và khả năng thụ tinh của tinh trùng.

Dưới đây là những yếu tố xác định tinh trùng yếu:

• Số lượng tinh trùng thấp

Số lượng tinh trùng trong mẫu tinh dịch thấp hơn ngưỡng bình thường. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mật độ tinh trùng bình thường là ít nhất 15 triệu tinh trùng/ml. Số lượng tinh trùng thấp làm giảm cơ hội thụ tinh, do ít tinh trùng có khả năng tiếp cận và thụ tinh với trứng.

• Khả năng di động kém

Khả năng di động của tinh trùng yếu hoặc bất thường. Tinh trùng bình thường phải có khả năng bơi thẳng và mạnh để tiếp cận và thụ tinh với trứng. Khả năng di chuyển kém làm giảm khả năng tinh trùng tiếp cận trứng trong ống dẫn trứng.

• Hình dạng bất thường

Hình dạng của tinh trùng không bình thường, bao gồm đầu, thân và đuôi tinh trùng. Tinh trùng bình thường phải có đầu hình bầu dục và đuôi dài để bơi nhanh. Tinh trùng có hình dạng bất thường khó có thể bơi thẳng và thụ tinh với trứng.

• Tinh trùng không sống sót

Tỷ lệ tinh trùng chết cao trong mẫu tinh dịch. Số lượng tinh trùng sống sót ít, làm giảm khả năng thụ tinh.

Nguyên nhân tinh trùng yếu

Tinh trùng yếu do đâu là thắc mắc của rất nhiều người bệnh hiện nay. Tinh trùng yếu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố môi trường, lối sống, sức khỏe, di truyền. Cụ thể như:

Yếu tố môi trường

• Tiếp xúc với hóa chất: Tiếp xúc với các hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, chất bảo quản và kim loại nặng có thể ảnh hưởng xấu đến chất lượng tinh trùng.
• Nhiệt độ cao: Làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, tắm nước nóng hoặc sử dụng các thiết bị nhiệt có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Bức xạ và hóa trị liệu: Tiếp xúc với bức xạ hoặc các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị liệu có thể gây tổn thương tinh trùng và giảm khả năng sản xuất tinh trùng.

Lối sống

• Hút thuốc: Hút thuốc lá làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, gây ra các tổn thương về DNA.
• Uống rượu: Sử dụng rượu bia thường xuyên và với số lượng lớn có thể làm giảm nồng độ testosterone, gây suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Sử dụng chất kích thích: Các chất kích thích như ma túy, cần sa và steroid đồng hóa có thể làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng và chất lượng tinh trùng.
• Căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố, làm giảm sản xuất tinh trùng và chất lượng tinh trùng.

Vấn đề sức khỏe

• Nhiễm trùng: Các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục như chlamydia, lậu và HIV có thể gây viêm nhiễm tinh hoàn và ống dẫn tinh, làm giảm sản xuất và chất lượng tinh trùng.
• Viêm nhiễm: Các bệnh viêm nhiễm như viêm mào tinh hoàn hoặc viêm tinh hoàn có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng.
• Rối loạn nội tiết: Các rối loạn nội tiết như suy giảm testosterone hoặc tăng prolactin có thể làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng.
• Bệnh lý tinh hoàn: Các bệnh lý như giãn tĩnh mạch tinh hoàn (varicocele), ung thư tinh hoàn, hoặc tổn thương tinh hoàn do chấn thương có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

Di truyền

• Bất thường về nhiễm sắc thể: Các bất thường về nhiễm sắc thể như hội chứng Klinefelter (XXY) hoặc mất đoạn vi đoạn trên nhiễm sắc thể Y có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng.
• Các vấn đề di truyền: Một số bệnh di truyền có thể ảnh hưởng đến sản xuất và chức năng tinh trùng, ví dụ như bệnh xơ nang.

Dấu hiệu tinh trùng yếu

Tinh trùng yếu có thể không có các triệu chứng rõ ràng mà thường chỉ được phát hiện khi kiểm tra khả năng sinh sản. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu và biểu hiện có thể cho thấy chất lượng tinh trùng không tốt. 

Dưới đây là các cách nhận biết tinh trùng yếu hay khỏe ở nam giới:

• Chậm có con: Nếu sau một năm quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai mà không có con, có thể đó là dấu hiệu của tinh trùng yếu.
• Tinh dịch loãng hoặc trong: Tinh dịch bình thường có màu trắng đục và độ nhớt đặc trưng. Nếu tinh dịch có màu trong suốt hoặc loãng hơn bình thường, có thể là dấu hiệu của tinh trùng yếu.
• Màu sắc tinh trùng yếu: Tinh dịch có màu vàng, xanh, hồng, đỏ hoặc nâu có thể chỉ ra nhiễm trùng hoặc có máu, ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
• Rối loạn cương dương: Khó duy trì hoặc có được sự cương cứng có thể liên quan đến vấn đề nội tiết tố và ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
• Giảm ham muốn tình dục: Suy giảm ham muốn tình dục có thể là dấu hiệu của mức testosterone thấp, ảnh hưởng đến sản xuất tinh trùng.
• Đau hoặc sưng ở bìu: Đau hoặc sưng ở tinh hoàn có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, viêm hoặc các vấn đề về tĩnh mạch tinh hoàn (varicocele), ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
• Khối u: Khối u hoặc các bất thường ở tinh hoàn cần được kiểm tra ngay lập tức vì có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư tinh hoàn.
• Nồng độ hormone bất thường: Mức testosterone thấp hoặc mất cân bằng hormone có thể ảnh hưởng đến sản xuất tinh trùng.
• Mệt mỏi, yếu ớt: Sức khỏe tổng thể kém có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng.
• Tăng cân hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân: Thay đổi cân nặng đột ngột có thể liên quan đến mất cân bằng nội tiết tố và ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.

