Phác Đồ Điều Trị Xuất Huyết Tiêu Hóa Hiệu Quả Nhất Hiện Nay
Điều trị xuất huyết tiêu hóa nay đã đơn giản hơn nhờ những bước tiến bộ vượt bậc của y học. Sau khi xem xét tình trạng của bệnh nhân bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra phác đồ chữa trị hiệu quả. Qua bài viết dưới đây bạn đọc sẽ được cung cấp thêm nhiều thông tin bổ ích về vấn đề này.
Phác đồ điều trị xuất huyết tiêu hóa mới nhất hiện nay
Xuất huyết tiêu hóa là tình trạng máu thoát khỏi lòng mạch, chảy vào trong ống tiêu hóa và có thể gặp ở bất kỳ phân đoạn nào trong cơ quan hệ tiêu hóa. Bệnh có hai dạng đó là xuất huyết tiêu hóa trên và xuất huyết tiêu hóa dưới. Nếu phát hiện có triệu chứng của xuất huyết tiêu hóa thì cần phải kịp thời cứu chữa tránh gây ra các biến chứng nặng.
Trước khi thực hiện điều trị xuất huyết tiêu hóa bệnh nhân sẽ được khám lâm sàng và chẩn đoán về mức độ nghiêm trọng của bệnh. Căn cứ vào kết quả kiểm tra bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra phác đồ chữa trị phù hợp nhất. Cụ thể như sau:
Chẩn đoán điều trị xuất huyết tiêu hóa
Với sự tiến bộ của y học hiện đại có nhiều phương pháp chẩn đoán để áp dụng. Cụ thể các phương thức giúp chẩn đoán bệnh một cách chính xác nhất hiện nay gồm có:
Chẩn đoán xác định bệnh lý
Chẩn đoán xác định bệnh lý được áp dụng trong hai trường hợp đó là:
- Bệnh nhân có các triệu chứng điển hình như đại tiện phân màu đen, xuất huyết mất máu cấp hoặc bị nôn ra máu.
- Bệnh nhân không có triệu chứng điển hình, chỉ có biểu hiện mất máu cấp thì buộc bác sĩ phải đặt ống thông dạ dày kiểm tra, khám trực tràng để tìm dấu hiệu phân đen. Đồng thời phải kết hợp nội soi nếu nghi ngờ có xuất huyết.
Chẩn đoán phân biệt
Nếu bệnh nhân bị xuất huyết nặng bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp chẩn đoán phân biệt. Cụ thể sẽ tiến hành trong các trường hợp như sau:
- Dòng chảy máu trong cơ thể không ổn định, hạ huyết áp kèm theo sốc mất máu với các biểu hiện như da lạnh, tiểu ít, rối loạn ý thức hoặc tụt huyết áp.
- Lượng máu bị hao hụt trên 500ml hoặc người bệnh buộc phải truyền trên 5 đơn vị máu trong vòng 1 ngày.
- Có hiện tượng chảy máu tươi khi đặt ống thông dạ dày vào hoặc đi đại tiện có nước màu đỏ trong phân.
- Cơ thể có chỉ số thấp như Hct < 20%, HC < 2tr/L và Hb <7g/dL.
- Cơ thể có những vấn đề khác như mắc bệnh suy tim, mạch vành hoặc cơ thể lão hóa đối với người bệnh đã có tuổi trên 60.
Chẩn đoán đánh giá nguy cơ chảy máu tái phát và mức độ nặng nhẹ
Đối với phương pháp chẩn đoán này sẽ áp dụng khi có những triệu chứng thấy chảy máu tiếp diện hoặc tái phát như:
- Huyết áp cơ thể có sự dao động.
- Bị mắc kẹt hoặc tụt dần, mạch đập có dấu hiệu tăng.
Hoặc có thể thực hiện nội soi tiêu hóa, đánh giá kết quả theo bảng phân loại Forrest hoặc là thang điểm Rockall.
Chẩn đoán nguyên nhân bệnh lý
Phương pháp chẩn đoán này sẽ căn cứ vào kết quả khám lâm sàng, tiền sử bệnh lý của bệnh nhân và kết quả nội soi tiêu hóa. Nếu người bệnh có dấu hiệu ổn định sẽ tiến hành nội soi thực quản, dạ dày tá tràng sớm để tìm ra nguyên nhân và can thiệp điều trị cầm máu. Chú ý, thực hiện nội soi càng sớm thì càng tốt cho việc điều trị.
Nguyên nhân gây bệnh có thể là do bị viêm loét dạ dày tá tràng, chảy máu viêm dạ dày – tá tràng hoặc giãn vỡ tĩnh mạch thực quản. Ngoài ra tình trạng chảy máu dạ dày còn có thể do một số nguyên nhân khác như:
- Do mắc hội chứng Mallory Weiss.
- Bị u lành tính ở đường tiêu hóa.
- Bị dị dạng mạch.
- Bị bệnh crohn,…
Sau khi tiến hành chẩn đoán xong, bác sĩ sẽ tìm ra phương pháp cấp cứu xuất huyết dạ dày kịp thời cho người bệnh.
