Bào ngư khô – Tác dụng, cách chế biến và giá tiền mới nhất hiện nay
Bào ngư khô là một trong “bát trân” tức tám món ăn thượng hạng chỉ có ở những bữa tiệc vương giả của quý tộc và triều đình thời xưa. Hiện nay, bào ngư được sử dụng phổ biến hơn trong cuộc sống hiện đại, vừa ngon vừa bổ dưỡng lại có nhiều tác dụng chữa bệnh tuyệt vời. Khám phá cao lương mỹ vị này, công dụng, cách chế biến cũng như giá thành và địa chỉ mua tốt nhất hiện nay.
Tìm hiểu về bào ngư – bát trân cung đình thượng hạng
Bát trân cung đình gồm 8 loại bào ngư, yến sào, gân nai, vi cá mập, hải sâm, bong bóng cá, sò điệp và gan ngỗng.
- Các tên gọi khác: Cửu khổng, Cửu khổng hoa, Ốc khổng, Ốc chín lỗ, Cửu khẩu, Cửu khổng ngư bào
- Danh pháp khoa học: Haliotis Diversicolor Reeve
- Thuộc họ Bào ngư – Haliotidae, lớp Túc phúc – Gastropoda, ngành Nhuyễn thể – Mollusca
Đặc điểm của bào ngư trong môi trường tự nhiên
Bào ngư là một hải sản quý, một loại ốc biển có nhiều đặc điểm đặc biệt và khác lạ so với các loại ốc biển khác.
Bào ngư có những đặc điểm rất độc đáo:
- Là động vật thân bụng 2 mảnh chân mềm, gồm vỏ cứng bên ngoài, phần thân bên trong rộng còn phần xoắn ốc bị tiêu giảm thành khối có hình bầu dục thành khối dẹt và hơi khum.
- Vỏ bào ngư cứng gồm nhiều lớp xếp chồng lên nhau, có thành phần chủ yếu là canxi cacbonat. Vỏ ngoài nhám, sần sùi, có nhiều vân màu tím, xanh và nâu xen kẽ nhau. Mặt vỏ bên trong có một lớp xà cừ óng ánh đẹp mắt.
- Ở mép vỏ gần miệng có 7 – 13 gờ tạo thành các lỗ nhỏ thành hàng để thở và thoát nước từ mang (nên được gọi là ốc cửu khổng). Thường có 9 lỗ để thở còn các lỗ khác thoái hoá chỉ để lại vết. Khi các lỗ trên vỏ bị che lấp hay sinh vật nhỏ bám dính vào có thể khiến bào ngư ngạt và chết.
- Thân dính chặt vào mặt vỏ trong bằng các cơ. Chân là khối thịt mềm dính liền với thân, phát triển ra xung quanh mép vỏ, co giãn khi di chuyển. Khối cơ ở chân bám chắc vào các khối đá lớn, co rút vào trong vỏ khi bị đánh động. Do đó, nó có thể bám chắc và sống ở vùng biển có sóng lớn, dòng chảy mạnh.
- Là động vật sinh sản hữu tính, đẻ hơn 1 triệu trứng mỗi năm vào mùa nóng còn mùa đông cơ quan sinh dục khép chặt.
Bào ngư sống bằng cách ăn các loại rong biển, tảo biển, chất mùn bã hữu cơ ở biển.
Bào ngư sinh sống ở đâu và có mấy loại?
Bào ngư là một loại hải sản biển, sống chủ yếu ở vùng biển nước ấm, có độ mặn cao và nước trong, độ sâu từ 2 – 12m, thường gặp nhiều ven biển, hải đảo, nơi có nhiều đá ngầm. Nhiều loại ưa sống ở đáy biển nơi có nhiều đá sỏi, trên mặt những tảng đá có một lớp bùn mịn, nhiều rong tảo, rong mơ,…
Bào ngư thường bám chặt vào đá, có thể sống ở nơi sóng lớn, dòng chảy mạnh. Lúc nhỏ sống bám ở gần bờ nhưng khi sinh trưởng thì di chuyển xa và sâu hơn ở khu vực đá ngầm ở biển sâu hơn.
Tại Việt Nam đã phát hiện được 3 loại có giá trị kinh tế gồm:
- Bào ngư bầu dục Haliotis Ovina Gmelin
- Bào ngư có hình vành tai Haliotis Asinina L
- Bào ngư chín lỗ Haliotis Diversicolor Reeve
Bào ngư được tìm thấy nhiều ở đảo Bạch Long Vĩ, Cát Bà (Hải Phòng), đảo Cô Tô (Quảng Ninh) và một số hòn đảo khác dọc theo biển từ Nghệ An vào Bình Thuận.