Điều trị tinh trùng yếu 

Tinh trùng yếu phải làm sao luôn là băn khoăn thắc mắc của mọi người. Dưới đây là những cách chữa bệnh phổ biến giúp cải thiện tình trạng này.

Áp dụng phương pháp Tây y

Việc điều trị tinh trùng yếu thường bao gồm việc sử dụng các loại thuốc nhằm cải thiện số lượng, chất lượng và khả năng di động của tinh trùng. Các loại thuốc được bác sĩ khuyên dùng bao gồm:

Clomiphene Citrate (Clomid)

Clomiphene Citrate là một loại thuốc được dùng để tăng cường sản xuất tinh trùng ở nam giới. Thuốc này kích thích tuyến yên tiết ra các hormone LH và FSH, giúp tinh hoàn sản xuất tinh trùng. Người bệnh dùng 25-50 mg mỗi ngày.

Human Chorionic Gonadotropin (hCG)

Thuốc được sử dụng để kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone và tinh trùng. Nó thường được sử dụng trong các trường hợp rối loạn chức năng tuyến sinh dục. Thuốc dùng dưới dạng tiêm với liều 1,500-3,000 IU/lần/tuần.

Human Menopausal Gonadotropin (hMG)

Human Menopausal Gonadotropin chứa LH và FSH, được sử dụng để kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone và tinh trùng, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp thiếu hormone sinh dục. Thuốc được tiêm với liều 75-150 IU, 2-3 lần/ tuần.

Anastrozole (Arimidex)

Anastrozole là thuốc ức chế aromatase, giúp ngăn chặn chuyển đổi testosterone thành estrogen. Từ đó tăng nồng độ testosterone và cải thiện sản xuất tinh trùng. Thường được dùng với liều 1 mg/ngày, tùy theo chỉ định của bác sĩ.

Mẹo dân gian

Dưới đây là một số mẹo dân gian giúp tăng cường sức khỏe tinh trùng, nam giới có thể tham khảo thực hiện:

Ăn hạt bí ngô

• Công dụng: Hạt bí ngô giàu kẽm và các chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức khỏe tinh trùng.
• Cách dùng: Có thể ăn trực tiếp hạt bí ngô hoặc thêm vào các món ăn hàng ngày.

Sử dụng tỏi

• Công dụng: Tỏi chứa allicin và selen, giúp cải thiện lưu thông máu và bảo vệ tinh trùng khỏi tổn thương gốc tự do.
• Cách dùng: Ăn 2-3 tép tỏi sống mỗi ngày hoặc thêm tỏi vào các món ăn.

Mật ong và gừng

• Công dụng: Mật ong giàu chất chống oxy hóa và năng lượng, trong khi gừng giúp tăng cường tuần hoàn máu.
• Cách dùng: Trộn một thìa mật ong với một ít gừng xay nhuyễn và uống hàng ngày.

Lá hẹ

• Công dụng: Lá hẹ giúp cải thiện chức năng sinh sản và tăng cường chất lượng tinh trùng.
• Cách dùng: Hấp lá hẹ với mật ong lấy nước uống hoặc nấu canh lá hẹ.

Sử dụng nhân sâm

• Công dụng: Nhân sâm có khả năng tăng cường sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng tinh trùng.
• Cách dùng: Pha trà nhân sâm, uống rượu nhân sâm hoặc dùng các sản phẩm từ nhân sâm theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Cách cải thiện chất lượng tinh trùng

Tinh trùng yếu có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới, nhưng có nhiều biện pháp có thể cải thiện tình trạng này. Dưới đây là các bước và phương pháp để tăng cường sức khỏe tinh trùng:

Thay đổi thói quen sinh hoạt

• Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia: Hút thuốc và uống rượu có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia sẽ giúp cải thiện sức khỏe tinh trùng.
• Tránh chất kích thích: Các chất kích thích như ma túy, cần sa,… sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tinh trùng.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc thiếu cân có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng. 

Dinh dưỡng và bổ sung vitamin

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tinh trùng yếu ăn gì? Người bệnh nên ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, hải sản, thịt nạc và các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin C và vitamin E.
• Bổ sung kẽm và axit folic: Kẽm và axit folic là các chất dinh dưỡng quan trọng giúp tăng cường sức khỏe tinh trùng. Các thực phẩm giàu kẽm bao gồm hải sản, thịt đỏ, hạt và đậu.
• Tăng cường Omega-3: Axit béo omega-3 có trong cá hồi, hạt chia và hạt lanh giúp cải thiện chất lượng tinh trùng.

Giảm căng thẳng

• Thực hành các kỹ thuật thư giãn: Yoga, thiền và các bài tập hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi đêm để cơ thể có thời gian phục hồi và sản xuất tinh trùng khỏe mạnh.

Tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao và các chất độc hại

• Tránh tắm nước nóng và xông hơi: Nhiệt độ cao có thể làm giảm sản xuất tinh trùng. Tránh tắm nước nóng và xông hơi quá thường xuyên.
• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất: Tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, kim loại nặng và các chất bảo quản.

Tinh trùng yếu gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới, nhưng không phải là không có giải pháp. Bằng cách thay đổi lối sống, áp dụng các biện pháp tự nhiên và sử dụng thuốc hỗ trợ, bạn có thể cải thiện đáng kể chất lượng và số lượng tinh trùng. Điều quan trọng là kiên trì và tuân thủ các hướng dẫn từ chuyên gia y tế để đạt được kết quả tốt nhất.

Xem Thêm:

• Tinh Trùng Màu Nâu Là Bệnh Gì, Nguy Hiểm Không, Chữa Thế Nào?
• Tinh Trùng Đông Đặc Có Sao Không, Có Chữa Được Không