Điều trị xuất huyết tiêu hóa
Phương pháp điều trị bệnh hiện nay chính là phác đồ điều trị xuất huyết tiêu hóa của Bộ Y Tế. Trong điều trị sẽ kết hợp các biện pháp như hồi sức, cầm máu và điều trị nguyên nhân. Cách làm cụ thể sẽ được chia sẻ ngay sau đây:
Biện pháp hồi sức điều trị xuất huyết
Trong biện pháp hồi sức, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các động tác cấp cứu cơ bản để người bệnh có một thể trạng ổn định. Những thao tác đó bao gồm:
- Đặt bệnh nhân trong tư thế đầu thấp, chú ý để ngăn ngừa nguy cơ sặc phổi gây nguy hiểm cho người bệnh.
- Tiến hành thở oxy mũi mỗi phút từ 2 đến 6 lít.
- Đặt nội khí quản nếu bệnh nhân có dấu hiệu trào ngược vào phổi hoặc suy hô hấp kèm theo rối loạn ý thức.
- Đặt 2 đường truyền tĩnh mạch chắc chắn với đủ độ lớn. Tiến hành đặt catheter tĩnh mạch trung tâm sau đó đo áp lực tĩnh mạch trung tâm nếu bệnh nhân có dấu hiệu suy tim.
- Bố trí một ống thông tiểu để theo dõi lượng nước tiểu.
- Đặt ống thông dạ dày để làm sạch máu trong cơ quan.
- Lấy máu để xét nghiệm và làm điện tim cho người bệnh.
Trong biện pháp hồi phục, bệnh nhân cần phải hồi phục thể tích và chống sốc. Cụ thể như sau:
- Đầu tiên cần phải bù lại lượng dịch đã bị mất và tái hồi tình trạng huyệt động.
- Truyền dịch khoảng 1 đến 2 lít nước muối đẳng trương để điều chỉnh lại thể tích dịch đã mất.
- Nếu sau truyền dịch với liều lượng 50ml/ kg bệnh nhân còn bị sốc thì truyền thêm dung dịch keo.
- Tùy theo mức độ mất máu và tình trạng tim mạch bác sĩ sẽ chủ động điều chỉnh lại lượng và tốc độ truyền sao cho phù hợp.
Mục đích của biện pháp hồi phục thể tích và chống sốc này chính là giúp bệnh nhân thoát sốc. Da sẽ ấm trở lại, huyết áp đạt chỉ số trên 90, nước tiểu có chỉ số >30ml/ giờ và không bị kích thích.
Tuy nhiên khi hồi phục thể tích và chống sốc cần chú ý, nếu người bệnh bị xuất huyết do giãn nở tĩnh mạch thực quản thì không nâng huyết áp quá cao bởi sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu do tăng áp lực lên tĩnh mạch cửa. Đồng thời phải theo dõi mạch, huyết áp, nghe phổi đối với bệnh nhân có tiền sử hoặc bệnh nền tim mạch.
Sau cùng phải tiến hành truyền máu nếu người bệnh bị mất máu nặng hoặc ở mức tiến triển với mục đích huyết động được ổn định, có hematocrit > 25%. Người già có bệnh lý mạch vành hoặc suy hô hấp thì chỉ số tối đa phải > 30%. Truyền máu cũng có thể áp dụng khi bị rối loạn đông máu do khối tiểu cầu hoặc huyết tương tươi bị đông lạnh.
Tiến hành điều trị cầm máu theo nguyên nhân
Bước kế tiếp sau hồi phục cấp cứu xuất huyết tiêu hóa chính là điều trị cầm máu. Khi tiến hành bác sĩ buộc phải nội soi dạ dày, phương pháp này cần được tiến hành sớm cho đến khi bệnh nhân đã ổn định trở lại.
Về phương pháp điều trị cầm máu theo nguyên nhân sẽ tiến hành theo từng lý do như sau:
- Xuất huyết do viêm dạ dày tá tràng cấp buộc phải cắt bỏ tác nhân gây kích thích sau đó dùng omeprazol tiêm bolus tĩnh mạch 80 truyền vào mạch với liều lượng 8mg/ giờ.
- Xuất huyết do loét dạ dày tá tràng phải can thiệp nội soi kết hợp dùng thuốc ức chế bài tiết dịch vị omeprazol tiêm tĩnh mạch 80mg truyền tĩnh mạch với liều lượng 8mg/ giờ. Nếu bị chảy máu nặng, dai dẳng, điều trị nội soi thất bại thì phải phẫu thuật sớm kết hợp truyền tĩnh mạch somatostatin với liều lượng như trên.
- Xuất huyết dạ dày do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản can thiệp nội soi kết hợp kèm dùng thuốc để giảm áp lực tĩnh mạch cửa. Bác sĩ sẽ chỉ định dùng một trong những loại thuốc với tần suất như sau; Terlipressin 1mg x 4 lần trong 24 giờ; somatostatin tiêm bolus tĩnh mạch 0.25mg truyền tĩnh mạch 6mg/ 24h.