Trong đó, đảo Cô Tô và Bạch Long Vĩ là nơi có sản lượng khai thác bào ngư tự nhiên cao nhất, có thể lên đến 45 – 50 tấn mỗi năm.
Phần lớn tại các địa phương, ngư dân khai thác tự phát và nhỏ lẻ, gom bán cho thương lái để phân phối trong nước hoặc xuất khẩu. Tuy nhiên, với nhu cầu ngày càng tăng cao mà số lượng cá thể sinh sống trong tự nhiên ngày càng suy giảm trầm trọng. Do đó, nhiều nơi chủ động nuôi trồng, nhân giống và khai thác để đảm bảo cho nguồn cung.
Khai thác và bào chế bào ngư khô
Ở Việt Nam, tháng 1 – 2 là mùa sinh sản của bào ngư, tháng 7 – 10, ngư dân bắt đầu khai thác, thời điểm này nước biển ấm, bào ngư béo nhất, khai thác thuận tiện.
Loại ốc biển này có tập tính di cư sâu xuống đáy biển khi lớn dần, do đó nếu muốn đánh bắt được những con to béo phải lặn sâu, tách chúng ra khỏi đá ngầm. Chính điều kiện khai thác khó khăn mà bào ngư tự nhiên thường có giá trị kinh tế rất lớn.
Cách làm bào ngư khô như sau:
- Rửa sạch đất cát, rêu rong bám ở bên ngoài, ngâm rửa với nước muối loãng. Dùng dao tách, cậy lấy phần thịt bên trong, để riêng vỏ và thịt.
- Có nhiều nơi ngư dân luộc qua, sau đó tách riêng vỏ và thịt sẽ dễ hơn. Tuy nhiên, cách này làm thành phẩm dễ bị nát, không đẹp và phẩm chất cũng không tốt bằng.
- Cả 2 phần vỏ và thịt thu được đều đem phơi sấy cho khô. Phần thịt để nguyên con còn phần vỏ có thể tán nhỏ thành bột.
Trong Y học cổ truyền, thịt bào ngư khô gọi là nhục ngư bào còn vỏ bào ngư khô là vị thuốc thạch quyết minh.
Thịt bào ngư là một khối cơ cứng, giòn, có mùi thơm rất bổ. Khi sử dụng, đem nhục ngư bào ngâm nước nó sẽ nở ra như thịt bào ngư tươi.
Bào ngư khô có tác dụng gì?
Cả thịt và vỏ bào ngư đều được sử dụng làm dược liệu quý, không chỉ bổ dưỡng mà còn có tác dụng chữa bệnh hiệu quả. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ nói về nhục ngư bào, còn vị thuốc thạch quyết minh chúng tôi sẽ giới thiệu bạn đọc trong một bài viết khác.
Các tài liệu ghi chép rằng, nhục ngư bào có vị ngọt mặn, tính ấm, với cơ thể con người rất bổ dưỡng và quý hiếm.
Tác dụng: Tăng thể lực, giảm ho, lợi sữa, làm râu tóc lâu bạc, chữa tiểu đường, tăng cường sinh lực, được tin là có tác dụng cải lão hoàn đồng.
Theo khoa học hiện đại, thịt bào ngư chứa hàm lượng dưỡng chất dồi dào gồm 73% nước, 24.8% protit, 0.44% chất béo, 1.98 tro cùng nhiều vitamin, axit amin, nguyên tố vi lượng và khoáng chất.
Nhờ đó, bào ngư khô có tác dụng rất tốt với con người:
- Bồi bổ cơ thể, tăng cường thể lực, nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch.
- Ổn định và điều chỉnh huyết áp, bổ gan thận.
- Điều hoà chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ, tăng tiết sữa ở phụ nữ bị tắc tia sữa.
- Giúp nhuận tràng, thông ruột, chữa táo bón.
- Tăng cường sức khỏe, tăng cường thị giác, chữa chóng mặt.
- Tác dụng phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Đặc biệt, ở Trung Quốc và cả người dân bản địa ở đảo Bạch Long Vĩ còn xem bào ngư như một vị thuốc có tác dụng cải lão hoàn đồng, tương truyền người nào mỗi tháng ăn một lần sẽ sống lâu, trẻ khoẻ.