Trong trường hợp bệnh nhân đã bị chảy máu nặng chưa nội soi để xác định nguyên nhân hoặc không thể tìm ra nguyên nhân gây hiện tượng xuất huyết thì phải phối hợp điều trị như sau:
- Trước hết cần truyền dịch và máu vào cơ thể để chống sốc.
- Tiếp đó phải truyền tĩnh mạch kết hợp thuốc ức chế bài tiết dịch vị gồm omeprazol tiêm bolus tĩnh mạch 80mg truyền 8mg/giờ, đồng thời kết hợp dùng thuốc để giảm áp lực lên tĩnh mạch cửa gồm có somatostatin tiêm bolus tĩnh mạch 0.25mg truyền 6mg/24h hoặc dùng terlipressin 1mg x 4 lần/ 24 giờ.
Lời khuyên dành cho bệnh nhân trong quá trình chữa trị
Bệnh xuất huyết dạ dày rất nguy hiểm với sức khỏe vì thế nếu phát hiện triệu chứng bất thường liên quan đến bệnh lý thì cần chuyển gấp bệnh nhân đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời, không nên tự ý dùng thuốc bởi có thể khiến bệnh nặng hơn.
Nhiều trường hợp tự ý dùng thuốc Tây để kiểm soát bệnh lý nên đã khiến tình trạng xuất huyết trở nên nghiêm trọng. Những loại thuốc thường gặp làm ảnh hưởng xấu đến bệnh gồm có:
- Thuốc Aspirin làm cho quá trình lưu thông tiểu cầu gián đoạn dẫn đến xuất huyết nghiêm trọng hơn. Loại thuốc này chỉ có thể dùng khi các triệu chứng xuất huyết tiêu hóa đã khỏi hoàn toàn.
- Thuốc ibuprofen hoặc các loại thuốc NSAID khác bởi nhóm thuốc này có thể gây xuất huyết dạ dày rất cao.
- Thuốc làm loãng máu như warfarin gây ảnh hưởng gián đoạn đến quá trình đông máu tự nhiên, tăng nguy cơ xuất huyết và làm cho bệnh lý thêm phần nghiêm trọng.
Bạn có thể thực hiện chăm sóc chữa xuất huyết dạ dày tại nhà kết hợp với phác đồ điều trị của Bộ Y Tế để người bệnh hồi phục nhanh hơn. Cụ thể các bước chăm sóc bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa như sau:
- Nếu có triệu chứng đau của bệnh hoặc đau do phẫu thuật gây ra thì nên dùng khăn ấm để chườm lên bụng.
- Nên để bệnh nhân nghỉ ngơi nhiều ở không gian yên tĩnh, nên nằm tư thế ngửa người, lưng thẳng trên giường và không kê gối đầu.
- Chỉ nên ăn thực phẩm nhẹ, dễ tiêu hóa, thức ăn tiêu thụ với lượng ít để tránh bị quá đói hoặc quá no.
- Luôn giữ tinh thần thư giãn thoải mái bằng cách nghe nhạc, trò chuyện với người thân,… để làm giảm áp lực, stress.
- Không nên để bệnh nhân vận động nặng hoặc di chuyển nhiều.
Biện pháp phòng ngừa chứng xuất huyết tiêu hóa
Ngoài các thông tin điều trị xuất huyết dạ dày chúng tôi cung cấp trên thì bạn đọc cần tìm hiểu về biện pháp phòng ngừa bệnh, vừa ngăn ngừa nguy cơ tái phát vừa rút ngắn thời gian điều trị.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh xuất huyết tiêu hóa như sau:
- Tích cực bổ sung các loại thực phẩm có nhiều chất xơ và rau của quả tươi cho bệnh nhân trong bữa ăn hàng ngày.
- Trung bình phải nạp vào cơ thể từ 2 đến 2,5 lít nước để hỗ trợ hoạt động cho hệ tiêu hóa.
- Không sử dụng thức uống có chứa chất kích thích như trà đặc, cà phê, bia rượu khi đang bị bệnh.
- Hạn chế ăn các loại đồ có nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, đồ ăn sẵn,… bởi chúng không tốt cho sức khỏe của người bệnh.
- Nên ăn uống đủ bữa, đúng giờ, nếu có thể hãy chia nhỏ bữa ăn thành 5 đến 6 bữa để cơ quan tiêu hóa không bị áp lực.
- Có một lối sống lành mạnh như ngủ đúng giờ, đúng giấc, làm việc và nghỉ ngơi với thời gian hợp lý.
- Thể dục thể thao nên luyện tập hàng ngày để nâng cao sức đề kháng cơ thể, tốt cho việc phòng bệnh.
Điều trị xuất huyết tiêu hóa theo phương pháp mới nhất như thế nào, cách phòng bệnh và chăm sóc tại nhà ra sao chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu kỹ. Hi vọng thông qua bài viết này bạn sẽ có thêm nhiều thông tin bổ ích để chăm sóc người thân và chính mình.