Cách chế biến bào ngư khô thành món ăn bổ dưỡng và chữa bệnh hay nhất
Trong ẩm thực Việt Nam, bào ngư là một nguyên liệu nấu ăn thượng hạng, cao cấp. Nếu trước đây chỉ có tầng lớp vua chúa, bậc đế vương, tầng lớp quý tộc thượng lưu mới được dùng bào ngư thì hiện nay, loại hải sản này đã trở nên phổ biến hơn.
Bào ngư khô làm món gì vừa ngon miệng, vừa có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ cơ thể tốt nhất?
Cháo bào ngư siêu bổ dưỡng
Cháo bào ngư là một cách chế biến cơ bản nhưng bổ dưỡng, bạn có thể chỉ đơn giản nấu cháo trắng ngư bào hoặc kết hợp với các loại nguyên liệu khác đều được:
Chuẩn bị: 100g gạo tẻ, 150g ngư bào khô, 10 con tôm nõn, 200g sườn non, hành lá, rau mùi, gừng, rượu nấu ăn, gia vị.
Cách nấu cháo bào ngư khô như sau:
- Nhục ngư bào khô ngâm nước 15 phút cho mềm, rửa lại sạch với nước, hấp qua rồi cắt hạt lựu. Tôm bỏ chỉ đen ở lưng, bóc vỏ, bỏ đầu đuôi. Đem cả 2 ướp với rượu, gừng xắt nhỏ, 1 ít muối trong 15 phút.
- Bắc chảo nóng, cho dầu ăn và hành tím phi thơm, cho nhân tôm và bào ngư đảo trong khoảng 2 phút rồi bắc xuống.
- Sườn non rửa sạch, chặt miếng, chần qua nước sôi rồi hầm, thêm một ít hành băm, gừng để nước ninh xương trong và thơm.
- Vo gạo, để ráo rồi rang vàng cho đến khi có mùi thơm để cháo dẻo và hạt không bị nát. Tiếp đó, cho gạo vào nồi nước xương, hầm cháo ở lửa nhỏ cho chín.
- Thêm nhân bào ngư và tôm vào nồi cháo, hầm thêm 5 phút.
Cháo ăn ngon nhất khi còn nóng, thêm hành lá, rau mùi xắt nhỏ cùng một ít tiêu xay và thường thức.
Bào ngư khô chế biến món gì thì ngon? Súp bào ngư
Súp là một món ăn ngon miệng, dễ ăn và phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau. Súp bào ngư là món ăn thượng hạng mang hơi hướng món Tây, là thực đơn trong các bữa tiệc sang trọng.
Nguyên liệu: 5 con bào ngư khô, 300g chân gà tươi, 8 tai nấm đông cô, 1 củ cà rốt nhỏ.
Gia vị gồm: Hành lá, gừng tươi, nước tương, dầu hào, đường, hạt nêm, bột bắp, rượu trắng,…
Các bước làm soup:
- Bào ngư ngâm nước cho mềm, sau đó rửa lại sạch sẽ. Ướp cùng đường, muối, rượu trắng, nước tương, gừng giã nước cốt trong 1 tiếng.
- Chân gà sơ chế sạch sẽ, khử mùi bằng gừng, rượu trắng. Nấm bỏ chân, rửa sạch và luộc qua với nước sôi thêm gừng để đỡ mùi. Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch sẽ sau đó cắt hoặc bào thành sợi nhỏ.
- Bắc chảo, cho dầu ăn vào rồi xào bào ngư đã ướp thật nhanh tay, khi nước cạn dần thì thêm một ít rượu trắng vào, đảo tiếp cho đến khi cạn nước.
- Đặt nồi lên bếp, cho 1 nửa chân gà cùng dầu hào, nước tương, đường, rượu trắng vào hầm, thêm bào ngư và nấm đông cô, ninh nhỏ trên lửa nhỏ trong 2 tiếng. Sau đó, vớt phần nhân ra, bỏ nước hầm. Nấm đông cô thái thành sợi nhỏ.
- Tiếp tục bắc nước dùng lên, cho chân gà sống còn lại vào hầm đến khi nước hầm sánh lại, cho bào ngư, nấm, cà rốt vào hầm thêm 5 phút.
- Pha bột bắp với nước theo tỷ lệ 1:2, đổ vào nồi hầm, đánh đều.
Trình bày soup ra bát, thêm các loại rau tuỳ thích rồi ăn ngay khi còn nóng.
Cách nấu bào ngư khô với sò huyết chữa huyết áp
Đây là một món ăn có nguồn gốc từ Trung Quốc, có tác dụng bồi bổ cơ thể, bổ khí huyết và hạ huyết áp.
Công thức món ăn như sau:
- 50g bào ngư ngâm cho mềm, cắt làm đôi hoặc ba, 7.5g sò huyết sơ chế sạch sẽ, lấy phần ruột, 1 – 2 tép tỏi, 1 củ hành khô lột vỏ, băm nhuyễn.
- Bắc chảo lên bếp, cho dầu ăn vào phi thơm hành tỏi, thêm bào ngư vào xào qua.
- Cho bào ngư, sò huyết, vài quả sơn tra vào hầm cùng 400ml nước hầm từ gà cho đến khi chín nhừ.
Ăn cả cái và nước khi món ăn còn nóng, mỗi ngày ăn một lần sẽ cải thiện huyết áp rất tốt.
Bào ngư hầm củ cải chữa tiểu đường
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
100g bào ngư khô, 500g xương ống lợn, 1 củ cải trắng, 1 củ cà rốt, vài cái nấm đông cô, vài quả câu kỷ tử, gừng và gia vị.
Cách chế biến tương tự như các món hầm khác:
- Xương ống rửa sạch, ninh kỹ để lấy nước dùng cho ngọt, sau đó lọc lấy nước dùng, nêm nếm lại gia vị, thêm một chút dầu hào.
- Cho củ cải, cà rốt, nấm, kỷ tử vào hầm trước, bào ngư cắt miếng cho vào khi sôi, ninh chín nhừ trong khoảng 15 phút.
Thêm vài lát gừng vào và ăn ngay khi còn nóng, nếu có điều kiện người bệnh tiểu đường nên ăn món này một tuần 1 – 2 lần.
Cháo gạo nếp bào ngư cho phụ nữ sau sinh
Phụ nữ sau sinh thường mất máu nhiều, cơ thể cần được bồi bổ. Món ăn này có tác dụng tăng cường sức khỏe, bồi bổ, kích thích ăn ngon miệng và tăng tiết sữa, lợi sữa.
Cách nấu cháo rất đơn giản chỉ với vài bước:
- 1 – 2 con bào ngư sơ chế và rửa sạch sẽ, rồi cắt thành miếng nhỏ.
- Nấu cháo gạo nếp cho chín nhừ, thêm bào ngư vào ninh thêm 10 phút.
Phụ nữ vừa sinh xong ăn trong vài ngày sẽ thấy khỏe mạnh hơn, sữa về nhiều và mát hơn, đồng thời giúp hồi phục cơ thể rất hiệu quả.
Cách làm bào ngư hầm cho người lao phổi và ung thư phổi
Bệnh nhân bị lao phổi và ung thư phổi, nóng sốt kéo dài nhiều ngày có thể ăn món bào ngư hầm cùng hạt sen và thịt lợn.
- 20g nhục ngư bào khô ngâm và sơ chế, thái thành lát mỏng vừa ăn.
- 20g hạt sen bỏ tâm sen.
- 100g thịt lợn nạc rửa sạch, thái lát.
- Cho tất cả nguyên liệu, thêm gia vị vừa miệng và hầm chín nhừ.
Ăn ngày khi còn nóng, mỗi ngày ăn 1 lần liên tục trong 7 – 10 ngày để hỗ trợ cơ thể chống chọi lại bệnh tật.
Cách chế biến bào ngư khô chữa hoa mắt chóng mặt
Trong Đông y, nhục ngư bào là một vị thuốc quý dùng để chữa bệnh rất hiệu quả và được sử dụng từ lâu đời.
Để chữa bệnh hoa mắt chóng mặt do gan, bạn có thể dùng bài thuốc sau:
- Chuẩn bị: 16g mỗi loại gồm nhục ngư bào, sinh địa, mẫu lệ, 12g mỗi loại bạch thược, nữ trinh tử, ngưu tất, 8g cúc hoa.
- Sắc các dược liệu thành nước thuốc và uống hết ngay trong ngày.
Kiên trì sử dụng trong vài ngày, vừa chữa bệnh vừa bồi bổ cơ thể rất tốt.
Bào ngư khô để được bao lâu và cách chọn bào ngư chất lượng
Không giống như bào ngư tươi phải sử dụng ngay thì mới tươi ngon và đảm bảo chất lượng, bào ngư khô có thể dùng được lâu hơn và tiện lợi hơn.
Bào ngư khô được đóng túi hút chân không, có thể bảo quản trong nhiều tháng mà không sợ bị hư hỏng hay nấm mốc. Trước khi dùng, đơn giản chỉ cần ngâm vào nước khoảng 10 – 15 phút sẽ tươi và mềm trở lại, rất tiện dụng.
Người không có kinh nghiệm sẽ khó lòng phân biệt được bào ngư mới hay cũ. Bào ngư để quá lâu sẽ có hiện tượng “Candy Heart”, đã xảy ra phản ứng hoá học không tốt cho cơ thể nhưng vẫn giữ nguyên được màu sắc đẹp mắt như loại chất lượng. Ăn loại này vào không tốt cho sức khỏe, thậm chí với những người có cơ địa yếu có thể bị ngộ độc thực phẩm.
Vậy làm thế nào để lựa chọn đúng loại bào ngư ngon, chất lượng?
Nên chọn con hoàn hảo, không bị đứt hay cắt phạm trong quá trình tách vỏ. Chọn con có thân tròn béo, nhiều thịt, các viền ở mép có sự đồng nhất. Khi soi lên đèn thấy có đường màu đỏ ở giữa thân, cầm nặng tay.
Ngoài ra, người sành ăn sẽ biết, bào ngư có loại 1 đầu và loại 2 đầu. Những con to béo, thượng hạng thượng là con 2 đầu, con nhỏ sẽ có 1 đầu. Tuy nhiên, bào ngư trên thị trường hiện nay chủ yếu là loại 1 đầu, loại 2 đầu rất hiếm.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng bào ngư
Bào ngư tươi hay khô đều là loại hải sản thượng hạng, rất nhiều người đổ xô tìm mua để sử dụng. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên chú ý những điều sau:
- Trước khi sử dụng phải sơ chế bào ngư sạch sẽ, đúng cách, nên ngâm rửa qua nước muỗi pha loãng.
- Bà bầu ăn bào ngư được không? Có, đây là thực phẩm tốt và bổ dưỡng cho mẹ bầu và thai nhi. Ăn với liều lượng hợp lý sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, lợi đường ruột, ngừa táo bón, bổ sung sắt, kali, bổ máu, tốt cho sự phát triển của thai nhi.
- Đối tượng không nên sử dụng: Người có tỳ vị hư hàn không thuộc chứng bệnh thực nhiệt.
Đặc biệt, trước khi sử dụng để chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn để đảm bảo an toàn.
Bào ngư khô giá bao nhiêu và mua ở đâu thì uy tín?
Với thực trạng bào ngư trọng tự nhiên ngày càng khan hiếm cùng với quá trình khai thác vất cả công phu, giá bào ngư ngày càng tăng nhanh chóng mặt. Loại bào ngư chất lượng nhất, to mập nhất phải được khai thác tận sâu đáy biển rất khó khăn.
Ngư bào tươi khai thác được, trải qua quá trình chế biến dày công mới có thể có được loại khô. Thực tế, với 1.5kg tươi sau khi chế biến hoàn tất chỉ thu được 250gr loại khô.
Bên cạnh đó, giá bào ngư khô bao nhiêu tiền 1kg còn phụ thuộc vào kích cỡ (size), nguồn gốc, loại bào ngư. Bào ngư khô loại bình thường có giá dao động từ 6 – 8 triệu đồng/kg, cá biệt bào ngư Phú Quốc có giá từ 11 – 15 triệu đồng/kg.
Hiện nay trên thị trường xuất hiện một số cơ sở phân phối bào ngư giả, kém chất lượng với giá thành rẻ hơn rất nhiều. Tại Nhật Bản cũng có một loại sò biển có đặc điểm rất giống với bào ngư, khó phân biệt bằng mắt thường, chỉ khi ăn mới nhận ra được.
Do đó, tốt nhất bạn nên chọn mua ở những thương hiệu uy tín và chất lượng để đảm bảo.
Bào ngư khô vừa là loại hải sản thượng hạng, vừa có tác dụng bồi bổ và chữa bệnh cũng là một món quà tặng sang trọng, đẳng cấp. Trên đây là những thông tin về nhục ngư bào mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn, để đặt mua sản phẩm chất lượng tốt nhất, bạn đọc hãy liên hệ với Vietfarm, chúng tôi sẽ tư vấn tận tình nhất.
XEM THÊM DƯỢC LIỆU KHÁC:
